Enerji Günlüğü - HES’lerin, DSİ ile imzaladığı su kullanım hakkı anlaşmasında yer alan yükümlülükleri; mücbir sebepler kapsamında askıya alınabilecek ve ertelenebilecek.
Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Düzenlemenin dikkat çeken bir başlığı, mücbir sebep kavramının Yönetmelik metnine dahil edilmesiydi. Buna göre Devlet Su İşleri (DSİ) ile su kullanım hakkı anlaşması (SKHA) yapan hidroelektrik santrallerinin (HES) yükümlülüklerini yerine getirmesini etkileyen, Yönetmelikte sınırları belirlenmiş, haricî, kaçınılamaz ve öngörülemez durumlar mücbir sebep olarak kabul edilecek.
Başka bir deyişle HES’lerin Yönetmelikteki yükümlülükleri doğal afet, yangın, salgın hastalık ve savaş gibi mücbir sebep hallerinde askıya alınabilecek. Ancak askıya alma veya erteleme işlemi DSİ’nin uygunluk vermesine bağlı olacak. DSİ, uygunluk değerlendirmesini en geç 60 gün içinde tamamlamak zorunda olacak.
Değişiklik düzenlemesinde bu kapsamdaki mücbir sebep halleri de aşağıdaki gibi listelendi.
- Ani gelişen doğal afetler, her türlü yangın ve salgın hastalıklar
- Savaş, nükleer ve kimyasal serpintiler, seferberlik halleri, terör hareketleri ve benzeri haller
- Grev, lokavt veya diğer memur ve işçi hareketleri.
KAYNAK KATKI PAYI HESABINDA GECİKME İSTİSNASI
HES tesisinin kısmi geçici kabul ile üretime başladığı durumlarda, kurulum aşamasındaki ünitelerle ilgili DSİ’den kaynaklanan bir gecikme varsa; kaynak katkı payı, sadece işletmeye alınmış olan ünitelerin kurulu güç değeri esas alınarak hesaplanacak.
DSİ’nin neden olduğu gecikmelerin ortadan kalktığı yıldan başlamak üzere HES kaynak katkı payı, tesisin lisansında kayıtlı kurulu güç değeri üzerinden hesaplanacak.
MÜCBİR SEBEP HALİNDE TESİS YATIRIM BEDELİ ERTELENECEK
HES’lerde üretim faaliyetinin mücbir sebebe dayalı olarak gerçekleşemediği hallerde, mücbir sebebin başlangıç tarihinden sonraki ortak tesis yatırım bedeli ödemesi taksiti veya taksitleri, tesisin mücbir sebep kaynaklı üretim yapamadığı süre kadar, Yİ-ÜFE ile güncellenerek ertelenecek.
Bu uygulamada Yİ-ÜFE endeksi oranı, yasal faiz oranından yüksek olursa; Yİ-ÜFE yerine yasal faiz oranı kullanılacak.
UYGUN OLAN PROJELER BÖLÜNÜP AYRI SKHA İMZALAYABİLECEK
Yeni düzenlemeyle beraber, bünyesinde birden fazla müstakil kullanıma elverişli tesis bulunduran HES projeleri; DSİ ile ayrı ayrı su kullanım anlaşmaları imzalayabilecek şekilde bölünebilecekler. Bölünme başvuruları da yine DSİ’nin değerlendirmesine ve oluruna bağlı olacak.
Mücbir sebep kapsamında gerçekleşen veya gerçekleşebileceği öngörülen deprem, sel, çığ, heyelan gibi afetlerle ilgili baraj, regülatör, santral ve benzeri HES tesisleri, DSİ tarafından yazılı olarak verilen talimatları belirtilen süre içinde yerine getirmekle yükümlü olacaklar. Bu yükümlülükler yerine getirilmediğinde tesisin su kullanım anlaşması, DSİ tarafından feshedilebilecek.