Enerji Günlüğü - ELDER Başkanı Nihat Özdemir, elektrik dağıtım şirketlerinin 2013-2015 döneminde akıllı şebeke ve yenileme çalışmaları için yaklaşık 7 milyar liralık yatırım yapacağını belirtti.
İstanbul Avrupa Yakası (Boğaziçi EDAŞ) ile Akdeniz EDAŞ, hafta başında Cengiz-Kolin-Limak Ortak Girişim Grubu’na devredildi. Gediz EDAŞ da Elsan-Tümaş-Karaçay Grubu tarafından devralınıyor. Toroslar ve İstanbul Anadolu (AYEDAŞ) Enerjisa’ya, Vangölü Türkerler İnşaat’a, Dicle de İşkaya-Doğu ortak girişim grubuna en geç temmuz sonuna kadar devredilecek.
Gerek özelleştirme süreci ve sonuçları gerekse bundan sonrasına ilişkin beklenen gelişmeler, Elektrik Dağıtıcıları Derneği (ELDER) yöneticileri ile Enerji Gazetecileri ve Medya Derneği (EGAD) yönetici ve üyelerinin buluşmasında ayrıntılarıyla ele alındı.
ELDER Başkanı Nihat Özdemir, Enerji Gazetecileri ve Medya Derneği (EGAD) üyesi gazetecilere, elektrik dağıtım sektöründeki son duruma ve bundan sonra nasıl bir yol izleneceğine ilişkin açıklamalarda bulundu, soruları cevapladı. Temmuz sonuna kadar Türkiye’deki 21 elektrik dağıtım bölgesinin tamamı özel sektörün eline geçmiş olacağını belirten Özdemir, "Piyasayı düzenleyenlerin de bu hizmeti sunanların da tek amacı kaliteli hizmeti uygun fiyatlarla kesintisiz şekilde tüketiciye sunmak. Diğer önemli husus da sattığımız enerjinin fiyatıdır" dedi.
ŞEBEKE AKILLANDIRMAYA 10 MİLYAR YATIRIM
Özdemir, hem kayıp-kaçağı hem de sisteme verilen enerjinin kalitesini artırmak için ortalama 20-30 yıllık olan şebekelerin yenilenmesi gerektiğini vurgulayan Özdemir şunları söyledi:
"2006-2010 yılları arasında kamunun elindeyken dağıtım şebekelerine 3 milyar TL yatırım yapıldı, özelleşme sürecinin hızlandığı 2011-2015 arasında EPDK’nın özel sektör şirketlerinden istediği yatırım tutarı 8.5 milyar TL. Eminim ki bu rakam eskalasyonların sonunda 10 milyar TL’ye ulaşacaktır. Bu yatırımları yaptığımız zaman şebekelerin ortalama yaşları 12’ye kadar düşecek. Yani şebekelerimiz gençleşecek. Tabii bahsettiğimiz yatırım miktarları sadece şebeke yenileme yatırımlarıyla ilgili değil."
Sadece özel sektöre devredilmiş 13 bölgede 2011-2012 yıllarında 2.2 milyar TL’yi aşan yatırımlar yapıldığını kaydeden Özdemir, kamudakilerin de yaklaşık 1.5 milyar liralık yatırım yaptığını, 2013-2015 döneminde de kalan yatırımların yapılacağını anlattı.
BU YATIRIMLARI KİM KARŞILAYACAK?
Özel sektörün yaptığı bu yatırımları, tarifelere yansıtma yoluyla tam 10 yılda geri alabileceğini kaydeden Özdemir "Bu yatırım modeli bizim için çok zor ama tüketici ve devlet için iyi. Devlete hiçbir yükümlülük gelmiyor" dedi.
2011 yılının başında ortalama yüzde 17 olan kayıp kaçak oranının özelleşen 13 bölgenin katkısıyla 2012 sonunda yüzde 13’e indiğini anlatan Özdemir, 4 puanlık bu iyileşmenin 10 milyar kWh’ye karşılık geldiğini vurguladı. Özdemir, "Bir başka deyişle ülkenin 2 milyar TL’lik kazancı oldu. Kayıp kaçaktaki düşüşten tüketici kazançlı çıkıyor. Çünkü bu azalışlar tarifeye yansıtılıyor" diye konuştu.
