Enerji Günlüğü - SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, İzmir Aliağa’daki Petkim Yarımadası’na kurulacak STAR Rafinerisi'nin 2018 yılında üretime geçeceğini, ancak Türkiye’nin rafinaj ürünleri ithalatını sona erdirebilmek için 4 Petkim’e ve Star'ın yanı sıra yeni bir rafineriye daha ihtiyacı olduğunu söyledi.
Kenan Yavuz, İzmir Aliağa’daki Petkim Yarımadası’nda devam eden rafineri, liman ve yenileme yatırımlarını enerji gazetecilerine yerinde tanıttı, anlattı. “Petkim Aliağa'da yapmaya çalıştığımız şey entegrasyon” diyen Kenan Yavuz şunları söyledi:
“Rafineri ve petrokimya olmak üzere hammaddenin girip nihai mamulün çıkacağı entegre bir tesis olacak. Buna dünyada kümelenme deniliyor" dedi.
Kimya sanayiinde söz sahibi olmuş ülkelerin tamamında bu tür yapılanmaların yaygın olduğunu kaydeden Kenan Yavuz şöyle devam etti:
"Rafineri ve petrokimyada rekabetçi olabilmenin en temel girdisi entegrasyon. Özellikle açık ekonomilerde bu entegrasyonu sağlamamış şirketlerin rekabet etmesi mümkün değil. Aliağa'da Star'ın üreteceği hammaddeyi Petkim kullanacak, enerjiyi kendimiz üretiyoruz, liman ve baraj kendimize ait. Bunlar dikey entegrasyonlar. Ar-Ge, eğitim, üniversite sanayi işbirlikleri gibi arayış gücü geliştirme, yan sanayi ile ilişkiler ve insan kaynağı yetiştirme gibi konular da yatay entegrasyon unsurları. Bu yapıyı 2018 yılında tamamlamış olacağız.”
YILDA 1 MİLYAR DOLARLIK FAVÖK
SOCAR'ın, Petkim'in satın alınması ve Star Rafineri yatırımı da dahil olmak üzere Petkim Yarımadası'na toplam 10 milyar dolarlık yatırım yapacağını kaydeden Kenan Yavuz, “Bu yatırımlar 2018 yılında büyük ölçüde tamamlandığında yılda en az 1 milyar dolarlık faiz, amortisman ve vergi öncesi kar (FAVÖK) yaratacağız" dedi.
PETKİM'İN KÂRLILIĞI ARTACAK
Bölgede inşası süren Star Rafinerisi’nin Petkim'in rekabet gücünü de artıracağını vurgulayan Kenan Yavuz şunları söyledi:
“Bir petrokimya rafinerisidir bu. Benzin üretmeyeceğiz. 10 milyon ton rafinaj üretiminin yaklaşık 3 milyon tona yakın bölümünü Petkim tüketecek. Petkim'in taşıma depolama maliyetlerini ortadan kaldıracağı için diğer sinerji alanlarıyla birlikte Petkim'e her yıl 100 milyon dolar ve üzerinde bir tasarruf imkanı getirecek. Böylece Petkim'in rekabet gücünü artıracağız.
SOCAR TÜRKİYE ELEKTRİKTE 1500 MW HEDEFLİYOR
YERLİ ÇELİK BORU ÜRETİCİLERİNE TANAP MESAJI: KAYGILANMAYIN
PROJE NE KADAR FİZİBIL?
Kenan Yavuz, Star Rafinerisi için Türkiye tarihinin en büyük proje finansmanını gerçekleştirdiklerini hatırlatarak, bunu projenin fizibıl olduğunun önemli bir göstergesi olarak niteledi. 18 yıl vadeyle 3.3 milyar dolarlık proje finansmanı gerçekleştirildiğini kaydeden Yavuz, bu paketin, herhangi bir Hazine garantisi olmadan dünyada yapılmış ender proje finansmanlarından biri olduğunu kaydetti. Yavuz, finansman sağlayan 23 bankanın 2-3 yıl boyunca projeyi didik didik ettiklerinin de altını çizdi.
