Enerji Günlüğü - Kıbrıs ve İsrail doğalgazının Türkiye üzerinden uluslararası pazara sevkedilebileceği savunulurken, OME Hidrokarbonlar Direktörü Sohbet Karbuz, "Kıbrıs ve İsrail gazının gideceği yertoprağın altıdır” iddiasını dile getirdi.
7. Türkiye Enerji Kongresi kapsamında “Doğu Akdeniz Doğalgazı ve Enerji Jeopolitiği” başlıklı oturum gerçekleştirildi. Akdeniz Ülkeleri Elektrik Şebekeleri Organizasyonu (OME) Hidrokarbonlar Direktörü Sohbet Karbuz, burada yaptığı değerlendirmede “Benim düşüncem şu anki konjonktürde Kıbrıs ve İsrail gazının gideceği yer şimdiki bulunduğu yer, yani toprağın altı. Katılınır katılınmaz ama bence o gaz, toprağın altında kalacak” dedi.
“HUB OLACAKSAK O GAZ GELMELİ”
Turcas Petrol COO'su Altan Kolbay ise yaptığı konuşmada şu görüşleri dile getirdi:
“Türkiye eğer enerji hub'ı olacaksa yanıbaşında bulunan devasa gazı getirmeme gibi bir durum düşünülemez. O kapının kesinlikle açılması şart. Dahası uluslararası müzakerelerde de bu durum Türkiye'nin elini de güçlendirecektir. Kıbrıs sorunu çözülmeden de doğalgaz boru hattının döşenmesi mümkün. Uluslararası hukuka göre böyle bir opsiyon var ama maliyeti arttırır. Çünkü risk faktörü vardır, güvenlik endişeleri vardır. Biz şirket olarak Doğu Akdeniz gazının Türkiye’ye gelmesi gerektiğini düşünüyoruz.”
“KIBRIS GAZI İÇİN SEÇENEK AZALIYOR”
Kıbrıs Ulusal Hidrokarbon Şirketi CEO'su Charles Ellinas ise küresel enerji piyasalarının yapısal bir değişiklik süreci yaşadığını belirtti. Kıbrıs ve Doğu Akdeniz'in gazlarını satın alacak müşteriler bulmaları gerektiğini kaydeden Ellinas, bu gazın ihracatı konusunda seçeneklerin giderek azaldığını savundu. Ancak Ellinas, Türkiye için Türk Akımı'nın devrede olması ve ortada Kıbrıs'ın bulunması nedeniyle Doğu Akdeniz gazının öncelikli olmadığını da sözlerine ekledi.
“İSRAİL GAZI TR’DEN SEVKEDİLEBİLİR”
Ellinas buna karşılık Leviathan sahasındaki İsrail doğalgazının Türkiye üzerinden sevkedilebileceği görüşünü dile getirdi ancak bunun da bazı riskler içerdiğini aktardı. Mısır'ın gaz pazarının gelişmekte olduğuna işaret eden Ellinas, Lübnan'ın durgun olduğunu, Türkiye’nin ise bir katalizör rolü oynayabileceğini söyledi. Ellinas, uzun vadede LNG’nin Avrupa ve Asya için gaz ihracatında ciddi bir seçenek haline geleceğini de kaydetti.
MISIR GAZI İSRAİL’İN PLANLARINI BOZDU
Zorlu Enerji Genel Müdürü Sinan Ak da konuşmasında halen tedarikçilere 2.5 dolar bırakan İsrail gazının Rus gazıyla rekabet edebilecek bir gaz olduğunu söyledi. Ancak Mısır’an da aynı yerde gaz bulmasıyla İsrail’in ihracat planlarının hayal olduğunu kaydeden Sinan Ak, “İsrail buna çözüm bulmaya çalıştı ve geçtiğimiz günlerde çok önemli bir karar alındı. Önümüzdeki beş on yılda tüm kömür santrallerini kapatıp gaz kullanma kararı aldı” dedi. Ak şu görüşleri dile getirdi: “Bugün Türk Akımı imzalandı, TANAP yapılıyor. Türk Akımı ile Gazprom Türkiye’ye daha düşük fiyatlarla fazladan gaz verebilir. Türkiye’de her ne kadar o stratejik doğrultuda gitmiyor olsak da 75 milyar metreküp tüketim potansiyeli var. İsrailliler BOTAŞ'tan yüzde 80 alım garantisi isteyeceklerdir. Beş 10 yıl boyunca, tesis kurulumları kendini ödeyene kadar İsraillilerin bu işe gireceklerini sanmıyorum. O nedenle Türkiye stratejik bir karar vermek zorunda kalacaktır.”
SORUN ÇÖZÜLMEDEN DE KIBRIS GAZI GELEBİLİR
Kıbrıs gazına da değinen Sinan Ak, boru hattını herkesin yapabileceğini ancak asıl önemli olanın “alım garantisi” olduğunu vurguladı. Sinan Ak, “Kıbrıs sorunu çözülmeden bir hat kurulabilir ama mutlaka bir konsensusun oluşması gerekir. Kıbrıs, Yunanistan bu hattan yarar sağlayacak, bu anlamda bu konsensusun sağlanacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Sabiha KÖTEK - Enerji Günlüğü / ADANA