KAYIP KAÇAĞI DÜŞÜRDÜKÇE KÂR EDERİZ
Elektrik fiyatlarını kendilerinin değil, EPDK'nın belirlediğine işaret eden Özdemir şöyle konuştu:
"Maliyetlerimizi düşürebilirsek, Türkiye genelinde kayıp-kaçak oranlarını yeterince düşürebilirsek elektrik fiyatlarına zam yapılmayabilir. Dağıtım şirketleri olarak nasıl kâr edebiliriz? 2011-2015 dönemi için bizlere kayıp-kaçak oranı hedefleri verildi. Oranı bu hedeflerin altına düşürebilirsek kardayız, üzerinde ise kalan kısımları kendi cebimizden ödüyoruz.
ESKİ SAYAÇLARDAN KURTULMAK ŞART
Ölçü ve Ayarlar Kanunu'na göre, sayaçların her 10 yılda bir muayene edilmesi, ayarlarının yapılması ve damgalanması gerektiğini hatırlatan Nihat Özdemir, "Hem sistemdeki toplam kayıp açısından hem de vatandaşın üçlü tarife sistemine geçerek daha ucuz elektrik faturalarına ulaşması için. Toplam 32 milyon yakın sayaç var. Her yıl 3.5-4 milyon arasında sayaç değişecek. Önümüzdeki bir iki yıl, değişmesi ertelenen sayaçlar nedeniyle değişecek sayaç sayısı biraz daha yüksek olabilir" dedi.
SAYAÇ PARASI KİMDEN ÇIKACAK?
ELDER yöneticileri, “Değişen sayaçların parası vatandaşa fatura edilmediğine göre kim ödeyecek?" sorusu üzerine şu açıklamalarda bulundular: "Dünyada hiçbir şey bedava değil. Şu anda şebekeye yapılan yatırım tarifeye yansıtılıyor. Sayaç konusunda da dağıtım şirketleri her yıl ne kadar sayaç yatırımı yapacaklarsa bunu açıklayacak, EPDK da bunu onaylayacak. Bu sayaç yatırımları da tarifeye yansıtılarak 10 yılda geri alınacak. Vatandaş 10 yılda ödemiş olacak. Yani faturaya o da o kadar az tesir edecek ki..."
ELDER Başkanı Nihat Özdemir, "Hatta bakın şöyle söyleyeyim. Kayıp kaçak oranları düzeldiği zaman tarifeler düşeceği için belki de hiç para ödemeyecek. Onların tarifeye getirdiği artılar bunu telafi edecek. Hiç cebinden para çıkmayacak, sistem kendi kendine ödeyecek” diye konuştu.
ÜÇ ZAMANLI TARİFEYLE FATURA DÜŞÜRMEK
ELDER Başkanı Nihat Özdemir ve ELDER uzmanları, üç zamanlı tarife ile elektrik faturasının nasıl düşürebileceğine ilişkin şu açıklamalarda bulundu:
"Eskimiş mekanik sayaçları biz değiştirebilirsek vatandaşlar kârlı çıkar. Elektrikte her gün uygulanan 06.00-17.00 arasında, 17.00-22.00 arasında ve 22.00-06.00 arasında uygulanan üç tane tarife var. 17.00-22.00 arasındaki en pahalısı. 22.00-06.00 saatleri arasındaki en ucuzu. Bir hanımefendi 17.00-22.00 saatleri arasında elektriği yoğun olarak kullanırsa elektriğin fiyatı ortalama 40 kuruşa geliyor. Ama gece 22.00’den sonra elektriği kullandığı zaman bu fiyat 15-16 kuruşa kadar düşüyor. Mekanik sayaçlarda vatandaşın bu üçlü tarifeyi kullanması mümkün değil. Ancak vatandaşlar mekanik sayaçlarını değiştirip bu tarife sistemine geçer ve elektrik tüketimini de yoğun olarak 17.00-22.00 saatleri arasında yapmazsa kesinlikle elektrik faturalarında önemli bir düşüş sağlar."