Enerji Günlüğü - (Mehmet KARA) Türkiye’nin rüzgar enerji santrali (RES) kurulu gücü bu yılın ilk altı ayında 140 megavatlık ilave kurulumla, toplam 7012 MW’ye yükseldi.
Türkiye yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretimine yönelik desteklerin sonuçlarını almaya devam ediyor. Bu desteklerden en belirgin şekilde sonuç alınan kaynak ise rüzgar. Enerji Günlüğü’nün derlediği verilere göre, Türkiye’de yılın ilk altı ayında rüzgardan üretilen elektrik miktarı yüzde 17’lik artışla 9.1 milyar kWh seviyesine yükseldi. Bu artışta hem son bir yılda devreye alınan ilave rüzgar santralleri, hem bu alandaki teknolojik gelişim hem de ülkedeki rüzgar rejiminin etkisi olduğu değerlendiriliyor. Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) Başkanı Mustafa Serdar Ataseven ile rüzgar enerji yatırımlarının geldiği son durumu, geleceğe yönelik beklentileri ve önerilerini konuştuk.
Rüzgar enerjisinde kurulu güç ne durumda?
Kurulu güç yılın ilk altı ayında da artmaya devam etti. Elimizdeki kesinleşmemiş verilere göre Haziran 2018 sonu itibariyle toplam RES kurulu gücü 140 MW’lik ilave ile 7012 MW’ye ulaştı.
İlk altı ayda rüzgardan elektrik üretimi de yüzde 17 artmış, bu ne anlama geliyor?
Aslına bakarsanız son bir yılda portföye eklenen ilave kurulu güç önceki yıllara göre daha az. Buna rağmen, elektrik üretimi açısından değerlendirildiğinde rüzgar santralleri yılın ilk altı ayında önceki dönemlere göre elektrik üretiminde ciddi bir büyüme sağladılar. Yılın kalan döneminde bu oranın daha da yükselmesini bekliyoruz. Örneğin geçen haftanın verilerine baktığımızda rüzgar elektriğinin toplam üretimin yüzde 7’sini karşılayabilir duruma geldiğini de gördük. Yıl içinde toplam ortalamada yüzde 10’lara da ulaşıyoruz. Bu sevindirici.
Bu artış aynı hızda devam edecek mi?
Rüzgardan elektrik üretimi artmaya devam edecek. Ama toplam RES portföyüne kurulu güç ilavesi konusunda yavaşlıyoruz. Aslında biz geçen yılı iyi kapattık. 4 bin MW’lik yeni RES bağlantı kapasitesi tahsisi yapıldı. Bu tahsisler, rüzgar YEKA ihalesiyle, yeni kapasite tahsis ihalelerinden geldi. 4 bin MW’lik yeni tahsis, 5 milyar dolarlık bir yatırım anlamına geliyor.
İlave tahsis varsa neden yavaşlıyoruz?
Çünkü yeni bağlantı tahsisi yapılan projelerin hayata geçirilmesi için üç dört yıllık bir süreye ihtiyaç var. İnşa halindeki kapasite portföyü giderek gerilediği için, yılda devreye alınan ilave kurulu güç miktarı giderek azalmıştı. Bu yüzden, yeni tahsislerin hayata geçmesi için ihtiyaç duyulan süreyi boşa geçirmemek lazım…
Peki ne yapılabilir?
Öncelikle işletmedeki santrallerin kapasite artışı taleplerini karşılamamız lazım. İzin süreçleri, inşaata hazırlık ve kurulum dahil kapasite artışı yatırımları daha kısa sürede hayata geçirilebiliyor. Yani bunlar 3-4 bin MW’lik yeni tahsislerden çok daha önce devreye girebilir. Ardından da YEKA’lar ve son kapasite tahsis ihaleleriyle ortaya çıkan kapasiteler kurulup devreye girer. Böylece gelecek 4 yıl boyunca kesintisiz bir büyümeyi sağlayabiliriz.
YEKDEM’in sona ermesi ve yerli katkı meselesi ne oldu?
Şu anda bizim sektörümüzde iki temel sıkıntıdan biri kapasite artış taleplerinin sonuçlanmayışı. Bir diğeri de 2020 sonuna kadar işletmeye girecek santraller için geçerli YEKDEM ve yerli katkı payının kalkacak olması. Şimdi 150 metre çapında kanat ve 4 MW üzerinde jeneratörle yeni nesil türbinler gündeme gelmeye başladı. Bunların yerliliğini de konuşabilmeliyiz. Fakat 2020 sonrası yerlilikle ilgili net bir mevzuat ortaya koyulamadığı için maalesef yeni nesil teknoloji sahipleri Türkiye’de üretim konusunda aksiyon alamadılar.
Önlerini görmeliler diyorsunuz yani…
Evet. Bunun için de YEKDEM sonrası sürecin netleşmesi gerekiyor. 2020 yılı sonrasında yenilenebilir enerji yatırımlarında özellikle yerli ekipman kullanımına nasıl bir düzenleme getirileceğini tanımlamalıyız ki teknoloji üreticileri de Türkiye pazarında buna göre pozisyon atsınlar, adım atsınlar. Yoksa yeni nesil türbinlerde yerli üretim konusunda geri kalabiliriz.
Mehmet KARA
Rakamlarla Türkiye’de rüzgar enerjisi yatırımlarının durumu:
7012,75 MW
Toplam RES kurulu gücü
140,65 MW
Ocak-Haziran 2018’de devreye alınan RES kurul gücü
873,57 MW
İnşa halindeki RES’lerin kurulu gücü
2972 adet
İşletmedeki rüzgar türbini sayısı
Kaynak: TÜREB (geçici veriler)