Enerji Günlüğü - Makine Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz, Türkiye’nin Karadeniz’deki doğalgaz keşfine dair cevaplanması gereken pek çok soru bulunduğunu söyledi.

Türkiye’nin Karadeniz’deki Sakarya Gaz Sahası’nda 405 milyar metreküplük doğalgaz keşfi açıklamalarının yankıları sürüyor. Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltacağı ifade edilen keşifle ilgili açıklamalara yönelik eleştiriler de geliyor. Bu eleştirilerden biri, TMMOB Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz’dan geldi.

Oğuz Türkyılmaz, Birgün Gazetesi için kaleme aldığı değerlendirmede, Türkiye’nin kendi imkanlarıyla yaptığı ilk derin deniz sondajı sonucu keşfedildiğini duyurduğu rezerv keşfi ile ilgili cevaplanması gereken bir çok soru olduğunu belirtti. Bu keşifle birlikte Türkiye’nin doğalgazda dışa bağımlılığının sona ereceği, doğalgaz ihracatçısı haline geleceği gibi iddialar ortaya atıldığını hatırlan Türkyılmaz, bu görüşleri ısrarla savunanların, bazı sorulara net cevaplar verme yükümlülüğü bulunduğunu vurguladı.

Türkyılmaz’a göre Türkiye’nin doğalgaz keşfi açıklamalarıyla ilgili net yanıt bekleyen sorular şöyle:

1 - Bulunduğu açıklanan gaz kaynağı ile ilgili olarak sondaj sürecinde toplanması öngörülen bütün veriler toplanmış mıdır?

2 - Gazın bulunduğu sahanın jeolojik ve jeofizik dokusunun ve yapısının net biçimde belirlenmesi için yapılması zorunlu çalışmaların, kapsam, program ve takvimi netleşmiş midir? Buna ilişkin bütçe hazırlıkları ne durumdadır?

3 - Yapılması gereken bütün bu çalışmalar sonuçlanmadan, 405 milyar m3 gaz keşfedildiğini öne sürmek, bir tahmin değil midir? Bir rezerv, bu kadar kısa bir süre içinde doğru olarak nasıl belirlenebilmiştir?

4 - Üretim öncesi teknik hazırlıklar, test ve üretim kuyularının açılması, sondaj ve üretim platformlarının tasarımı, projelendirilmesi, inşası, sahaya nakli, montajı, karada gazın taşınacağı yerde yüzey tesislerinin inşa edilmesi, üretilecek gazı karaya taşıyacak boru hatlarının yapımı gibi yoğun ve yüksek bütçeli çalışmalar başlamadan yapılan beyanlara ne derece güvenilebilir?

5 - TPAO’nun TürkAli 1 kuyusunda başlatacağı duyurulan sondajlarda da gaz keşfi yapılması halinde bulunacak yeni kaynakların, bulunduğu öne sürülen kaynaklarla birlikte topluca değerlendirilmesi söz konusu olabilir. Böyle bir planlama öngörülmüş müdür?

6 - Keşfedilen gazın çıkarılması ve nakli için gerekli büyük yatırımları göz önüne alan bir maliyet çalışması yapılmış mıdır? Olası maliyetlerin, halen düşük düzeydeki LNG fiyatlarının önümüzdeki yıllarda da artmaması halinde, ne kadar ekonomik ve sürdürülebilir olabileceğine dair analizler yapılması öngörülmekte midir?

GAZ KEŞFİ ENERJİ SORUNUNU ÇÖZER Mİ?

Oğuz Türkyılmaz, keşfedildiği duyurulan doğalgazın Türkiye’nin enerji sorununu çözüp çözemeyeceğine ilişkin tartışmalara da değindiği yazıda şu görüşleri dile getirdi:

“Ülkemizin yıllık 40-45 milyar dolarlık enerji girdileri ithalat faturasının, 25 milyar doları aşan kısmı petrole ödenmekte, tüketilen petrolün üçte ikisi ise ulaşımda kullanılmaktadır. Toplu taşıma yerine özel oto sahipliğinin teşvik edildiği ve taşımalarda karayolları payının yüzde 90’lar düzeyinde olduğu ülkemizde, ulaşımda ve toplutaşımada raylı sistemler başat hale gelmedikçe; petrol ağırlıklı enerji girdileri ithalatı sürecektir. Enerji politikalarında da toplum çıkarlarını gözeten, yenilenebilir kaynaklara ağırlık veren kamucu bir planlama, yapılanma ve uygulama sistematiğine yönelmedikçe eksen değişmeyecek ve birincil enerji arzında birinci sırada olan petrol ve ikinci sırada olan doğalgaz temini için yüksek tutarlar ödenmeye devam edilecektir.
Gaz keşfi yapıldığı bildirilen sahada, yılda ne kadar üretim yapılacağını bugünden söylemek mümkün değildir. Ülkemizin son yıllarda yıllık gaz tüketimi 45-50 milyar m3 arasındadır ve yıllık doğalgaz ithalat faturası 8-10 milyar dolar düzeyindedir… Yeni bulunan sahada olduğu belirtilen kaynağın tamamı, Türkiye’nin ancak sekiz yılık ihtiyacını karşılayabilir. Sahadan yapılacak üretim ile ihtiyacın tamamını karşılamak da mümkün değildir. Gaz tüketiminin ağırlığını oluşturan, konutlarda ısınma ve mutfak amaçlı, sanayide ise enerji kaynağı olarak kullanılan doğalgazı tamamen ikame etmenin, kısa ve orta vadede, mümkün olamayacağı dikkate alındığında, karada ve denizlerde, ülkenin ihtiyacının tamamını karşılayacak yeni sahalar bulunmadığı ve üretime geçirilmediği sürece; ülkemiz, gaz ithalatını sürdürmeye ve her yıl milyarlarca dolar ödemeye devam edecektir.

Resmin bu yüzünü görmezden gelen ve görülmemesi için perdeleyen enerji yönetiminin, yukarıda yönelttiğimiz sorulara açık, anlaşılır ve güvenilir yanıtlar vermesi mümkün değildir. Enerji yönetimi ve bütün iktidar çevrelerinin iktidarın çabası, toplumda yapay bir umut algısı yaratmak ve derinleşen siyasal, ekonomik, toplumsal krizi unutturmak ve yandaşlarını tahkim edip biraz zaman kazanmaktır.”