DR. NEJAT TAMZOK

Madencilik endüstrisinde 100 yenilik (I)

 

Madencilik endüstrisinde 100 yenilik (II)

 

Madencilik endüstrisinde 100 yenilik (III)

 

Madencilik endüstrisinde 100 yenilik (IV)

CEVHER HAZIRLAMA

64 Cevher hareketini ölçen sonar akışölçer

Bir maden işletmesinde, cevher, esas itibariyle kamyonlar ve konveyör bantları vasıtasıyla, cevher üretiminden cevher hazırlamaya doğru olan önceden belirlenmiş bir yolu takip eder. SONARTRAC gibi cihazlar, özellikle demir madenlerinde yol boyunca malzeme akışını ölçmek için geliştirilmişlerdir. Bu cihazlar, fiziksel temasa ihtiyaç duymaksızın katıların yanı sıra sıvıları da ölçebilen bir sonar cihazı kullanarak konveyör bantları boyunca geçen malzemenin miktarını ölçmektedirler.

65 Yeraltında cevher hazırlama

Cevher minerallerini kayacın ekonomik olmayan kısmından (gang) ayırmanın ilk adımı, genellikle, cevherin ezilmesi ve öğütülmesi süreçleridir. Bu ön cevher hazırlama adımları oldukça gürültülüdür ve sıklıkla çok fazla toz yayılımına neden olurlar. Bu da ciddi çevresel etkilere neden olur.

Günümüzde, cevher hazırlama süreçlerinin söz konusu ilk adımlarının doğrudan yeraltında yapılması gündeme gelmiştir. Bu tercih, ocaktan daha az malzeme çıkarılması anlamına geleceğinden, taşıma maliyetlerini de azaltmaktadır.

66 Cevher öğütme izleme sistemi

Öğütme, cevher hazırlama faaliyetinin ilk adımıdır. Cevher, kazanılmak istenen mineralleri ayırmak için giderek daha küçük parçalara bölünmelidir. Bu küçültme işlemi, maden işletmeciliği sırasında patlatma ve cevher hazırlama sırasında ise kırıcılar ve öğütücüler ile yapılabilir. İşlem boyunca parçaların boyutunu bilmek önemlidir. Ölçüm yapmak için elekler kullanılabilir, ancak bu yöntem çamur birikmesi nedeniyle genellikle zor bir süreçtir.

Artık, kesintisiz görüntü analizi kullanmak suretiyle parçaların boyutunu anında ölçebilmek mümkündür. Split-Online System (Çevrimiçi Bölme Sistemi), öğütme sırasında cevheri izleyen otomatik bir sayısal görüntüleme sistemidir. Görüntüler, kırıcı ve konveyörler üzerine monte edilmiş fotoğrafik cihazlar tarafından yakalanır. Bu görüntüler, daha sonra, öğütülen parçaların boyutlarını, şekillerini, renklerini ve dokularını ölçen özel yazılımlar kullanılarak işlenir. Bu bilgiler, öğütmenin kalitesinin değerlendirilmesi amacıyla gerçek zamanlı olarak kontrol merkezine gönderilir.

67 Modüler cevher hazırlama tesisi

UMCO modüler cevher hazırlama tesisi, küçük ölçekli maden yataklarının işletmeciliği için tasarlanmış düşük maliyetli bir çözümdür. Altın işletmeciliği için tasarlanmış olmakla birlikte, diğer cevherlerin hazırlanmasında da kullanılabilir. Küçük boyutlu olması, bir maden işletmesinden diğerine taşınmasına izin vermektedir. 

Dr. Nejat TAMZOK / Enerji Günlüğü 

Devam edecek...