Enerji Günlüğü - Elektrikli araçların en ekonomik şekilde şarj edilebilmesi ve şebekenin zorlanmaması için kullanıcıların şarj davranışlarını etkileyecek, zamana göre değişen elektrik tarifeleri geliştirilmesi önerildi.

Enerji dönüşümü ve karbonsuzlaştırma konularında çalışan SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi, Türkiye Ulaştırma Sektörünün Dönüşümü: Elektrikli Araçların Türkiye Dağıtım Şebekesine Etkileri başlıklı raporunu kamuoyuna açıkladı. Enerji Bakanlığı’nın da teşvikiyle hazırlanan ve SHURA Yönlendirme Komitesi Başkanı Selahattin Hakman ile SHURA Direktörü Değer Saygın’ın katılımıyla tanıtılan Raporda, elektrikli araçların Türkiye’nin elektrik dağıtım şebekesine bugün ve gelecekteki olası etkileri ele alınıyor.

AKILLI ŞARJ KONSEPTİ

Rapora göre elektrikli araçların kontrolsüz şarj edilmesinin dağıtım şebekelerinin işleyişini olumsuz etkileyebileceğine dair dünyada da Türkiye’de de yaygın bir endişe söz konusu. Muhtemel olumsuzlukları azaltmak, ilave elektrik yükünü yönetmek ve elektrikli araç kullanıcılarının araçlarını düşük maliyetle şarj etmelerine yardımcı olmak ve elektrik şebekesinin daha etkili kullanımını teşvik etmek için akıllı şarj konseptleri ve iş modelleri geliştiriliyor.

ELEKTRİKLİ ARAÇLARIN YAYILMASI

Raporda yer alan ‘Yüksek Büyüme’ adlı elektrikli araç piyasa senaryosuna göre 2030 yılında satılacak her yeni iki binek araçtan biri elektrikli olacak. O tarihte elektrikli araçlar toplam araç stokunun yüzde 10’unu oluşturacak. Böylece Türkiye’deki toplam elektrikli araç sayısı da 2030 sonunda 2.5 milyon seviyesine çıkacak. Bu araçların şarj edilmesi için ev, işyeri ve halka açık alanlarda toplamda 1 milyona yakın şarj noktası bulunacak.

GERÇEK VERİLERLE ÇALIŞILRI

SHURA elektrikli araçlar raporunda, 2018-2030 yılları arasındaki dağıtım şebekesi etkisini hesaplamak için öncelikle Türkiye’nin en yüksek ekonomik faaliyetlerinin yürütüldüğü ve nüfusun en yoğun olduğu Akdeniz, Ege, İç Anadolu ve Marmara bölgelerinden veriler kullanıldı. Bu bölgeleri temsil eden gerçek şebeke verilerine dayanan, saatlik bazda bir dağıtım şebeke modeli geliştirildi.

SAYGIN: ŞEBEKE KAPASİTESİ YETERLİ

SHURA Direktörü Değer Saygın, rapordaki analizler için elektrikli araçların yol açacağı ilave yük dışında, Türkiye’deki toplam elektrik talebinin 2018 ve 2030 yılları arasında yılda ortalama yüzde 5 oranında büyüyeceği öngörüsünü kullandıklarını söyledi. Oluşacak yükü yönetmek için ihtiyaç duyulan şebeke yatırımlarının taahhüt edildiği gibi yapılması halinde elektrikli araçların şebekeye kısıtlı bir etki ile entegre edilebileceğini belirten Saygın, “Dağıtım şebekesinde neredeyse hiç ek kapasite artışına ihtiyaç olmadığını görüyoruz” dedi.

SORUN YAŞANMASIN DİYE

Elektrikli araçların şebekelerde soruna yol açmaması için neler yapılması gerektiğine de değinilen Rapor’da şu değerlendirmeler yer aldı:

“Şebeke yatırımları talep artışıyla uyumlu şekilde devam etmeli. Elektrikli araç sahipleri araçlarını gece yarısı gibi elektrik yükünün yoğun olmadığı saatlerde şarj etmeye teşvik edilmeli. Şarj noktaları en uygun yerlere konulmalı. Şarj davranışlarını teşvik etmek için zamana göre değişen elektrik tarifelerini belirleyen hukuki bir çerçeve, akıllı şarj, entegre bir şebeke ve mobilite bazlı altyapı planları gerekiyor.”

HAKMAN: KULLANICI SAYISI ARTACAK

SHURA Yönlendirme Komitesi Başkanı Hakman, 2018 yılı sonunda dünyada 5 milyon elektrikli aracın trafikte olduğunu belirterek “Aynı sayıda şarj noktası da bu araçlara hizmet verdi. 2030 yılına geldiğimizde elektrikli araç sayısının 120-250 milyon arasına ulaşabileceği tahmin ediliyor” dedi. Türkiye’deki elektrikli araç sayısının henüz 1000 adedin biraz üzerinde olduğunu ifade eden Hakman “Yakın bir tarihte yerli elektrikli araç üretimine başlanması bekleniyor. Araç sahiplik oranı, nüfustaki artış ve elektrikli araçların getirdiği fırsatlarla birlikte kullanıcı sayısının artacağını öngörüyoruz” diye konuştu.

ELEKTRİKLİ ARAÇLAR İÇİN YEDİ ÖNCELİK

SHURA Enerji Dönüşüm Merkezi’nin elektrikli araçlar raporunda, bu alandaki gelişmelerin enerji politika yapıcıları, piyasa düzenleyicileri, dağıtım şebekesi operatörleri, otomotiv endüstrisi, şarj teknolojisi geliştiricileri ve yatırımcıları, şehir planlamacıları ile araştırmacılar için önemli olabilecek yedi öncelik alanı ana hatlarıyla şöyle sıralandı:

- Elektrikli araç piyasası şarj altyapısı gelişimiyle eşzamanlı hızlanmalı

- Yük yönetimi için akıllı şarj mekanizmaları geliştirilip uygulanmalı

- Şebekede dengesizliklere yol açmamak için bölgelere özgü önlemler alınmalı

- Araçların şarjı için yeni iş modelleri geliştirilip uygulanmalı

- Talep artışına paralel şebekelerde planlanmış yatırımlar sürdürülmeli

- Şarj için yenilenebilir enerji entegrasyonu ve enerji depolama arasındaki sinerjilerden yararlanılmalı

- Elektrikli araç gelişiminin faydalarından ortaklaşa yararlanmak için ilgili sektörlerle senkronize hareket edilmeli

Mehmet KARA - Enerji Günlüğü