Enerji Günlüğü – Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’na (TSKB) göre, özel sektörün enerji alanındaki sabit sermaye yatırımları iki yıllık gerilemenin ardından artarak, uzun dönem ortalamalarını yeniden yakaladı.
TSKB Enerji Çalışma Grubu tarafından hazırlanan ‘Enerji Görünümü 2021 raporu yayınlandı. Çalışmaya göre 2022 yılında enerji sektöründe en çok tartışılacak başlıklardan biri fiyat artışları olacak. Yakıtlarda ve elektrik tarafında talebin canlandığı ve arzın düşük kaldığı bir konjonktürde, fiyatlar enflasyon ve kur etkisi haricinde yukarı yönlü bir seyir izliyor. Fiyatların küresel piyasalarda da benzer şekilde seyrediyor.
TOPLAM ELEKTRİK TALEBİ ARTTI
TSKB Enerji Görünümü 2021 Raporuna göre Türkiye’deki yıllık elektrik talebi, 2017-2019 dönemi ortalamasına göre bu yılın ilk 10 ayı itibariyle ortalama yüzde 9,3’lük bir artış gösterdi. 2021 yılının her ayında bu 3 yılın aynı dönem ortalamasına göre büyüme meydana geldi ve en büyük artış yüzde 16,5 ile ağustos ayında yaşandı. 2021 yılının ilk 10 ay toplamı 274,1 milyar kilovatsaat (kWh) olurken, 2017-2019 yılları ortalaması toplamı olan 250 milyar kWh’ın yüzde 9,3 üzerinde gerçekleşti.
HES’LERİN AÇIĞNI GAZ SANTRALLERİ KAPATTI
Talep ve üretim rekorlarının kırıldığı 2021 yılının ilk 10 ayı sonunda yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektriğin payı yüzde 36,1 civarında gerçekleşti. İlk 10 ayda doğal gaz santrallerinden üretilen elektriğin payındaki yüksek oran, hidroelektrik santrallerden üretilen elektrik miktarındaki azalmadan kaynaklandı.
FİYAT TARTIŞMALARI DEVAM EDECEK
Emtia ile petrol, doğal gaz ve kömür fiyatlarında yaşanan artışların 2021 yılının küresel enerji gündeminin ön sıralarında yer aldığına değinen TSKB Enerji Görünümü 2021 Raporu, Kasım-2020 ve Ekim-2021 aylarını kapsayan 12 aylık dönemde Avrupa kömür fiyatının yüzde 305, küresel gösterge niteliğinde olan Brent petrol fiyatının yüzde 89, Henry Hub doğal gaz fiyatının ise yüzde 91 oranında yükseldiğine işaret ediyor. Rapora göre fosil yakıtlarla ilgili sorgulamanın küresel düzeyde derinleştiği bir yıl olan 2021’de fiyatlar açısından böyle bir tablonun ortaya çıkması, bu konudaki tartışma ve arayışların uzun süre devam edeceğini gösteriyor.
EKONOMİ DURGUNLUKTAN SIYRILDI
Raporda ayrıca pandemi sonrasında ertelenmiş ekonomik aktivitenin güçlendiği Türkiye’de, enerji talebinin 2020 yılında gözlenen durgunluktan sıyrılarak hareketlendiği belirtiliyor.
TSKB Enerji Çalışma Grubu’nun hazırladığı Enerji Görünümü 2021 raporunda yer alan diğer önemli bilgiler ise şöyle:
- Özel sektör, enerji alanında 2010-2021 dönemi arasında sabit sermaye yatırımlarına yıllık ortalama 3,2 milyar dolar katkı sağladı. 2019 ve 2020 yıllarında düşen bu rakamların, 2021 yılı sonunda tekrar ortalama değere yakınsaması bekleniyor.
ENERJİ SEKTÖRÜ KREDİLERİ AZALDI
- Bankacılık sektörünün enerji sektörüne sağladığı nakit kredi stoku 2017 yılında 37 milyar dolar seviyesine ulaşarak en üst seviyesine çıkmıştı. Eylül-2021 itibarıyla, mevcut enerji yatırımlarının geri ödemeleri ve sektördeki yeni yatırımların da düşüşü ile bu rakam 32,5 milyar dolar seviyesine geriledi.
- Enerji sektöründeki, özellikle yenilenebilir enerji alanındaki çeşitli mevzuat düzenlemeleri, kapasite mekanizması çerçevesinde termik santrallere verilen destekler, YEKA ihalelerinde oluşan fiyatların yeni yatırım kararlarını ne şekilde etkileyeceği ve yatırım ortamının güçlendirilmesinde nasıl bir rol oynayacağı da 2022 yılının öne çıkan başlıkları olacak.