Enerji Günlüğü - Doğu Akdeniz gazının en iyi pazarının doğalgaz ihtiyacının tamamını ithal eden ve sözleşmeleri 2025’te sona eren, Avrupa’nın en yüksek gaz fiyatını ödeyen Türkiye olduğu kaydedildi.
Sohbet Karbuz ve Anna Stanic tarafından kaleme alınan ‘Doğu Akdeniz Gazı’nın Ticari Zorlukları’ adlı makalede, Avrupa-Akdeniz bölgesindeki beşinci büyük gaz pazarı olan Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de üretilen gaz için en iyi satış yeri olduğu belirtildi.
Bunun üç nedeni olduğu vurgulanan makaleye göre bu nedenlerden birincisi, Türkiye’nin tüm doğalgaz ihtiyacını ithal eden bir ülke olması. İkincisi, Türkiye’nin büyük bir kısmı yılda toplam 20 milyar metreküp civarında olan uzun vadeli doğalgaz alım sözleşmelerinin süresinin 2025'ten önce sona erecek olması. Üçüncüsü de, BOTAŞ tarafından belirlenen gaz fiyatlarının, Avrupa'daki fiyatlardan çok daha yüksek olması. Böylece, bölgedeki gaz üreticilerinin Avrupa'dan daha yüksek fiyatlar elde edebilecek olmaları.
BAZI YASAL VE JEOPOLİTİK ENGELLER
Bununla birlikte makalede, bölge gazının Türkiye’ye satışında bazı ciddi yasal ve jeopolitik engellerin bulunduğuna dikkat çekiliyor. Türkiye’nin komşularıyla ve AB ile ilişkileri son on yılın en zayıf dönemini yaşadığı belirtilerek, bu durum düzelene kadar İsrail ve Kıbrıs gazı için yeni ihraç pazarlarının bulunması gerektiği kaydediliyor. Tabi ‘Eğer enerji şirketleri hayli maliyetli olan hidrokarbon üretim ve altyapı projelerine devam etmek istiyorlarsa’ hatırlatması da yapılarak…
DOĞU AKDENİZ ENERJİ OYUNCULARI DEĞİŞEN KOŞULLARA AYAK UYDURMALI
2030 yılına kadar Doğu Akdeniz’in toplam gaz ihracat potansiyeli yılda 30 ila 50 milyar metreküp olarak tahmin ediliyor. Bunun en azından 19 milyar metreküpünün Mısır’daki LNG tesisleri yoluyla ihraç edilmesi öngörülüyor. Makalede, Doğu Akdeniz gazının Avrupa’da ve uluslararası piyasalarda kendine bir pazar bulabilse bile bunun orta ve uzun vadede devamını sağlayabilmesinin yalnızca fiyatının rekabetçi düzeylere inebilmesiyle mümkün olacağı hatırlatılıyor. Uluslararası doğalgaz ve LNG fiyatlarının rekor düşük seviyelere gerilediği bir ortamda bölgedeki mevcut ve potansiyel gaz ihracatçılarının kendilerini değişen piyasa koşullarına adapte etmeleri gerektiğine vurgu yapılıyor. Bunun da petrol fiyatlarına endeksli, al veya öde şartını içeren geleneksel uzun vadeli gaz sözleşmelerinden uzaklaşmayı ve LNG sözleşmelerinde varış noktası koşulunun kaldırılmasını gerektirdiği belirtiliyor.
Makalede son olarak, bölgede işbirliğinin önünü açmak için karşılıklı dayanışmanın yaratılması gerektiği ve bunun bir yolunun ortak petrol ve gaz arama, depolama, taşıma ve pazarlama projeleri yürütmek olduğu, bir diğer yolunun da ortak ihracat boru hattı altyapısı inşa etmek olduğu kaydediliyor.
Gazın bölgenin uzun vadeli geleceğini güvence altına alması için jeopolitik bir oyun değiştirici gerektiği ve bunun da işbirliği olduğu vurgulanan makalede, aksi takdirde, Doğu Akdeniz gaz bolluğunun kısa ömürlü bir heyecan olarak hatırlanacağına dikkat çekiliyor.
Enerji Günlüğü