Avrupa Birliği (AB) ve Gürcistan arasında, "ortaklık ve kapsamlı serbest ticaret anlaşması" (DCFTA) paraf edildi. Litvanya`nın başkenti Vilnius`taki AB Doğu Ortaklığı Zirvesi`nde, Gürcistan ve AB arasında bir süredir üzerinde çalışılan "ortaklık ve kapsamlı serbest ticaret anlaşması" konusunda son aşamaya gelindi. 

Litvanya Dışişleri Bakanlığı`nda gerçekleştirilen yaklaşık bin sayfalık anlaşma metninin paraflama işlemi, Gürcistan Dışişleri Bakan Yarımcısı David Zalkaliani ve Ekonomik Kalkınma Bakan Yardımcısı Mihail Janelidze tarafından yapıldı. AB tarafından, Dış İlişkiler Genel Müdürü, Doğu Avrupa, Güney Kafkasya ve Orta Asya konularından sorumlu birimin başkanı Gunnar Wiegand ve üst düzey Avrupa Komisyonu yetkilisi Philippe Cuisson`un katıldığı paraflama işleminin birkaç saat sürdüğü belirtildi.

Anlaşmanın resmi imza töreninin bugün, Gürcistan Dışişleri Bakanı Maya Pandjikidze`nin katılımıyla yapılacağı bildirildi.
Şimdi Gürcistan aslında Avrupa entegrasyonuna üye olmuştur. Gerçi burada, AB üyeliği söz konusu değil, siyasi ve ekonomik ilişkiler alanında bir işbirliği olduğunu vurgulamak gerekir.

Gürcistan ile AB arasında yakın siyasi işbirliği ve ekonomik kaynaşmayı ön gören bu anlaşma görüşmelerine daha önce defalarca NATO ve AB üyeliklerinin öncelikleri arasında olduğunu belirten eski Cumhurbaşkanı Mikhail Saakaşvili döneminde, Temmuz 2010’da başlandı. O zamandan beri Doğu Ortaklığı çerçevesinde devam eden müzakereler, 17 ay ve 7 tur sürdü ve geçen hafta sonuca bağlandı.
Ortaklık Anlaşmasına ayrıca Moldova’nın da katılmaısı beklenmektedir. Ukrayna ise geçen hafta sonlarında anlaşmanın imzalanmasını ertelediğini bildirdi.

28-29 Kasım`da Litvanya`nın başkenti Vilnius`ta yapılan AB-Doğu Ortaklığı Zirvesi öncesinde ülkesinin AB ile ilişkileri ve yürüttüğü politikalarla ilgili açıklamalarda bulunan Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili, ülkesinin dış politikasıyla ilgili "Gürcistan`ın seçimi Avrupa Birliği`dir ve bu sürecin alternatifi olmadığını" söylemişti.

Zirvede Gürcistan`ın AB ile ortaklık anlaşmasını paraflayacağını hatırlatan Garibaşvili, bunun tarihi bir olay olarak nitelendirdi ve Eylül 2014`te nihai imzaların atılacağını söyledi.

Anlaşmanın paraflanmasıyla AB ile gerçek anlamda bir entegrasyon süreci içerisine gireceklerini belirten Garibaşvili, sürecin AB`ye tam üyelikle sonuçlanacağına emin olduğunu kaydetmiştir. Gürcistan`ın AB`den başka alternatifi olmadığına işaret eden Başbakan Garibaşvili göre, "AB`ye entegrasyon, Gürcistan`ın Avrupa ülkesi olarak şekillenmesi için tek yoldur".

AB ile derin ve kapsamlı serbest ticaret anlaşmasının (DCFTA) da paraflanacağını söyleyen Garibaşvili, bu anlaşma ile Avrupa pazarının Gürcü ürünlerine açılacağını ve ülke ekonomisine büyük katkılar sağlanacağını ifade etti.

Tüm bunlar, bazı uzmanların Vilnius’ta Gürcistan’ın Avrupa Birliği ile ortak üyelikle ilgili anlaşmayı imzalamayacağını tahminlerinin ne kadar yanlış olduğunu ortaya koydu. Şunu dikkate almak gerekiyordu ki, Saakaşvili’ye sert muhalif olan başbakan B. İvanişvili de ülkesinin Avrupa’ya yöneldiğini defalarca söylemişti. İvanişvili, Gürcistan`ın NATO ve AB üyeliklerinin öncelikleri arasında kalmaya devam edeceğini, ancak 2008 yılındaki savaştan bu yana askıda olan Rusya ile ilişkileri de normalleştirmek istediklerini ifade etti.

