MEHMET KARA
Enerji Türkiye'deki en dinamik sektörlerden biri. Bunun nedenlerine dair pek çok şey söylenebilir elbette ama başta gelen faktörün küresel ana trendlerden biri kabul edilen ebomilitenin merkezinde enerjinin kritik bir role sahip olması geliyor denilse yanlış olmaz.
Dinamizm, enerji sektörünün istihdam politikalarına da yansıyor kuşkusuz. Yeniliklere en açık sektörlerin başında gelmesi, teknolojik gelişmelere ve bunun sosyal hayatta yol açtığı değişikliklere daha kolay adapte olabilen gençlerin bu iş kolundaki etkisinin yüksek olması da hiç şaşırtıcı sayılmaz tabii ki.
Tüm bu değerlendirmelerin izdüşümlerini Enerjisa Üretim Yetenek Yönetimi Lideri Candaş Ergezen'in Enerji Günlüğü’ne aktardıklarında da görüyoruz. Ergezen, Enerji Günlüğü Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Kara'ya konuştu.
Enerjisa Üretim’de çalışan sayısı ve çalışanların niteliklerine dair bilgi verebilir misiniz?
Enerjisa Üretim’de yaklaşık olarak 1.300 çalışma arkadaşımız bulunuyor. Bunun yaklaşık yüzde 40’ı İstanbul Ataşehir’deki merkez ofisimizde. Geri kalan yüzde 60’ı ise Türkiye’nin dört bir yanında konumlanmış beş farklı teknolojide üretim yapan elektrik santrallerimizde çalışmaktalar.
Hangi santral türleri bunlar?
Rüzgâr santrallerimiz, güneş santrallerimiz, yerli linyit santralimiz, doğalgaz santralimiz ve hidroelektrik santrallerimiz var.
Biyokütle santrali eksik galiba…
Evet, biyokütle ve jeotermal santralimiz yok.
İstihdamdaki kadın-erkek dengesi nasıl?
Kadın istihdamı, bizim de çözmeye çalıştığımız sektörün ortak problemlerinden biri. Küresel iş gücü piyasasına baktığımızda kadın istihdam oranı yüzde 39, enerji sektörü diye ayırdığımızda oran yüzde 16’lara düşüyor. Türkiye'de tahmin edebileceğiniz gibi oranlar bunun da altında.
Nedir peki durum? Enerjisa Üretim olarak sizin kadın çalışan oranı nedir?
Kadın çalışan oranımız ise yüzde 20 civarında. Yeterli mi, tabii ki değil. Bunun için de biz kadın istihdamını arttırmak amacıyla birçok yetiştirme programları, projeleri yürütüyoruz.
Çalışanların yaş gruplarına göre dağılımını sorsak?
Biz genç bir şirketiz. Çalışanların yaş ortalaması 36. Ve çalışanlarımızın büyük kısmı Y jenerasyonu. Enerjisa Üretim çalışanlarının yaklaşık yüzde 63’ü 1980-2000 arası doğumlu diyebiliriz. Tabii bir yandan da gümbür gümbür Z kuşağı, yani 2000 sonrası doğumlu arkadaşlarımız geliyor. Bunlar özellikle yeni mezun arkadaşlarımız. Şirketimiz çalışanlarının yaklaşık yüzde 19’u da Z jenerasyonundan oluşuyor.
Sizin unvanınız neden Yetenek Yönetimi Lideri?
Aslında yetenekleri hem şirkete çekebilmek hem de uzun vadede burada kalmalarını ve gelişmelerini desteklemek bizim en önemli amacımız. Dolayısıyla bizim işimiz yetenek programlarını dizayn etmekle, genç yeteneklere ulaşmakla başlıyor. Sonrasında istihdam ettiğimiz bu genç yeteneklerin hem akademik, hem teknik, hem de kişisel gelişimleri, performans yönetimleri, tanıma ve takdir süreçleri gibi birçok fonksiyon yetenek yönetiminin altında sıralanabilir.
