ZAFER ARIKAN
Yeni bir sektör doğuyor…
Güneş panellerinin geri dönüşümü önemli ve yeni bir iş fırsatı sunuyor. Ekonomik ömrünün sonuna gelmiş PV panellerin geri dönüşümünün sağlanmasıyla, 2050li yıllara kadar, dünya çapında on beş milyar dolarlık bir potansiyel iş alanından bahsediyoruz.
Bugün dünyada adeta patlamış bir PV pazarı bulunuyor ve bu bize henüz kullanılmayan ya da yararlanılamayan milyarlarca dolarlık yeni bir iş imkanı sunuyor.
IRENA* ve IEA-PVPS’nin** açıklamalarına göre, PV panellerin kullanılmaya başlamasının üzerinden yıllar geçti ve değişik nedenlerle (arızalar, yanlış tasarımlar, montaj hataları, vb.) kullanılamayıp sökülmüş bulunan birçok PV paneli mevcut; bunların önemli bir kısmı da şu anda hurda/çöp durumunda.
PV panellerin yaklaşık otuz yıllık bir ömrü olduğu varsayımı ile 2050 yılında, geri dönüşüm ihtiyacı ya da zorunluluğu olan, çok büyük miktarda hammadde ve diğer değerli malzeme stok rakamlarına ulaşılmış olacak. Tahminen, ağırlıklı olarak camdan ve metal aksamdan oluşan bu PV panel hurdalarının ağırlığı, yine 2050 yılını baz alırsak, dünya ölçeğinde 65-70 milyon tona ulaşmış olacak.
Bunların önemli bir kısmının ekonomiye geri kazandırılabileceğini düşünecek olursak, maddi karşılığının yaklaşık 15 milyar doları bulacağını söylemek mümkün. Bunun bir başka anlamı da bu malzemelerin ekonomiye yeniden kazandırılmasıyla milyonlarca yeni panel üretilebilir (veya piyasaya sunulabilir) demek. Bu ise malzemeye bağımlılık açısından, gelecekteki PV panel arz güvenliği pozitif yönde etkilenecek demektir.
Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) tahmini***, 2050 yılına kadar dünya çapında kurulu PV gücünün 4000 GW’ı aşacağı yönünde. Bu durum beraberinde büyük bir hurda miktarını gündeme getiriyor ve tabii aynı zamanda yeni bir iş fırsatını. Belki paydaşların buna şimdiden hazırlanmasının da tam zamanı.
Sonuç olarak, PV panel hurdalarıyla ilgili olarak gerek bahsettiğimiz sanayinin kurulabilmesi gerekse bu alandaki yenilikçi/inovatif çalışmaların gerçekleştirilebilmesi açısından, standartlar dahil gerekli mevzuatın oluşturulması ve ihtiyaç duyulabilecek desteklerin/teşviklerin sağlanması yönündeki çalışmalara bugünden başlanılmasında yarar bulunduğunun altını çizmekte fayda var.
Doğru politikalar uygulanır ve eski PV güneş panellerinin geri dönüştürülmesi veya bir başka amaçla yeniden kullanımı gibi yeni bir sektör (yan sanayi) yaratılması yönünde bir çerçeve program oluşturulabilirse, çok önemli bir ekonomik değer yaratılması da mümkün olabilecektir.
Bütün bu çalışmalar ise geleceğin sürdürülebilir enerjisine geçişte, elimizdeki önemli bir silah, bir güç olabilir.
* IRENA: International Renewable Agency;
** IEA-PVPS: International Energy Agency’s Photovoltaic Power Systems Programme.
*** IEA: International Energy Agency
Zafer ARIKAN – Enerji Günlüğü / Aralık 2017