Enerji Günlüğü - Medya organlarında 1 Ekim itibariyle doğalgaz ve elektrik fiyatlarına zam gelmediği yönünde haberler yer alsa da, gerçek başka. BOTAŞ, doğalgaz tüketici fiyatlarına yönelik tarifelerde değişikliğe gitti.
BOTAŞ’tan alınan bilgiye göre, 1 Ekim 2022 tarihinden geçerli olmak üzere belli müşteri gruplarına uygulanacak satış fiyatları, Türkiye Organize Toptan Doğalgaz Satış Piyasası’nda belirlenen Günlük Referans Fiyat’a (GRF) endekslendi. Ayrıca Kademe 1 Konaklama ve OSB Kademe 1 Konaklama adıyla iki yeni tüketici grubu tanımlandı. BOTAŞ yeni düzenlemeyi “Yeni fiyat mekanizması ile ülkemizin enerji merkezi olma hedefi ve vizyonu doğrultusunda doğal gaz kullanıcıların piyasa tabanlı, sürdürülebilir ve öngörülebilir bir fiyat yapısı sunulması amaçlanmaktadır” açıklamasıyla gerekçelendirdi.
SEKTÖRÜNE GÖRE ZAMLARDAN ZAM BEĞEN
Ancak uygulamanın devreye girmesiyle Ekim 2022 döneminde tüketicilere uygulanan doğalgaz fiyatlarına fiilen artış getirilmiş oldu. Yeni mekanizma ve tarife uygulamasına göre çeşitli iş kollarının elektrik üretimi haricinde tüketeceği doğalgazın fiyatı, sektörden sektöre değişmekle birlikte Eylül 2022’ye göre yüzde 100’e varan oranlarda artmış durumda. Bu durum, tarifede açıklanan fiyatlar CNG hariç Eylül ayındakilerle aynı olmasına rağmen böyle... Tarife tablosuna göre CNG satış fiyatları yüzde 7,8 zam görmüş durumda.
OTELCİLERE TARİFE SÜRPRİZİ: YÜZDE 25
Doğalgaz satış tarife tablosuna iki yeni kalem eklendi. Yeni eklenen “Kademe 1 Konaklama” ve “OSB Kademe 1 Konaklama” tüketici kalemleri, konaklama tesislerini kapsıyor. Bu tesislere uygulanacak tarife metreküp başına 8,906244 TL olarak belirlendi. Bu fiyat Sm3 başına 7,124995 TL olan Kademe 1’in yüzde 25 üzerinde bir tutara karşılık geliyor. Yani BOTAŞ'ın yeni fiyatlandırma mekanizmasından turizm sektörüne, daha doğrusu konaklama tesislerine sürpriz zam çıktı. Bu iki kalem kapsamında doğalgaz tüketen oteller, tatil köyleri, butik oteller, özel konaklama tesisleri, moteller, pansiyonlar ve apart oteller, tüketim miktarları aynı kalsa bile Ekim 2022 döneminde Eylül ayına göre yüzde 25 daha yüksek bir fatura ile karşı karşıya kalacaklar.
ÇOK TÜKETENE DAHA YÜKSEK ZAM
Bu arada, yıllık çekiş miktarı 300 bin metreküpün üzerindeki kullanıcılar (Kademe 2) için fiyat tarifeleri biraz daha karmaşık ve yüksek görünüyor. Kademe-2 müşterilerinin elektrik üretimi amaçlı hariç fiili gaz tüketiminin yüzde 60’ına tarifede yer alan fiyat uygulanacak. Bunun üzerindeki kısım ise Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ) tarafından işletilen Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası’nda (OTSP) 2022 Yılı Eylül ayının ilk 25 gününde oluşan Günlük Referans Fiyatların (GRF) aritmetik ortalaması uygulanacak. Enerji Günlüğü’nün söz konusu GRF verilerine dayanarak yaptığı hesaplamalar, söz konusu tüketici grubunun gaz faturasının Eylül ayına göre en az yüzde 50 artacağını gösteriyor. Bu durum, aynı tüketim miktarına sahip Serbest Bölge tüketicileri için de geçerli.
ENERJİ YOĞUN SEKTÖRLERE NEGATİF AYRIMCILIK
BOTAŞ’ın yeni fiyatlandırma mekanizması ile yeni fiyat tarifesinden çıkan en kritik sonuçlardan biri de ağır sanayi kollarındaki şirketleri ilgilendiriyor. Yıllık 300 bin metreküpün üzerinde gaz çeken şirketlere tüketimlerinin yüzde 40’ına uygulanan GRF’ye endeksli fiyatlandırma yöntemi, bazı iş kollarındaki şirketlerde tüketimin tamamı için uygulanıyor. Eylül 2022 tarihindeki GRF ortalaması ile tarife tablosundaki rakamların karşılaştırılması halinde, söz konusu şirketlerin gaz faturalarının yüzde 100’e yakın artacağını söylemek yanlış olmaz. Bu konumdaki Kademe-2 müşterileri altın, alüminyum, bakır, bor, çinko, demir/çelik, gümüş, krom, kurşun ve magnezyum üretimi ile petrol rafinerisi ve petrokimya sektörlerinde faaliyet gösteren şirketler olarak sıralanıyor. Yani bu şirketlerin Ekim ayında kullanacağı gaza Eylül 2022’nin ilk 25 günündeki serbest piyasada oluşan günler referans fiyatların ortalaması uygulanacak.
Mehmet KARA - Enerji Günlüğü