Yani aslında Enerjisa Üretim bünyesine giren yeni giren her çalışana bir yol haritası çiziliyor öyle mi?
Hem kendisinin uyum sağlayıp grup içinde çalışmasını sağlamak hem de ona bir gelecek projeksiyonu çizmek için kariyer adımlarını birlikte tasarlıyoruz diyebiliriz.
Peki bu ne zamandan beri belirgin şekilde uygulanıyor ve ne tür sonuçlar alıyorsunuz?
Bizim genç yetenek istihdamı için uzun vadeli staj programlarımız var. İstihdam ettiğimiz yetenekler 6 ay süreyle içeride kalıp hem ciddi şekilde enerjinin temellerini öğrenecekleri bir eğitim programından geçiyor hem de farklı departmanlarda rotasyon imkanı buluyorlar. 6 ayın sonunda bu gençlerin bir kısmını biz kadromuza alıyoruz, istihdam ediyoruz. Burada da NextChanger ismini verdiğimiz yeni bir eğitim, aslında bir mezun programımız söz konusu. Dolayısıyla stajdan sonra NextChanger olarak içeride kadrolu çalışmaya başlayacaklar.
Staj programına başlayanların ne kadarı NextChanger bölümüne geliyor?
Aslında net bir yüzde vermek çok kolay değil. Yani stajyerlerimizle karşılıklı uyuma ve gelişime bağlı. Bu programlar çok iyi oluyor. Stajyerler de sektörü ve şirketi deneyimleme şansı yakalıyor. Dolayısıyla burada çalışmak isteyip istemediklerine, kendileri için doğru sektörün bu olup olmadığına karar veriyorlar. Biz de 6 ay boyunca onları iş başında görebildiğimiz için gelecekteki performansları ve potansiyelleri açısından daha net bir gözlem yapma imkânı buluyoruz. Programın sonunda, stajyerlerin tamamı bize katılabileceği gibi, yarısı veya daha az bir kısmı da istihdam edilebilir. Dediğim gibi bu tamamen ihtiyaçlara ve katılımcıların gösterdikleri performansa bağlı. Ama Enerjisa Üretim’de NextChanger olarak işe başlamanın tek yolu staj programına katılmak değil. Herhangi bir yeni mezun da NextChanger programına başvurabilir. Bizde staj yapmamış olsa dahi onları da aynı şekilde bu istihdam programıyla işe alabiliyoruz. Her yıl yaklaşık 20-30 arasında genç yeteneği istihdam ediyoruz diyebiliriz. Örneğin son iki yılda 53 kişiyi almışız.
Enerjisa Üretim, tecrübeli yönetici ihraç eden bir şirket görünümünde. Bu kurum açısından ne anlam ifade ediyor?
Enerjisa Üretim’deki yolculuğunu bitirip yeni bir yolculuğa başlayan arkadaşlarımız, yöneticilerimiz olabiliyor elbette. Biz burada şuna bakıyoruz. Enerjisa Üretim olarak, sadece kendimizden mesul değiliz. Aslında bu bir ekosistem. Ve ne kadar büyürse, ne kadar değerlenirse Enerjisa Üretim de bu ekosistemden o kadar fayda sağlayacaktır. Dolayısıyla kurumumuzda yetişmiş, farklı yere gitmiş ve bu sektöre değer katmaya devam eden yöneticilerimizin varlığı bizi ancak mutlu eder.
İstihdam politikanızda dezavantajlı gruplara dönük neler var?
Çalışan sağlığı ve esenliği adlı bir ekibimiz var. Doktorundan hemşiresine, fizyoterapistinden psikologlarına ve diyetisyenine birçok uzmandan insandan oluşan bir yapı bu. “İçimizdeki renkler” projemiz kapsamında şirket bünyesinde çeşitliliğe yönelik farkındalığı artırmak amacıyla seminerler, farkındalık atölyeleri düzenliyoruz. Duyma ve görme engelli arkadaşlarımıza yönelik işaret dili eğitimleri yapıyoruz. Görme engelli arkadaşlarımıza yönelik özel klavyeler ve duyma engelli arkadaşlarımıza yönelik voice over programları kullanıyoruz. Yine diğer çalışanlarımızın bu arkadaşlarımızın farkında olup onlara yardımcı olmalarına yönelik de seminerler düzenliyoruz.