AB`nin en yeni üyeleri, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Letonya, Litvanya ve Romanya dışişleri bakanları da, Gürcistan`daki seçim sürecinde hem Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili`ye hem de Bidzina İvanişvili`ye, `Avrupa ve Avrupa-Atlantik entegrasyonu yolunda kalma` ve gerekli reformları gerçekleştirirken enerji ve istekten bir şey kaybetmeme çağrısında bulunmuşlar.

Bu sürece gelmeden önce, Avrupa Birliği, Gürcistan ile vize kolaylığı ve geri kabul anlaşmasını da imzalamıştı. AB Dönem Başkanı İspanya Dışişleri Bakanı Miguel Angel Moratinos, içişlerinden sorumlu AB Komisyonu Üyesi Cecilia Malmström ve Gürcistan Dışişleri Bakanı Grigol Vaşadze`nin Brüksel`de imzaladığı anlaşmayla Gürcü vatandaşları, AB vizesi için başvuru ücreti olarak 60 avro yerine 35 avro ödeyecekler.
Anlaşmayla 12 yaşından küçük çocuklar, emekliler, engelliler, öğrenciler, sivil toplu örgütü temsilcileri ve AB`de yakın akrabası bulunanlar vize ücretinden muaf tutulacak. Vize için talep edilen belge sayısını azaltan ve işlem süresini azami 10 gün olacak şekilde kısaltan anlaşmayla, işadamları ve TIR sürücüleri gibi AB`ye sık sık seyahet eden meslek grupları için uzun dönemli ve çok girişli vizeler verilecek. AB ayrıca Gürcistan`da diplomatik pasaport sahiplerinden vize talep etmeyecek.

İçişlerinden sorumlu AB Komiseri Malmström, vize kolaylığı anlaşmasının AB-Gürcistan ilişkilerinde önemli bir somut adım olduğunu belirtmişti.
İmzalanan Serbest Ticaret Anlaşması’na göre, Gürcistan’ın AB pazarına daha sağlıklı ulaşımı sağlanırken, AB’nin Gürcistan’da yapacağı doğrudan yatırımlarda artış olması hedefleniyor.

Bu anlaşmayla, AB pazarında Gürcistan mallarına ulaşım teşvik edilecek ve aynı zamanda Gürcistan’daki tüketici güvenliği önlemleri de arttırılacak. Kısa vadede DCFTA’nın Gürcistan’ın AB’ye olan ihracatını yüzde 12, AB’den ithalatınıysa yüzde 7,5 oranında artıracağı tahmin edilirken, uzun vadede Gürcistan’ın ulusal gelirinde yüzde 4,5 oranında sıçrama olması bekleniyor. Ayrıca Serbest Ticaret Anlaşması, ticaret ile ilgili konularda ileriki reformlar için de bir yol açtı. Tarım ürünleri için hijyen standartları, endüstri ürünlerinin düzenlenmeleri gibi konularda ilerleyen zamanlarda önlemler alınacak.

Halen AB, Gürcistan’ın en büyük ticaret ortağı durumunda. Gürcistan toplam ticaretinin yüzde 26.6’sını AB ile yaparken, 2012’de karşılıklı anlaşmalarda 2.63 milyon Euro’luk ürün geçişi yaşandı. Gürcistan-AB arasındaki toplam ticaret hacmi yıllık bir milyar 228 milyon dolara ulaşıyor. Derin ve Kapsamlı Serbest Ticaret Bölgesi müzakerelerine başlayabilmek için ticaret ve yatırım düzenlemeleri alanlarında kilit reformlar yapan Gürcistan teknik düzenlemeler ve tarım ürünleri üzerinde fikri mülkiyet hakkı konularında önemli reformlar yaptı. Bu ön hazırlık sürecinde AB, Gürcistan’a kendi iç mekanizmalarıyla diğer ülkeler aracılığıyla gerekli teknik desteği sağladı.

29 Temmuz`da Avrupa Birliği ile Gürcistan, gerçekleştirilen müzakereler sonucunda, “Coğrafi İşaretler”in korunmasına ilişkin bir anlaşma imzalanmıştı. Buna göre; hem Gürcistan hem de AB topraklarında yetişen tarım ürünlerinin ticareti teşvik edilmiş olacak.

