Enerji Günlüğü - AB Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) 1 Ekim 2023 tarihi itibarıyla uygulamaya alındı. 1 Ekim 2023-31 Aralık 2025 olarak belirlenen geçiş dönemi boyunca üçer aylık dönemlerde emisyon raporlaması zorunlu, SKDM sertifikası alınması ise isteğe bağlı olacak.
AB sınırları içinde halen, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) adı verilen ve birlik içinde sera gazı emisyonlarının sınırlandırılması amacıyla geliştirilmiş bir karbon fiyatlandırması aracı kullanılıyor. AB, ETS kapsamında sağlanan ücretsiz tahsisatların azaltılarak sıfırlanmasını planlıyor. Bunun sonucunda, AB içinde emisyon azaltımı yapamayan firmaların karbon maliyetlerinin ve karbon kaçağı riskinin artması bekleniyor. Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) ile karbon kaçağı riskinin azaltılması amaçlanıyor. Mekanizma 1 Ekim 2023 itibariyle deneme sürecine girdi.
3 YIL GEÇİŞ DÖNEMİ
1 Ekim 2023-31 Aralık 2025 olarak belirlenen geçiş dönemi boyunca üçer aylık dönemlerde emisyon raporlaması zorunlu, SKDM sertifikası alınması ise isteğe bağlı olacak. İthalatçıların; ithal edilen mallardaki gömülü emisyonlar ile doğrudan ve dolaylı emisyonların yanı sıra üçüncü bir ülkede etkin şekilde ödenen karbon fiyatını da üç ayda bir raporlamaları gerekecek.
2026 SONRASI KARBON FİYATI GELECEK
1 Ocak 2026 sonrasında ise raporlamaya ek olarak, SKDM kapsamına giren ürünlerin ithalatına uygulanan bir karbon fiyatı olacak ve 2034 yılına kadar SKDM maliyetleri aşamalı olarak yükselecek. Karbon fiyatı “gömülü emisyonlara” dayalı olarak hesaplanacak ve ödemeler SKDM sertifikalarının satın alınması yoluyla yapılacak.
Üretim ülkesinde karbon fiyatlandırma rejimlerine tabi olarak AB’ye ithal edilen mallar için, üretim ülkesinde ödenen karbon fiyatı ile AB ETS’sindeki karbon tahsisatlarının fiyatı arasındaki fark ödenecek.
2030’A KADAR TÜM ÜRÜNLERİ KAPSAYACAK
Mevcut düzenlemede SKDM; elektrik, demir-çelik, çimento, alüminyum, gübre ve hidrojen ve amonyak gibi organik kimyasalları kapsıyor. 2030 yılına kadar ise AB ETS kapsamındaki tüm malları kapsaması hedefleniyor.
EN ÇOK ETKİLENEN ÜLKELERİN BAŞINDA TÜRKİYE GELİYOR
SKDM'nin en çok etkileyeceği ülkelerden biri de AB'ye ciddi bir ihracat hacmi olan Türkiye. S&P Global, 2040'a kadar Türkiye için SKDM kapsamında 60 milyar dolarlık bir ek maliyet bekliyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı tarafından yayınlanan yeni iklim kanunun taslağı metinde yerli ve milli emisyon ticaret sistemi kurulmasına yönelik maddeler bulunuyor. Türkiye'deki uygulama piyasa temelli olacak, 3 yıllık bir pilot uygulamayı içerecek. Borsa İstanbul tahsisatların alınıp satılmasından sorumlu olacak. İlaveten, AB'nin ETS mekanizması ile uyumlu bir Monitoring, Reporting and Verification sistemi kurulacak.