Çalışan sağlığı konusunu biraz açabilir misiniz?
Yeni anne-baba olmuş çalışanlarımız için bir doğum paket programımız var. Anne-babalığın ilk bir haftasında onlara evde hemşire hizmeti sağlıyoruz. Kronik hastalığı olan çalışanlarımız ve yakınları için takip programlarımız var doktorlarımızın takip ettiği aynı şekilde bunları uyguluyoruz. Hepatit aşısı, meme kanseri taraması, kardiyoloji taraması gibi çalışmalarımız ve takip sistemlerimiz mevcut. Aslında böyle özetleyebilirim ilk aşamada.
Bu konularla ilgili şirket dışına, sosyal çevreye, ekosisteme yönelik neler var?
Toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın istihdamına önem verdiğimizi ifade etmiştim. Enerjisa Üretim’de kadın çalışan oranını artırmak istediğinizde önünüze başka bir bariyer daha çıkıyor. İhtiyaç duyduğumuz çeşitlilikte bir kadın çalışan adayı bulamıyoruz. Aslında enerji sektöründe kadın istihdamının tercih edilmemesi zamanla kadınların da bu mesleği çok seçmemesi söz konusu. Teknik liselerdeki kız öğrenci sayısının çok az olması, üniversitelerin ilgili bölümlerindeki kadın tercihlerinin çok düşük kalması da… Dolayısıyla, eğer samimiyetle kadın istihdamını destekleyecekseniz, başta yetiştirme sürecinden başlamanız gerekiyor. Biz de gidiyoruz Türkiye’nin dört bir yanındaki liselere, enerji sektörünün dinamiklerine yönelik eğitimler veriyoruz. Amaç farkındalık yaratmak, adayları bilgilendirerek üniversiteye girişteki bölüm tercihlerini etkileyip, genç yetenekleri bu tarafa doğru yönlendirmeye çalışmak.
Rüzgâr santrallerinde kadın istihdamı projeniz vardı, ne durumda?
Evet, uzun zamandır hayalini kurduğumuz ve artık ete kemiğe büründürdüğümüz, “Rüzgârı Enerjiye Dönüştüren Kadınlar” isimli bir projemizle ciddi bir farkındalık yaratacağız. Çanakkale’de devreye aldığımız Ovacık Rüzgâr Santralimizi, uçtan uca kadınlar yönetiyor. Mühendisinden işletme yöneticisine, teknisyeninden güvenlik görevlisine, aşçısına ve iş sağlığı güvenliği uzmanına kadar tümüyle kadınlar tarafından yönetilen bir rüzgâr santrali bu. Belki birkaç yıl evvel hayal gibi gözüküyordu. Son iki yılda 25 kadın mühendis ve teknisyen, bu program dahilinde Enerjisa Üretim bünyesine katıldı. Bundan bir model proje olarak bahsedebilirim.
Eklemek istedikleriniz var mı?
Enerjisa Üretim’in durduğu yerle ilgili bir ekleme yapmak isterim. Ben şirkete ilk geldiğim zamanlar, CEO’muz İhsan Erbil Bayçöl’ün söylediği ve hala kulağımda çınlayan bir cümle var: Bir iş Enerjisa Üretim için iyi ama ülkenin hayrına değilse biz o işi yapmayız. Resmi daha da büyütmek gerekirse, Türkiye için iyi ama dünyanın hayrına değilse biz o işe de girmeyiz. Dolayısıyla Enerjisa Üretim etik olarak, sadece kendisi için değil, çevresine de değer katmak üzere çalışmayı, değer edinmiş bir şirket. Ben de açıkçası bu şirkette bu görevi üstleniyor olmaktan dolayı gurur duyuyorum.
Mehmet KARA - Enerji Günlüğü