Enerji Günlüğü - İran’ın önemli petrol üretim bölgelerinden Kuzistan’da kirlilik ve su kıtlığı eyalette yaşayanların hayatını olumsuz yönde etkiliyor.
İran İslam Cumhuriyeti’nin en önemli petrol üretim bölgesi olan Kuzistan Eyaletinde, iklim krizine bağlı hava olayları ve altyapı eksiklikleri bölgede yaşayanların hayatını olumsuz yönde etkiliyor. İran’da üretilen petrolün yaklaşık dörtte üçünü üreten bölge, sık sık gerçekleşen toz ve kum fırtınalarıyla da boğuşuyor.
KADİR PROJESİ İHTİYACA YETMİYOR
Aşırı sıcak hava, toz fırtınaları ve hava kirliliği, su kıtlığıyla birleşince eyaletteki yaşam standartları sürekli düşüyor. Nüfusunun %40’ı Arap olan Kuzistan’da yaşayanlar başka eyaletlere göç etmeye başladı.
Kum fırtınalarına kaynaklık eden tozun bir kısmı İran sınırlarında oluşsa da önemli kısmı hava hareketleriyle Irak, Suudi Arabistan ve Suriye’den taşınıyor. Bölgenin su ve atık su altyapısı ise hem eskimiş halde hem de yetersiz düzeyde. Hükümet 5 milyon insanın yaşadığı eyaletin su altyapısı için kadir Projesi adı altında bir proje gerçekleştirdi ancak projenin sosyal etkileri henüz hissedilir hale gelmedi. Eylül ayı başlarında yayınlanan bir açıklamada tamamlanan Kadir Projesi’nin eyaletteki 26 şehir ile 1000'den fazla köyde nüfusun %52'sine içme suyu sağladığı bildirildi.
İRAN PETROLÜNÜN DÖRTTE ÜÇÜ KUZİSTAN’DA ÇIKARILIYOR
Basra Körfezi'ne kıyısı olan eyalette 500 kadar petrol kuyusu bulunuyor. Tahran’dan sona en çok ulusal servet üreten eyalet olan Kuzistan, İran'ın gayri safi yurtiçi hasılasının %14,8'ini oluşturuyor. Buna rağmen eyalette %35’e ulaşan yoksulluk oranı %31,4 olan ulusal ortalamanın üzerinde. İşsizlik oranı ise %12,6. Bu oran Kuzistan’ı İran genelinde en yüksek işsizlik yaşanan üçüncü eyalet yapıyor.
Altyapıdaki eksiklikler nedeniyle eyalet sakinleri işsizlik ve yoksulluk dışında önemli sağlık sorunları da yaşıyor. Batıdan doğuya esen rüzgarlarla birlikte büyük miktarlarda kum ve ince toz parçacıkları Kuzistan'a taşınıyor. Sık sık yaşanan büyük toz fırtınalarının sonuncusu Temmuz sonunda meydana geldi ve fırtına sonrasında 541 kişi solunum yolu komplikasyonları nedeniyle hastaneye kaldırıldı.
KUZİSTAN İKLİM KRİZİNİN EN AĞIR HİSSEDİLDİĞİ BÖLGELERDEN BİRİ
40 yıllık uydu yağış gözlemleri; komşu ülkeler üzerinde yıllık yağışlarda düşüş eğilimi olduğunu gösteriyor. NASA’nın Temmuz ayı verileri ise Kuzistan'ın başkenti Ahvaz'ın 53°C ile dünyanın en sıcak şehri konumuna geldiğini gösterdi. Eyalet iklimi yazın aşırı sıcaklara teslim olurken, birkaç yıldır kış mevsimleri de dondurucu soğuklarla geliyor.
Buna rağmen İran hükümeti kanalizasyon arıtma tesisleri, tuzdan arındırma tesisleri ve su hatlarının inşası konularında yeterli yatırım yapmadı. Su altyapısındaki yetersizlikler tarımsal faaliyetler ve hayvancılığa da darbe vuruyor. Hayvan sürüleri topluca telef olduğu sık sık rapor ediliyor.
Öte yandan insan atıkları da dahil her türlü atık, organize biçimde atık altyapısına verilemediği için nehirlere ve yeraltı su kaynaklarına karışmaya devam ediyor.
