2014 yılından bu yana üçte iki oranında eriyerek 30 dolar civarına gelen petrol fiyatları en çok gündemde olan konulardan biri. Beklenti, İran’ın da yaptırımların kaldırılması ardından sahalara dönmesiyle bu düşüşün bu yıl içinde de devam edeceği yönünde.

Amerika’nın yer altı kayalarını çatlatarak çıkarttığı kaya gazı ve kaya petrolünde yaşanan üretim patlamasına gözdağı vermek isteyen Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerinin piyasayı petrole boğarak bu gidişata yön vermek istemesi bu düşüşlerin esas nedeni olarak değerlendiriliyor. Buna bir de çevre ve iklim değişikliği kaygılarıyla büyük bir ivme yakalayan yenilenebilir enerjinin etkisiyle petrole olan talebin düşmesi de eklendiğinde petroldeki baş aşağı gidiş anlaşılabilir oluyor.

Buraya kadar herşey anlaşılır ve normalde her gün gazetelerde okuduğumuz haberlerle uyumlu. Ama “New Eastern Outlook adlı online dergi yazarlarından stratejik risk danışmanı ve öğretim görevlisi F. William Engdahl`ın bunlara itirazı var.

PETROLDE GERÇEKTE NELER OLUYOR

Engdahl, "Petrolde Gerçekte Neler Oluyor?" başlıklı analiz yazısında petrol fiyatlarının düşmesine neden olarak gösterilen bu durumları ilki dışında çok gerçekçi bulmuyor. Petrol fiyatlarındaki düşüşün İran piyasaya girmesinden önce gerçekleştiğini belirtip, İran’dan yapılan petrol piyasasının absorbe edebileceği kadar petrol üretimi yapacakları yönlü temkinli açıklamaları hatırlatıyor.

Yine talep düşüşüne ilişkin, Çin`in ekonomik gerilemesiyle bağlantılı petrol talebinde azalma olduğu da söylenemeyeceğini, tersine Çin`in 2015 yılında petrol ithalatının bir önceki yıla göre yüzde 8.9 oranında arttığını söylüyor.

PETROLDEN KÖTÜ KOKULAR GELİYOR

Üstelik Engdahl petrol diyarında yaşanan politik gerginliklere de değinerek, bu ürkütücü gelişmelerin bile petrol fiyatlarını yukarıya taşıyamadığına dikkat çekiyor. Bütün bu nedenlerden dolayı burnuna petrolle ilgili fena halde kötü kokular geldiğini ifade ediyor.

Bu kötü kokular Engdahl’ın hafızasını dürtüyor ve Goldman Sachs ve bazı amerikan ahbaplarının 2008 yılında yürüttükleri petrolün varil fiyatlarının 200 dolara çıkacağı yönlü spekülatif tahminleri hatırlıyor. Bunun Çin’in o dönemde 147 dolar olan petrolü satın almak için acele etmesini sağlamak için yapıldığı şüpheleri can buluyor.

ABD KAYA PETROLÜNÜ İFLASLAR BEKLİYOR

Günümüzde ABD kaya petrolü endüstrisinin bir uçurumun eşiğinde olduğunu ve son bir kaç aydır üretimin açık bir şekilde düşmeye başladığını belirten Engdahl, petrol fiyatlarının bu derece düşmesiyle kaya petrolüne yatırım yapan orta ölçekli şirketlerde önemli oranda iflasların yaşanacağını tahmin ediyor. Bunun ise tek başına petrol fiyatlarında 70-80 dolar denge seviyesini yaratmaya yetmeyeceğini, Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerindeki üretim fazlasının kesilmesi gerektiğini vurguluyor.

Suudi Arabistan demişken, Suudi Maliye Bakanlığı danışmanı olan Dr. Hüseyin Askari`nin söylediği, Suudi Arabistan ile İran arasında bir savaş olursa petrol fiyatlarının bir gecede 250 dolara çıkacağı, eğer birbirlerinin limanlarına saldırırlarsa da 500 dolara fırlayabileceği sözlerini hatırlatarak, her şeyin dünyanın bir diğer büyük petrol şoku yaşayacağına işaret ettiğini söylüyor.

Engdahl, Dünya petrol piyasasını önümüzdeki bir kaç ayda dünyanın hiç beklemediği çok büyük ve dramatik bir gelişmenin beklediğini düşünüyor.

Umarız Engdahl bu kadar haklı çıkmaz.