Gürcistan, tarımsal üretimin kalitesini arttırma ve koruma kapsamında, “AB Komşu Ülkeler” içinde, önemli bir adım atıp bu konuda adını yazdıran ilk ülke oldu. Böylece, belli bir bölgede yetiştirilen ürünün bazı kalite standartlarına da uyması gerekecek. Söz konusu anlaşma Coğrafi İşaret Koruması`nı uluslararası anlamda teşvik ederken; tüketici hakkının korunması ve fikri mülkiyet hakkı gibi konuları da içine alıyor.

Geleneksel olarak Gürcistan, tarımsal üretiminin kalitesi, yöresel mutfağı ve misafirperverliğiyle tanınıyor. Bahsi geçen müzakerelerin asıl amacı da, ürünlerin namının zedelenmesi ve istismarı gibi durumları en aza indirgemekti. Bu şekilde ise, ürünün menşeine ilişkin aldatmacaların önüne geçilecek ve tüketici hakları daha iyi şekilde koruma altına alınacak.

Coğrafi İşaretlerin geliştirilmesi, şarap üretiminin çeşitlendirilmesine de önemli ölçüde katkı sağlayacak. Başlangıç olarak 18 çeşit şarap koruma altına alındı ve bu durum diğer ürün kategorileri için de bir emsal teşkil ediyor. Dolayısıyla bu antlaşma, yeni turizm girişimleri ve yeni pazarlama stratejilerinin de önünü açabilir.

Söz konusu antlaşma yoluyla, Gürcistan, fikri mülkiyet haklarının korunmasına ilişkin iç tüzüğünü en üst seviyedeki uluslararası standartlara uyarlıyor. Sürekli bir ilerleme kaydeden Coğrafi İşaretler Sistemi, AB kalite politikasının en önemli parçası. Bugün, sisteme yaklaşık 3000 ürün kayıtlı. Tüm bu gelişmeler, hiç şüphesiz, şarap ve geleneksel gıda üretimi yapılan kırsal kesimleri de olumlu yönde etkileyecek. 

Görünen o ki, Avrupa Birliği Gürcistan’ı önemli bir ortağı yapma ve ikili ilişkilerini son derece dinamik bir şekilde daha da derinleştirme konusunda kararlılığını bir kez daha teyit etti. Derin ve kapsamlı serbest ticaret boyutu da dahil olmak üzere Ortaklık Anlaşması müzakerelerinde ve yakın dönemde Gürcistan’la başlatılan vize diyalogunda ciddi ilerleme kaydedebildi. Söz konusu Ortaklık Anlaşması müzakerelerini bu şekilde tamamlaması amacıyla Gürcistan, bu ivmeyi sürdürmeye kararlı olduğunu bir daha kanıtladı.

AB’nin Hareketlilik (mobilite) alanında amacı Vize Serbestisi Eylem Planını sunmak. AB Gürcistan’ın üstesinden gelmesi gereken zorluklar arasında demokrasinin pekiştirilmesi, büyümenin faydalarının yaygınlaştırılması ve marjinalleştirilen grupların daha fazla toplumla bütünleştirilmeleri gibi Gürcistan halkının sürdürülebilir gelişimi için kilit önem taşıyan hususlar bulunduğunu belirtiyor. Gürcistan’da gerçekleştirilen seçimlerden AB son derece memnun olmuştur. Bu seçimlerin Gürcistan’ın demokratik gelişimi açısından hayati önem taşıdığını, ikili ilişkilerin niteliği ve derinliği için zemin oluşturduğunu belirtmeliyiz.

Ortaklık Anlaşmasının imzalanması hemen ona bağlanmak anlamına gelmez. Anlaşmayı tüm AB ülkelerinin Parlamentolarının onaylaması gerekir, bu da çok uzun zaman alabilir. Ortaklık Anlaşması Avrupa Birliği`ne girmeyi de garanti etmez. Fakat Gürcistan ve Moldova’nın bu hedefe Fas veya Tunus göre daha yakın oldukları da bir gerçek. Örneğin, Hırvatistan Avrupa Birliği`ne katılmadan önce 12 yıl bekledi. Türkiye ise, 1962 yılında bir Ortaklık Anlaşması imzaladı, ama hala da AB üyesi olamadı.