Değerli Okurlarım,

Yurdumuzda mevcut termik santraller çoğunlukla açık işletmede üretilen düşük kalorifik değerde linyit kömürü ile beslenirler. İthal kömür yakan termik santrallerin tasarımı farklıdır. Buraya ithal kömür deniz yoluyla gelir.

Sadece Çatalağzı-B için Zonguldak taşkömürünün "lavuar" zenginleştirme sonrası kalan 3000 kcal/kg LHV taşkömür atığı kullanılır. Lavuar atığı zaten başka bir yerde kullanılamaz.

İthal kömür santralinde linyit yakamazsınız, aynı şekilde linyit santralinde de taşkömürü- ithal kömür yakamazsınız.

Soma ve Zonguldak yeraltı işletmelerinde üretilen yüksek kalorifik değerde kömür, sanayide kullanılır. Evlerde ısınmada kullanılır. Yeraltından üretilen kömürler genellikle bizde termik santrallerde kullanılmaz.

Bu yüzden Soma felaketi ile termik santral üretimiarasında doğrudan bir ilişki yoktur. Termik santraller, yakınlarındakiaçık işletme linyit havzalarından gelen düşük kalorifik değerde linyit kömürlerini yakarlar.

Elbistan, Soma, Yeniköy ve Kemerköy santrallerinde durum böyledir.

Öte yandan, Çayırhan`da yeni açılan ocaklar yeraltındadır, bunlar tam mekanize vegöçertme metodu (retrieve mining) ile çalışırlar, yurdumuzda sadece burdaki yeraltı kömürü tam mekanize çıkartılır ve yandaki termik santrale verilir.

Yeni devreye alınan Adularya Yunus Emre Termik Santrali de yeraltı kömür işletmesine bağlıdır. Ancak bu işletmeler, tam mekanize, uzun ayak yeraltı işletmeleri olup, bu madenlerde bir çok açık işletmeye göre daha ucuz kömür üretimi söz konusudur.
Yakın gelecekte yerüstü açık işletme rezervleri biten, Tunçbilek Derin Sahalar, Yatağan Turgut bölgesi, Yeniköy Karacahisar sahası yeraltı mekanize kömür yatırımları gündeme gelecektir.

Her sahada mutlaka mekanize yeraltı yatırımı yapılabilir diye düşünmemek gerekir. Mekanize yatırım kararını, görünür rezerv, jeolojik yapı, hidrojeolojik durum, yan kayaçların özellikleri, kömür kalınlığı, derinlik, damar genişliği, eğim vb çok sayıda parametre belirlemektedir.

Bu yeni yeraltı kömür madeni mekanlarında, pek tavsiye edilmez ama, emek yoğun kömür de üretilebilir. Her bir sahanın projelendirilmesi ve planlanması kendine özgüdür. Bir genelleme yapılması sağlıklı değildir. Açık işletmelerde de kamulaştırma, izin ve çevre kıstasları çok önemli olmaya başlamıştır.

Elbistan Çöllolar açık işletmede, primli çalışma uğruna ocak emniyetinin gözardı edilerek toprak kayması sonucu meydana gelen can kayıplarımız halen maalesefaydınlatıl(a)mamıştır.

Yatağan -Yeniköy ve Kemerköy`de açık saha kazılarında yok edilen doğal yapı son haliyle bırakılmış, üstüne henüz dolgu, tesfiye veya ağaclandırmayapıl(a)mamıştır. Yatağan`da yüksek radyoaktivite içeren kömür kaynakları başka bir çözümlen(e)memiş sorundur.

Termik santrallere kömür sağlayan diğer maden ocakları bizde, açık işletmelerdir. Maden üstündeki toprağı hafriyatla kaldırırsınız, ortaya çıkan kömürü kepçe ve konveyörlerle santrale gönderirsiniz.

Buralarda mekanize yöntemler daha kolay uygulanır. Açık işletme problemleri farklıdır. Açık işletmelerde CO zehirlenmesi olmaz, heyelan olur, zemin göçmesi olur. Ancak bu madenler, Soma benzeri emek-yoğun yeraltı kapalı işletmeleri değildir. Bu yüzden Soma benzeri yeraltı işletme felaketleri söz konusu olmaz. Açık işletmelerde şeyv açısı kayması, heyelan, göçük, yerüstü kömür yangınları benzeri yerüstü başka tehlikeler vardır. Daha farklı emniyet tedbirleri almak gerekir.

Yanma için gerekli olan ilk ateşleme buhar kazanında bulunan fueloil (no.6) yakıcılar tarafından sağlanır. Mevcut termik santral kazanlarının tasarımları düşük kalorifik değerde linyit kömürünü yakmak üzere yapılmıştır. Bu kazanlarda yüksek kalorifik değerde ithal kömür yakamazsınız. Yedek ilave yakıt olarak fueloil (no.6) yerine doğalgaz kullanamazsınız.

Termik Santrallerimiz, normal kullanım sürelerini doldurdular. Santrallerin randımanı düşük, emreamadeliği de düşük. Kesintisiz çalıştırmak zor.Ciddi rehabilitasyon yapılması lazım. Aslında en doğrusu kısa zaman içinde, eski santralleritümüyle sökmek, hurda olarak satmaktır. Yerlerine yeni teknolojiye uygun yeni termik santraller yapmak daha doğru olur.

Özelleştirme sonrası finansman bulmak zordur. Proje finansmanı her zaman zordur. Finansman sorunlarını aşan yatırımcı, mülkiyetini tümüyle üstlendiği yerlerde istediği yeni enerji yatırımları yapabilir. Mevcut Santrallerde iletim hattı hazır.Yüksek gerilim şalt tesisi hepsinde hazır. Yer hepsinde müsait.

Eğer yeni bir enerji yatırımı yapılacak ise, 6446 sayılı Enerji Piyasası kanuna uygun olarak yatırım ön lisansı, yatırım lisansı ve üretim lisansının alınması zorunludur. Lisansların alınması için 24-36 ay bir süre lazımdır. Lisans alımı bitimine kadar üretime devam etmek, nakit girdisini sağlamak gerekir.

Bu vesile ile tekrar, Soma yeraltı madeni faciasında yitirdiğimiz canlar için rahmet, milletimize başsağlığı, ve yaralılarımıza acil şifalar diliyoruz.