DURSUN YILDIZ
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK), 22 Haziran 2017 tarihli kurul kararı Resmi Gazete'de yayımlayarak yürürlüğe girdi.
Buna göre, “1 MW'ın üzerinde geçici kabulü tamamlanarak işletmeye geçen üretim tesislerinde 1 Temmuz 2017'den itibaren sisteme 1 MW'ın üzerinde güç ile enerji verildiğinin tespiti halinde, ilgili aya ilişkin bir ödeme yapılmayacak. Bu kapsamda sisteme verilen enerji ise YEKDEM'e bedelsiz katkı olarak ele alınacak. Ayrıca bu tür tesislere anlaşma uyarınca ilgili ceza şartları da uygulanacak.”
Şimdi bu kurul kararını ve bu kararın alınmasına neden olan muhtemel koşulları bir inceleyelim.
Önce kurul kararında yer alan “1 MW'ın üzerinde geçici kabulü tamamlanarak işletmeye geçen üretim tesisleri” cümlesini ele alalım. Burada sözü edilen 1 MW’ın üzerindeki kurulu güç kavramı sistemin kurulu gücü olarak 1 MW’dan büyük olabilen Wp yi tanımlıyor. Yoksa 1 MW’ın üzerinde bir We evirici kurulu gücüne sahip lisanssız bir tesisin ne projesi onaylanır ne de geçici kabulü yapılır.
Sektöre, “Lisanssız üretim tesisleri sisteme 1 MW’ın üzerinde elektrik enerjisi veremeyecek” şeklinde yansıyan bu konunun biraz açıklığa ihtiyacı olduğunu düşünüyorum.
Öncelikle bu limit aşımı kontrolünün nasıl yapılacağı belli olmalı. Bu kontrol evirici’den sisteme verilen “enerji miktarının sürekli olarak kontrolü” ile yapılacaksa burada limit değer kurulu güç (MW ve ya Kw) olarak değil limit enerji miktarı (kilovatsaat - kWh) olarak tanımlanması uygun olurdu. Ancak bunun için de her bölge için değişen maksimum güneş ışınım değerinin açıklanması gereklidir. Bu maksimum değer ile 1 MWe’lik kurulu güç 1MWe’lik sistemin üretebileceği en büyük enerji miktarını verir. Sistem bu limit değerin üzerinde enerji üretimi yapıyorsa o zaman izinsiz kurulu güç artışı yapılmış demektir.
Ancak Kurul kararında “sisteme 1 MW’ın üzerinde güç ile enerji verildiğinin tespiti halinde “ ibaresi yer alıyor. Buradan da kontrolün sistemin evirici kurulu gücü PWe üzerinden yapılacağı anlaşılıyor.
O zaman bu konu 1 MWe’lik tesisinde en verimli üretimi yapmaya çalışan üreticiyi değil izinsiz kurulu güç ilavesi yapıldığı düşünülen tesisleri ilgilendiriyor demektir. Bunun da kontrolü için EPDK’nın etkili bir yöntem düşünmüş olması gerekir.
Buradan bizim anladığımız amaç, projesinden uygulamasına her şeyi kurallara uygun olarak yapmış lisanssız enerji üreticilerinin, tesislerini en verimli şekilde çalıştırıp enerji üretimlerini arttırmasına engel olmak değil, sistemin kurulu gücünün izinsiz arttırılmasına engel olmak.
Daha önce güneş enerjisinde birim kurulu güçle en fazla enerjinin üretilmesi teşvik unsuru olmalı, üretimde verimlilik teşvik edilmeli şeklinde bir önerimiz olmuştu.
Yayınlanan kurul kararının verimli üretimin karşısında olmadığının, usulsüz fazla üretimi denetlemeye yönelik olduğunun daha net anlaşılabilmesi için biraz daha açıklayıcı olmasına ihtiyaç bulunmaktadır.
İlgili kişi kurum ve kuruluşların dikkatlerine sunuyoruz.
Dursun YILDIZ – Enerji Günlüğü / 2 Temmuz 2017