PETKİM TESİSLERİ DE BÜYÜTÜLÜYOR
Pektim'e de 2008 yılında devralmalarından bu yana 600 milyon dolarlık yatırım yaptıklarının altını çizen SOCAR Türkiye Başkanı Yavuz, "Kazandığımız her şey burada yatırıma dönüyor. Çok küçük bir iki temettü dağıtımı yapıldı ama biz payımıza düşen bu temettüyü de tekrar oraya koyduk. Şu anda Petkim’in yıllık üretim kapasitesini 3.3 milyon tondan 3.6 milyon tona yükseltecek bir kapasite artırımı yatırımı da devam ediyor. Aynı zamanda maliyetleri aşağıya çekecek yatırımlar da var. Planlı bakımlar da yapılıyor. Burada planlı bakımı yatırımla birleştirdik" dedi.
EN AZ 1 YENİ RAFİNERİ VE 4 PETKİM DAHA LAZIM
Rafineri ve petro kimya yatırımlarını, Türkiye'nin çok ihtiyacı olan, doğrudan ekonominin kılcal damarlarına enjekte edilen yatırımlar olarak nitelendiren Kenan Yavuz şunları söyledi:
"Cari açığı azaltacak, istihdam ve ihracatta önemli aşamalar kazandıracak, Türkiye'deki KOBİ'lerin rekabet gücünü artıracak yatırımlar bunlar. Diliyoruz ki bizim gibi başka yatırımcılar da olsun. Türkiye'nin şu anda 4 Petkim'e daha ihtiyacı var. 2018'den sonra bir rafineriye daha ihtiyaç var."
15 MİLYAR DOLARLIK RAFİNAJ İTHALATI
Türkiye’nin halen yılda 15 milyar dolara yakın rafinaj ürünü ithal ettiğini vurgulayan Kenan Yavuz, "Petrol ve doğalgaz faturasından sonra petrokimya ve rafinaj ürünleri ikinci sırada geliyor. Ve bu ithalat ürünlerine yönelik talep, Türkiye'nin büyümesinin iki katı kadar artıyor. Dolayısıyla Türkiye'nin bu ithalat faturasını bir yerde mutlaka durdurması gerekiyor" diye konuştu.
RAFİNERİ VE PETROKİMYA ENTEGRASYONU
Türkiye’de rafinaj ürünlerindeki iç talebin tamamının karşılanması için ne yapmak gerektiği sorusuna cevap veren Kenan Yavuz şöyle dedi:
“Sıfırdan bir rafineriyi tek başına yapmak çok fizibıl değil. Tüpraş'ın durumu farklı. Özel durumu var. Ama yeni, sıfırdan bir rafineri tek başına fizibıl olmaz. Bizim projemiz de petrokimya olmadan sadece rafineri olarak gündeme gelseydi maliyeti 7 milyar doları bulurdu. Yani tek başına Ceyhan'da rafineri yapmaya kalkarsanız 7 milyar dolardan aşağıya olmaz. Ceyhan'da yeni bir rafineri yapılmasını çok zor olarak görüyoruz. Muhtemel yatırımcılar destek isterse her türlü lojistik desteği vermeye hazırız. Kim olursa olsun. Ama çok kolay görmüyorum. İnşallah olur.”
PETROKİMYADA HAKSIZ REKABET VAR
Ülkedeki tek üretici olmalarına rağmen ithalat nedeniyle haksız rekabetle karşı karşıya olduklarını ifade eden Kenan Yavuz, "Yıllardır haksız rekabetten yakınıyoruz. Keşke bir üretici daha olsa. Böylece haksız rekabete karşı beraberce mücadele ederiz" dedi. İç talep çok yüksek olmasına rağmen Petkim'in neden ihracat yaptığı sorusuna da cevap veren Kenan Yavuz, "700 milyon dolarla 1 milyar dolar arasında bir ihracatımız var. Burada Türkiye'de tüketimi satışı mümkün olmayan ürünlerimiz olduğu için ihracat yapmamız gerekiyor" diye konuştu.
10 YILDA 20 MİLYAR DOLAR YATIRIM
Kenan Yavuz’un verdiği bilgiye göre Petkim’deki geliştirme yatırımlarına 600 milyon dolar, Petlim limanı yatırımına 400 milyon dolar, Star Rafineri’ye 5.6 milyar dolar harcanacak. Petkim’in satın alma bedeli dahil olmak üzere SOCAR, 2008-2018 aralığında Aliağa’da fiilen 10 milyar doları yatırmış olacak. TANAP ile birlikte ise SOCAR'ın toplam yatırımı 20 milyar dolar olacak. Kenan Yavuz, TANAP'ta 2015 yılı başlarında ilk kazmanın vurulacağını söyledi.
Mehmet KARA / Sabiha KÖTEK - İZMİR