Önceki hafta, Avusturyalı OMV tarafından satışa çıkarılan Petrol Ofisi’ni kimin neden alabileceğine dair analizimsi bir yazı kaleme almıştık.
Gelen tepkilerden anlaşılıyor ki, bu konuda kafa yoranların sayısı hiç de az değilmiş.
Bu tepkiler sayesinde, bizim gözden kaçırdığımız olasılıklar da olabileceğini fark ettik.
Bu yüzden, POAŞ’ı kimin alabileceğine dair sorulara cevap niteliğinde bir devam yazısı yazmak kaçınılmaz oldu.
OPET ve Shell’in POAŞ’ı alma ihtimalini, rekabeti bozucu bir etkiye yol açacağı gerekçesiyle elemiştik. Doğan Grubu ortaklı Aytemiz markası ile yakın zamanda Total’i alan Demirören Grubu’na da pek şans tanınmayacağını söylemiştik.
BP’nin Lukoil’in konuyla yakından ilgilenmesinde şaşılacak bir durum olmayacağını da ifade etmiştik. Azerbaycanlı SOCAR’ın Türkiye pazarına POAŞ’ı alarak hızlı bir giriş yapmak isteyeceğini, bu yüzden de, kardeş ülkenin ekonomik sıkıntılarına rağmen bunun en yüksek olasılıklardan biri olduğunu da vurgulamıştık.
Bunları aktardıktan sonra şimdi diğer olasılıklara bakmaya devam edebiliriz.
Vakti zamanında POAŞ’ı özel sektöre devreden devletin elinde TP Akaryakıt dağıtım şirketi var. Kimilerine göre devlet TP eliyle POAŞ’ı devralabilir. Ama bu Türkiye’nin liberalizasyon yaklaşımına ters. Bu yüzden hiç ihtimal vermiyoruz. Bunun bir istisnası olabilir ama o da bir başka yazı konusu olsun.
Türkiye’de köklü geçmişe sahip tüpgaz LPG ve otogaz LPG dağıtımcılarından İpragaz, iki yıl kadar önce GO markasıyla akaryakıt dağıtımına da girmişti. İpragaz, LPG’deki gücünü de kaldıraç olarak kullanıp, GO’nun bayi ağını genişletmeye devam ediyor. Ancak hızlı yol alabilmiş değil. İpragaz’ın da POAŞ ile ilgilenebileceğini söylemek lazım. Çünkü böylece sektörde bir anda liderliğe yükselmesi mümkün.
Gelelim ülke içinde yer almadığı halde, yeni giriş yapabilecek diğer oyunculara. Bu konuda dile getirilen ihtimallerden biri Körfez sermayesinin yerli bir ortakla ya da kendi başına POAŞ’ı alması. Ancak akaryakıt dağıtım sektörünün uzun vadeli bir perspektifle değerlendirilmesi gerektiği açık. Bu yüzden Körfez Fonları’ndan birinin gelip alması ihtimali var ama pek akıllıca olduğu söylenemez.
Biraz daha uzağa gidelim. Malezyalılar son zamanlarda Türkiye’de varlık edinme konusunda istekli. Yerel bir ortakla ya da tek başlarına POAŞ’ı almayı düşünebileceklerini söylemek yanlış olmaz. Ve bu da Malezya’nın ünlü petrol devi Petronas’tan başkası olamaz.
Her neyse, Avusturyalılar gidecek ama POAŞ’ı yerlilere değil yine yabancılara bırakıp gidecek gibi görünüyor. En azından şimdilik…