Enerji Günlüğü - Avrupa Birliği Uzmanı Seyran Duman, Türkiye'nin istikrarlı ve tutarlı bir enerji politikası bulunmadığını öne sürerek, "Bu yüzden güneş başta olmak üzere yenilenebilir enerji yatırımlarında istenen seviyeye ulaşılamıyor" dedi.
İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Birliği Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans eğitimini tamamlayan AB Uzmanı Seyran Duman, “AB'nin yenilenebilir enerji politikasında güneşin payı: Almanya-Türkiye Karşılaştırmalı Analizi” başlıklı tezinde, Türkiye’de güneş başta olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı yatırımların durumunu ele aldı.
AB’nin karanlık bir kıtada yer almasına rağmen güneş enerjisini etkin bir şekilde kullanmasına karşılık Türkiye’nin güneş enerjisini neden etkin kullanamadığı sorusuna yanıt arayan Duman, yaptığı araştırma ve mülakatların ardından Türkiye’nin güneş enerjisini etkin kullanamamasının ekonomik, hukuksal, politik, teknik ve bürokratik nedenlere bağlı olduğu sonucuna ulaşıyor.
GÜNEŞ ENERJİSİNİN GELİŞİMİNİ ENGELLEYEN NEDENLER
Türkiye’nin mevcut enerji kaynaklarının, artan enerji ihtiyaçlarını karşılamaya yetmediğini yüzde 72 oranında dışa bağımlı olduğunu hatırlatan Duman, bu durumun hem ülkenin bütçesi açısından ağır yük oluşturduğuna, hem de ekonominin yapısal cari açık sorununu daha da derinleştirdiğine dikkat çekti. Duman, enerji bağımlılığından kurtulmak için, çevre ve insan sağlığı açısından da önem arz eden güneş enerjisinin fosil kaynaklara alternatif oluşturacak şekilde desteklenmesi gerektiğini vurgulayarak, Türkiye’de güneş enerjisinin etkin bir şekilde kullanılamamasının nedenlerini şöyle açıkladı:
“İlk olarak, Türkiye’de güneş enerjisi yatırım sürecinde yasal izinler için “bürokratik nedenlere” bağlı olarak gerekli prosedürün çok uzun olması güneş enerjisinin etkin kullanımı olumsuz etkilemektedir. Bu şekilde bir zaman kaybı yerine izlenecek online bir yol haritası süreç açısından faydalı olacaktır.
Hukuksal nedenlerin başında ise özellikle uzun vadede imzalanan doğalgaz anlaşmaları mülâkatlar boyunca vurgulandı. Bu konuda iki farklı görüş öne sürüldü. İlk görüş, enerjinin sürdürülebilirliği açısından doğalgaz anlaşmalarının yapılması gerektiğidir. İkinci görüş ise yapılan antlaşmaların güneş enerjisinin etkin kullanımını önlediği şeklindedir. Buna gerekçe olarak da bu antlaşmalarda alım garantisinin bulunması öne sürüldü. Hukuksal olarak belirtilen bir başka konu da hukuk güvenliğinin olmaması yani güneş enerjisi alanında yasal mevzuatın sık sık değiştirilmesidir. Teknik olarak incelediğimizde özellikle vurgulanan konu yapılan ARGE desteklerinin denetlenmesi gerektiğidir.
Ekonomik nedenler açısından incelediğimizde ise ilk zamanlarda yatırım maliyetlerinin yüksek olması kullanımı olumsuz etkilemektedir. Fakat teknolojinin gelişmesi ile bugün güneş enerjisi maliyetleri düşmüştür. Sonuç olarak, Türkiye’de kur hareketlerinin fazla olması güneş enerjisinin etkin kullanımını önlemektedir. Bununla birlikte, Türkiye’nin bütçeyi bilhassa savunma sanayisinde kullanması da güneş enerjisini etkin kullanamamasının politik nedenleri arasındadır.”