Türkiye’de serbest piyasa elektrik fiyatları 3-4 yıl öncesinin altında seyrediyor.

Vadeli elektrik kontratlarına bakılınca görünen o ki, yakın gelecekte de ciddi anlamda bir yükseliş beklenmiyor.
Bunun esas nedeni üretimdeki arz fazlalığı.

Tamam, o zaman yeni yatırımlar yapılmasın mı diyeceğiz?

Tabii ki hayır. Çünkü makro ekonomi politikaları açısından bakarsanız, sanayinin, ticaretin ve dahi hayatın en önemli girdisi konumundaki elektriğin fiyatının düşük kalması iyi bir şeydir.

Bu yüzden de ileride yetersiz üretim nedeniyle fiyatların aşırı yükseliş göstermemesi için şimdiden hazırlıklı olmak adına yeni ve düşük maliyetli üretim yapacak santraller kurulmaya devam edilmeli.

Peki fiyatlar düşerken sermayedarlar yeni elektrik üretim yatırımı yapar mı?

Elbette yapabilir. Ama hesabını kitabını da en iyi şekilde yaparak…

Şayet ileride elektrik fiyatlarının geleceği seviye yatırım yapmayı akılcı kılıyorsa evet, yeni santral kurar...
Peki elektrik fiyatları bu seviyedeyken böyle bir şeyi niye yapsın?

Şöyle...

Son günlerde yerli linyite dayalı elektrik üretim yatırımlarına devlet tarafından satın alım garantisi verileceğine yönelik çeşitli iddialar dile getirilir oldu.

Bunda ne kadarlık gerçeklik payı vardır bilemiyoruz.

Ancak böylesi bir adım atılırsa, ileride çözümü zor başka sorunlara da davetiye çıkarılıyor demektir...

Peki nedir o davetiye?

Şu anda elektrik fiyatlarının gerçek maliyetleri yansıtmayacak şekilde düşüş göstermesinin bir nedeni de eskiden doğalgaza dayalı santrallere verilmiş satın alım garantileridir... Devlet, bu tip santrallerden bir bölümünün elektriğini, maliyeti kaç alırsa olsun almak zorunda.

Benzeri bir durum, şayet kurulumu tamamlanırsa, Rusya’nın Mersin’de hayata geçireceği Akkuyu Nükleer Santrali için de söz konusu olacak.

Yani elektrik fiyatları TL bazında ne kadar düşük kalırsa kalsın, bu tesiste üretilecek elektriğin ciddi bir bölümünü devlet almak zorunda kalacak. Hem de dolar bazında verilen alım garantisi rakamı üzerinden...
.
Bugünlerde Rusya ile yaşanan gerilim nedeniyle çoğu eski tip, Rus doğalgazı yakan gaz çevrim santrallerinin elimizi ne kadar zayıflattığını görüp hayıflanıyorsak, ileride benzeri bir duyguyu nükleerde de yaşamamız muhtemeldir.

Bu arada yerli linyite dayalı santral kurdurtacağımız girişimcilere de alım garantisi sağlanırsa, hayıflanma heybemiz biraz daha şişecektir.

O yüzden, iyi niyetle önerildiğini düşündüğümüz yerli linyit elektriğine alım garantisi getirmek için bir kere değil, iki kere değil, çok kere düşünmeliyiz.

Ha, bizim her zaman önem verdiğimiz yerli kaynakları desteklemeyi düşünüyorsak bunu enerji kaynağı konusunda değil, enerji üretimi ve kullanımındaki teknoloji geliştirme çalışmalarında yapmalıyız.

Tabii yerli linyite özel başka bir destek mekanizması formülü bulabilirsek ne ala... Onun da arkasında oluruz...
Ama alım garantisi gibi bir formülün tehlikelerini görmek lazım...