Enerji Günlüğü - Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder), Balıkesir, Bursa, Çanakkale ve Yalova illerinde elektrik dağıtım hizmetleri sunan Uludağ Elektrik Dağıtım AŞ (UEDAŞ) iş birliğiyle, enerji muhabirlerine yönelik bir saha gezisi düzenlendi. Elder Genel Sekreteri Fakir Hüseyin Erdoğan, gezi kapsamında Bursa’da düzenlenen toplantıda sektöre dair açıklamalarda bulundu, gazetecilerin sorularını cevapladı.

EDAŞ’LAR ELEKTRİK KARGOCUSU

Elektrik dağıtım şirketlerini (EDAŞ), bir kargo şirketine benzeten Fakir Hüseyin Erdoğan, “Taşınan ürün elektrik. A, B veya C şirketi, hiç fark etmiyor, herkesin ürününü taşıyor ve bunun da bir maliyeti var. Bu maliyetin adı da dağıtım bedeli. Dağıtım tarifesini de Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) belirliyor” dedi.

DAĞITIM BEDELİNİ EPDK HESAPLIYOR

EPDK’nın tarifeleri belirlerken dağıtım şirketlerinin yatırımlarını ve hizmet büyüklüklerini dikkate aldığını anlatan Fakir Erdoğan, “Onun yanı sıra kayıp kaçakla ilgili bir kalem daha var. Ar-Ge’ye ilişkin bir boyutu da var. Esas itibariyle yatırım ve işletme giderleri bu tarife sistemi içerisinde bulunuyor” ifadelerini kullandı.

AKTİF ENERJİ BEDELİNİN FORMÜLÜ

Konut abonelerinin elektrik tüketim bedellerinin bir kısmının kamu tarafından karşılandığını kaydeden Elder Genel Sekreteri Fakir Hüseyin Erdoğan, bunun nasıl hesaplandığını ise şöyle anlattı:

“Görevli tedarik şirketlerinin (GTŞ) faturalandırdığı aktif enerji bedeli, Elektrik Üretim Anonim Şirketi EÜAŞ’tan (yani kamudan) ve piyasadan satın aldıkları elektriğin fiyatı üzerinden hesaplanıyor. GTŞ’ler sattıkları elektriğin yüzde 45’ini EÜAŞ’tan, kalanını piyasadan alıyor, bu ikisi paçallanıyor ve ortaya aktif enerji bedeli çıkıyor. EÜAŞ elektriği MWh başına 482 lira ama piyasadaki fiyat 2 bin 500 lirayla 3 bin 400 lira arasında değişiyor.”

GTŞ’LERİN KÂR ORANI YÜZDE 2.38

Serbest olmayan tüketicinin elektriğini veren GTŞ’lerin, tüketiciye uygulayacakları fiyatı istedikleri gibi belirleyemediğini anlatan Fakir Hüseyin Erdoğan, “Bir kâr marjları var. Yüzde 2,38'den daha fazla kâr etmelerine izin verilmiyor. Fiyat o şekilde belirleniyor. Piyasadaki gerçek fiyatla görev tedarik şirketlerinin paçalda mal ettiği fiyat arasındaki fark ise faturalarda (devlet desteği) olarak gösterilmeye başlandı” diye konuştu.

NİTELİKLİ İŞGÜCÜ ÇALIŞTIRIYORLAR

Elder Genel Sekreteri Fakir Hüseyin Erdoğan, elektrik dağıtım şirketlerinde ve onların alt şirketlerinde 65 bin kişinin çalıştığını söyledi. Çalışanların çok önemli bir kısmının nitelikli iş yaptığını vurgulayan Erdoğan şöyle devam etti:

“Dağıtım şirketlerinin iş gücü maliyeti asgari ücretin üzerinde artıyor. Sektörde çok tehlikeli bir iş yürütülüyor. Dolayısıyla da iş sağlığı ve güvenliğine yönelik tedbirler de diğer sektörlerle kıyaslanamayacak kadar çok.”

YILDA 2.2 MİLYAR DOLAR YATIRIM

Türkiye’nin elektrik dağıtım şebekesinin son 10 yılda yüzde 50 artışla bugün yaklaşık 1.5 milyon kilometreye ulaştığını kaydeden Fakir Hüseyin Erdoğan, trafo sayısının da 340 binden 550 bine yükseldiğini anlattı. Erdoğan, bu büyümenin, elektrik dağıtım şirketlerinin yıllık yatırım büyüklüğünün 1 milyar dolardan 2.2 milyar dolara yükseltilmesiyle sağlandığını söyledi. Erdoğan, dağıtım şebekesinden hizmet alan abone sayısının da 36 milyondan 51 milyona ulaştığını da sözlerine ekledi.

KAYIP KAÇAĞI ÖNLEMENİN KAZANCI

Elder Genel Sekreteri Fakir Hüseyin Erdoğan, dağıtım şebekesine yapılan yatırımlar ve sıkı takip sayesinde elektrikte kayıp-kaçak oranının ciddi oranda düşürüldüğünü düşürüldüğünü söyledi. Elektrik dağıtımının tamamen özelleştirildiği 2013 yılında Türkiye’deki ortalama yüzde 18.5 seviyesinde bulunan teknik ve teknik olmayan (kayıp-kaçak elektrik) oranının tarihinde ilk kez yüzde 10’un altına düştüğünü kaydeden Erdoğan, “Kayıp-kaçak oranı yarıya düştü diyebiliriz. Kayıp kaçak oranının azaltılmasının ülkemiz ekonomisine katkısı yıllık 1 milyar dolar” diye konuştu.

Mehmet KARA - Enerji Günlüğü / BURSA