SABİHA KÖTEK

Elektrikli araçlar geleceğe damga vuracak. Böylece Dünya az kirlenecek ve iklim değişikliği etkileri kontrol edilir noktada tutulabilecek. Bu gelişme bugünden yarına gerçekleşebilecek bir durum değil ancak çok hızlı ve önü alınamaz bir şekilde yol aldığı açık. Çünkü yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi ve bu elektriğin depolanma olanakları da her geçen gün çığ gibi büyüyor.

Ancak elektrikli araçların katetmesi gereken epey bir yolu var. Dünya genelinde yollarda olan elektrikli araçların toplam içindeki payı yüzde bir bile değil. Ancak bu durum 2040 yılından sonra tersine dönecek. 2040 yılından itibaren otomobil satışlarında artık elektrikli otomobiller ağırlıkta olacak. Bugün dünyanın en büyük petrol şirketleri bile elektrikli araç şarj istasyonları kurmaya başladılar. Bazı ülkeler 2030’dan sonra benzinli araç satışını yasaklarken, bazıları da yasaklamaktan bahsediyorlar.

Tabi bu uzun yolda da bazı engeller bulunuyor. Üzerinde en fazla durulan engellerin başında ise elektrik depolamada kullanılan lityum-iyon bataryaların üretimi için gerekli hammaddenin yeterli olmadığı geliyor. Batarya üretimi için gereken ana hammadelerin sınırlı olduğu ve beklenen elektrikli araç devrimine izin vermeyeceği yönlü analizler ve tahminler yapılıyor.

MIT'TEN SEVİNDİRİCİ ANALİZ

Ancak bu konuda dünyanın en prestijli bilim merkezi olan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nün (MIT) yayınladığı son analiz dikkat çekiyor. Analizde bu konuda bazı kısa dönemli darboğazların yaşanabileceği ancak kritik hammadde yetersizliği nedeniyle yakın gelecekte artan talebin karşılanmasında ciddi engellerin olmayacağı belirtiliyor. Lityum, kobalt, manganez, nikel ve grafit şeklinde karbondan oluşan bu ana maddelerden sadece nikel ve kobalt rezervlerinde bir sınırlama olabileceği kaydedilen analizde lityum’un alternatif yollarla kısa sürede üretilebileceği ancak kobalt’ta işlerin daha karmaşık olduğu ifade ediliyor. Kobaltın ana rezervleri şiddet dolu bir iç savaş ve yolsuzluk tarihine sahip Afrika ülkesi Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde bulunuyor. Ayrıca, kobaltın nikel başta olmak üzere diğer madencilik faaliyetlerinin bir yan ürünü olarak üretilmesi ve pahalı olması da diğer zorluklar. Analizde bu nedenle araştırmacıların lityum iyon piller için, kobalt arzındaki muhtemel aksaklıklara karşı  arz güvenliğini sağlamak için "kobaltlara bağımlı olmayan, katot malzemelere geçiş yapmaya çalıştıklarına dikkat çekildi.

PETROLÜN BELİRLEYİCİLİĞİ ORTADAN KALKIYOR

Anlaşılan elektrikli araçların bu hızlı rallisinde kobalt gibi bir engele çok da pirim verilmeyecek. Elektrikli otomobiller kadar diğer ulaşım araçları olan kamyon, tır, gemi ve uçaklarda da elektrikli çözümleri daha sık görmeye başlayacağız. Düşen petrol fiyatları da üretim kısıntısı ve tabi herşeyden daha fazla politik ve ekonomik algı ve baskılarla biraz olsun toparlanırsa elektrikli araçların gelişimi daha bir ivme kazanabilir. Ama bence artık bu gelişmenin petrol ile ve dünyadaki petrol lobisiyle de çok fazla bağlantılı olmadığı, olmayacağı dönemin içine girmiş bulunuyoruz. Dört yıl önce otomotiv devlerinin, rotayı elektrikli araçlardan konvensiyonel yakıtlara çevirdiğini açıklayan IEA Başkanı Fatih Birol’un bu yıl içinde yaptığı tüm açıklamalarda geleceğin elektrikli araçlarda olduğunu belirtmesi boşuna değil.

TESLA'NIN KATKISI BÜYÜK