Enerji Günlüğü - TANAP Genel Müdürü Saltuk Düzyol, Azeri gazını Türkiye ve Avrupa’ya taşıyacak olan boru hattının yüzde 93,5'inin tamamlandığını ve hattan ilk ticari gaz akışının 30 Haziran’da başlayacağını açıkladı.
Şahdeniz II sahasından çıkarılacak Azerbaycan doğalgazını Türkiye ve Avrupa’ya taşıyacak olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) Genel Müdürü Saltuk Düzyol, bir grup Türk ve Azeri gazeteciye, TANAP'tan Türkiye'ye ilk gazın verileceği nokta olan Eskişehir'in Seyitgazi ilçesinde bulunan Eskişehir Kompresör ve Ölçüm istasyonunda projeye ilişkin son gelişmeler hakkında bilgi verdi. Düzyol, 26 Haziran 2012’de imzalanan anlaşma kapsamında TANAP’ın temelinin Mart 2015’te atıldığını hatırlatarak, “ Yaklaşık üç senede işlem tamam. Vanayı açmak üzereyiz. 30 Haziran’da ticari gaz akışına başlamamız gerekiyor. Bir yıl sonra da TAP’a gaz vermemiz gerekiyordu. Ancak TAP 2020’den önce hazır olamayacak. Dolayısıyla bir inşaatımızı bitirip, TAP’ın hazır olmasını bekleyeceğiz” diye konuştu.
DOĞAL GAZ GELMİŞ DURUMDA
“Bulunduğumuz noktaya doğalgaz da gelmiş durumda” diyen Düzyol, hazırlık ve test çalışmaları için TANAP hattına basılan 120 milyon metreküplük gazın, projenin asıl kaynağı olan Şahdeniz 2 değil, Bakü-Tiflis-Erzurum hattı üzerinden gelen Şahdeniz I gazı olduğunu anlattı.
MALİYETİ REKOR DÜZEYDE AZALTTIK
Düzyol, boru hattının anlaşması imzalandığında 11.766 milyar dolar olarak öngörülen tahmini yatırım tutarının ekonomik konjonktürün de etkisiyle bugün itibariyle 7.99 milyar dolara kadar indirildiğini belirtti. Bugün itibariyle bu tutarın 5.6 milyar dolarlık kısmının harcandığını kaydeden Düzyol, ““Korkunç bir finansal başarı söz konusu. Böyle bir proje daha önce yapılmadı. İddialı bir şekilde söylüyorum ve gurur duyuyorum.” ifadesini kullandı.
AZERİ GAZINA BAĞIMLILIĞIMIZ ARTACAK
Türkiye’nin halen Bakü-Tiflis-Erzurum hattı üzerinden yılda 6.6 milyar metreküp Azerbaycan gazı aldığını hatırlatan Saltuk Düzyol, TANAP’tan gelecek 6 milyar metreküple birlikte bu rakamın 12.6 milyar metreküpe yükseleceğini söyledi. Bu sayede Türkiye’nin doğalgaz ithalatı bileşiminin değişeceğini ifade eden Düzyol, “Rus gazının toplam içindeki payı düşerken, bunun yerini Azerbaycan gazı alacak” ifadesini kullandı.
IRAK VE DOĞU AKDENİZ GAZI DA GELEBİLİR
TANAP’ın Azerbaycan ve doğusundaki kaynaklardan gaz girişi için dizayn edildiğini ancak gelecekte farklı sahalardan gelecek gazı da taşıyabileceğinin altını çizen Düzyol,“İlerde Kuzey Irak ve Doğu Akdeniz gazının girmesi de yapılacak anlaşmalarla mümkün olabilir. Ayrıca, proje kapsamında hiçbir yeraltı depolama tesisine bağlantı öngörülmüş değil. Giriş ve çıkış noktalarında gaz taşıma hizmeti vereceğiz. İleriki yıllarda düşünülebilir. Ben bunun sürekliliğin sağlanması adına da önemli bir durum olduğunu düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
BOTAŞ BİR ELİYLE VERDİĞİNİ DİĞER ELİYLE ALIYOR
Düzyol, Türkiye’de toplamda 7 kompresör istasyonu daha açacaklarını, bunların yerlerinin belli olduğunu belirterek, bunları inşa etmek için 2-2.5 yıla ihtiyaç duyduklarını ifade etti. Şu anda Gürcistan giriş noktasından gaz akışının Türkiye’ye ulaşabildiğini ve Eskişehir Kompresör ve Ölçüm İstasyonu’na aslında gerek olmadığını kaydederek, istasyonu sadece BOTAŞ a verdikleri yükümlülükleri yerine getirmek için yaptıklarını belirtti. Botaş’ın bu projede hem dört yatırımcıdan biri hem de taşıtıcı olarak iki şapkası olduğunu ifade eden Düzyol, “Botaş bir eliyle verdiğini diğer eliyle alıyor.” ifadesinin kullandı.
BOTAŞ'ın Eskişehir'den alacağı gaz miktarının ilk önce 2 milyar metreküple başlayacağını vurgulayan Düzyol, "2018 Haziran'dan 2019 Haziran'a kadar 2 milyar metreküp, 2021 yılının haziran sonunda 6 milyar metreküpe ulaşacağını kaydetti.
BOTAŞ TÜRKİYE İÇİN GAZIN HEPSİNİ ESKİŞEHİR’DEN ÇEKECEK
Gürcistan-Türkiye sınırında tek bir girişi bulunan TANAP’ın ilk çıkış noktası olarak Türkiye şebekesine gaz vermek üzere Eskişehir’in seçildiğini kaydeden Düzyol diğer bir çıkış noktasının Trakya (Türkiye) için Gelibolu olduğunu söyledi. Üçüncü çıkış noktasının da İpsala’da Yunanistan sınırı olduğunu belirten Düzyol, “Gelibolu çıkışını BOTAŞ şu anda kullanmayacak. 6 milyar m3 ün tamamını şu anda Eskişehirden çekmeyi planlıyor. İleride gaz sıkıntısı olduğunda kış aylarında bunu devreye alabilir.” dedi.
GÜZERGAHTAKİ 154 ARKEOLOJİK ALANIN KİTABI YAKINDA ÇIKACAK
Türkiye sınırları içinde toplam 20 il, 67 ilçe ve 600’e yakın köyden geçen TANAP projesini gerçekleştirirken yaşadıkları bazı zorluklarla nasıl başettiklerinden de bahseden Düzyol, hat güzergahında 9 böcek 1 bitki türü olmak üzere yeni canlı türlerine ve 154 arkeolojik alana rastladıklarını belirtti. Arkeolojik alanlara ilişkin bir kitap da hazırladıklarını ve kitabın yakında çıkacağını da sözlerine ekledi.
VEGİTASYON TEKNİĞİ UYGULADIK
Çalışmalar esnasında çevreye duyarlı teknikler kullanmaya özen gösterdiklerini ifade eden Düzyol, bir çok projede uygulanmayan vegitasyon tekniğini uyguladıklarını kaydeeti. Bu teknik ile tarıma uygun toprağın alınıp yosun ve tohumla harmanlanarak toprak verimliliğinin zayıf olduğu noktalara püskürtüldüğü ve böylece çevreye katkı sağladıklarını anlattı.
Sabiha KÖTEK - Enerji Günlüğü/ ESKİŞEHİR