Enerji Günlüğü - Elektrik üretim şirketlerinin, satacakları elektriğin piyasadan alabilecekleri kısmı, üretim kapasitelerinin yüzde 40'ı ile sınırlandırdı. Karar, özellikle doğalgaz santrallerini etkileyecek.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK-Kurul) enerji santrallerinin yapacağı elektrik ticaretine ilişkin yeni bir karar aldı. Söz konusu karar, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin, 30. Maddesi'yle ilgili.
LİSANS YÖNETMELİĞİ'NE AÇIKLIK
Üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini sayan söz konusu 30. maddenin ç bendinde üretim şirketleri için "Tedarik etmekle yükümlendiği elektrik enerjisi veya kapasitesini teminen, bir takvim yılı için lisansına dercedilen yıllık elektrik enerjisi üretim miktarının, Kurul tarafından belirlenen oranını aşmamak kaydıyla elektrik enerjisi veya kapasitesi alma" ifadesi yer alıyor.
LİSANSINA DERÇ EDİLENİN YÜZDE 40'I
EPDK Kurul, 21 Kasım 2013 tarihli ve 4709-3 sayılı kararıyla, Yönetmelik'teki söz konusu 30. maddenin ç bendinde sözü edilen, üretim şirketlerinin alabilecekleri elektrik enerjisi veya kapasitesine ilişkin sınırı ortaya koymuş oldu. Kararda "... bir üretim şirketinin, tedarik etmekle yükümlendiği elektrik enerjisi veya kapasitesini teminen, bir takvim yılı için lisansına derç edilen yıllık elektrik enerjisi üretim miktarının yüzde 40'ı kadar olan miktarı veya kapasiteyi piyasadan satın alabileceğine" ifadesi yer aldı.
EN ÇOK KİMLER ETKİLENECEK?
ETRM Enerji Danışmanlık ve Risk Yönetimi AŞ Kurucu Ortağı Candaş Gülez, Kurul'un bu kararının piyasa ve oyuncular üzerinde önemli etkileri olacağını söyledi. Gülez şöyle dedi: "Bugüne kadar üretim kapasitesinin tamamını ikili anlaşmayla satan bir doğalgaz çevrim santrali, taahhüdünün tamamını yine başka bir ikili anlaşma ile bir başkasından veya piyasadan saatın alarak temin edebiliyordu. Yani bu şirketler, elektrik santrallerini hiç çalıştırmadan, üretim yapmadan da kapasitesi kadar ticaret yapabiliyordu."
ÜRETİM-SATIŞ DENGESİNİ KURMAK ZORLAŞTI
Candaş Gülez, yeni kararın hangi üretim şirketlerini ne tür sorunlarla karşı karşıya bırakabileceği sorusuna ise şu cevabı veriyor:
"Üreteceği elektriği satmak üzere ikili anlaşma yapan şirket, bundan böyle bir takvim yılı içerisinde kapasitesinin ancak yüzde 40’ını piyasadan alabilecek. Bu yüzde 40-60 dengesinin nasıl korunacağı işletmeciler açısından büyük sorun. Bu dengeyi günlük mü yoksa aylık ya da haftalık mı takip etmeli sorusuna cevap bulmak da ciddi bir problem olarak karşımıza çıkacak."
GAZ SANTRALLERİ DİKKAT!
Candaş Gülez'e göre, üretim şirketleri bundan böyle çok ciddi bir planlama ve sağlıklı bir tahmin çalışması yapmadan ikili anlaşma yapamaz ya da yapmamalı. İşte Gülez'in söyledikleri: "Bir üretici, hidroelektrik santrallerin ful devrede olduğu döneminde elektriğin tamamını piyasadan almayı düşünürse, yılın geri kalanında yüzde 40-60 dengesini korumak için ciddi üretim yapmak zorunda kalacak. Bu da doğalgaz çevrim santrallerinin bir bölümü için çalıştıkça zarar üretmek anlamına gelecek."
"AL YA DA ÖDE" SIKINTI KAYNAĞI
Candaş Gülez, EPDK'nın üretim şirketlerine getirdiği ticaret sınırlamasının, yakıt tedarikini genellikle "al ya da öde" şartlı yıllık ya da daha uzun vadeli kontratla sağlayan doğalgaz santralleri açısından çok kritik olduğunu vurguladı. Gülez şöyle dedi:
"Bu durum, doğalgaz çevrim santrallerinin al ya da öde kontratlarını da etkileyecek. Bu santraller belki de öngördüklerinden daha fazla gaz harcamak zorunda kalabilecekler. Peki bu miktarda yıl başında öngörmedikleri gazı günü gelince temin edebilecekler mi? Sonuç olarak, bu yüzde 40 kısıtı ciddi bir optimizasyon problemi olarak karşımıza çıkacak ve marjinal maliyetini karşılayamayan teknolojilerin daha yüksek bir fiyat talep etmesini gerektirecek."
ELEKTRİK FİYATLARINI ETKİLER Mİ?
Yeni düzenlemenin, üretim şirketlerine getirdiği kısıtlamanın elektrik piyasasında fiyatları nasıl etkileyeceği sorusuna ise Candaş Gülez "Fiyatlar artar mı derseniz, bakalım ne olacak hep birlikte göreceğiz" karşılığını verdi.
Mehmet KARA
RÜZGAR; GÜNEŞ; JEOTERMAL VE BİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALLERİNE DESTEK