Enerji Günlüğü - Nükleer sektörünün yasal altyapısı adım adım tamamlanıyor. Radyasyon kaynaklı risklerle ilgili acil durumlara hazırlık ve müdahale düzenlemesi yürürlüğe girdi.
Radyasyon Acil Durumlarının Yönetimi Hakkında Yönetmelik, Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) tarafından yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yeni düzenleme 18 Haziran 2020 tarihli Radyasyon Acil Durumlarının Yönetimine Dair Yönetmeliği de yürürlükten kaldırdı. Yürürlükten kalkan Yönetmeliğe daha önce yapılan atıflar, yeni Yönetmeliğe yapılmış sayılacak.
Yönetmelik nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin düzenleyici kontrole tabi faaliyetlerin yürütülmesi sırasında meydana gelebilecek radyasyon acil durumlarının yönetimine dair usul ve esaslarla, yetkilendirilen kişilerin bunlara yönelik görev ve sorumluluklarını belirlemeyi amaçlıyor.
Yönetmelik, nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetlerin yürütüldüğü, düzenleyici kontrole tabi tesisler ve radyasyon uygulamaları için radyasyon acil durumlarının saha içi yönetimini kapsıyor.
HAZIRLIK PLANLAMA VE MÜDAHALE İŞLERİ KAPSAM DIŞI
Saha dışı hazırlık, planlama ve müdahale faaliyetleri bu Yönetmelik kapsamında sayılmayacak; bu faaliyetler, Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği ve Ulusal Radyasyon Acil Durum Planı başta olmak üzere ilgili mevzuat ve planlar kapsamında gerçekleştirilecek.
YETKİLENDİRİLEN KİŞİ MUTLAK SORUMLULUK SAHİBİ
Yönetmeliğe göre tesisler ve radyasyon uygulamaları kapsamında meydana gelebilecek radyasyon acil durumlarının yönetimine ilişkin asıl sorumluluk, yetkilendirilen kişiye ait olacak ve bu sorumluluk hiçbir koşulda devredilemeyecek. Herhangi bir radyasyon acil durumunda, ihtiyaç duyulması hâlinde saha dışındaki ilgili kurum ve kuruluşlardan destek alınması, yetkilendirilen kişinin sorumluluğunu azaltmayacak veya ortadan kaldırmayacak.
YETKİLENDİRİLEN KİŞİNİN SORUMLULUKLARI
Yetkilendirilen kişi radyasyon acil durumuna hazırlık sürecinde tesise ve radyasyon uygulamasına ilişkin radyolojik ve radyolojik olmayan tehlikeler ile emniyete ilişkin zafiyetleri tanımlayacak ve bunları dikkate alarak tehlike değerlendirmesi yapacak; ardından radyasyon acil durumu yönetimi için gerekli olan insan kaynağı ile mali ve teknik kaynakları sağlayacak.
Yetkilendirilen kişi tehlike değerlendirmesine uygun olarak tesislere ilişkin öngörülebilir tüm radyasyon acil durumları için etkin hazırlık ve müdahale yapılmasına olanak sağlamak üzere, ulusal acil durum yönetim sistemiyle uyumlu bir radyasyon acil durumu yönetim sistemi kuracak ve bu sistemin devamlılığını sağlayacak.
Yetkilendirilen kişi ayrıca radyasyon acil durumu yönetimiyle ilgili faaliyetlerini kurmuş olduğu yönetim sisteminin bir parçası olarak yürütecek.
RADYASYON ACİL DURUMLARI 4 KATEGORİYE AYRILDI
Yönetmelikte radyasyon acil durumu hazırlıkları, söz konusu olacak tesisin elektriksel ısıl gücüne göre 4 kategoride sınıflandırıldı. Yetkilendirilen kişi, radyasyon acil durumu hazırlık kategorileri kapsamında, tesise ve radyasyon uygulamasına ilişkin kategoriyi belirleyecek ve radyasyon acil durumlarıyla ilgili hazırlık, planlama ve müdahale faaliyetlerini o kategoriyi dikkate alarak gerçekleştirecek.
Yönetmelik, radyasyon acil durumlarını ise aşağıda listelenen 5 sınıfa ayırarak değerlendiriyor.
- Genel acil durum
- Saha acil durumu
- Tesis acil durumu
- Alarm durumu
- Diğer acil durumlar.
DAHA ÖNCE YETKİ ALANLARA BİR YIL SÜRE VERİLDİ
Yönetmelik radyasyon acil durumlarına hazırlık, acil durum planları, hazırlık süreçlerinin koordinasyonu, acil durumlara müdahale ederken kullanılacak merkezler, acil durum donanımı ve haberleşme, talimatlar, eğitim ve tatbikatlar, karar destek sistemleri ve radyasyon acil durumlarına müdahale işlemleri ile acil durumlara ilişkin kayıtlar ve raporlama işlemlerini de detaylarıyla düzenliyor.
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce yetkilendirilen kişiler, radyasyon acil durumlarının yönetimi kapsamında yeni Yönetmelikle getirilen yeni yükümlülüklerini, Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde yerine getirecekler.
