“Teknoloji aletlerle ilgili değildir. İnsanın yaşama ve düşünme biçimiyle; çalışma şekliyle ilgilidir, Peter Drucker”

Değerli Okurlar,

Önceki yazımda, Endüstri 4.0 ile iç içe geçmiş bulunan Endüstri 5.0 hakkında bazı bilgiler vermiş ve bir sonraki yazımın Toplum 5.0 üzerine olacağını belirtmiştim. Her iki kavram da günümüz toplumunun ve ekonomisinin yeni bir paradigmaya doğru temelden/köklü bir kaymasını ifade ediyor.

Endüstri 5.0’in günümüzde en çok,

Bulut bilişime dayalı imalat sanayi ve hizmet üretiminde,

Akıllı sağlık hizmetleri sektöründe,

Tedarik zinciri yönetiminde,

Eğitimde,

Olağanüstü hallerin/felaketlerin yönetiminde ve

Diğer bazı alanlarda yoğun bir biçimde kullanıldığını görüyoruz.

Toplumların tarihsel gelişimine baktığımızda, Avcılık-Toplayıcılık dönemi Toplum 1.0, Ziraat-Tarım dönemi Toplum 2.0, Sanayi dönemi Toplum 3.0, Bilgi-Bilişim dönemi Toplum 4.0 olarak adlandırılıyor. Toplum 5.0 ise Japonlar tarafından literatüre sokulan, bir kavram olarak ortaya çıktı. İlk kez Japonların en önemli iş federasyonu olan Keidanren tarafından 2016 yılında takdim edildi ve Japon hükümeti tarafından da desteklendi. Bu konsepte uygun olarak Japonya, bireysel organizasyonlar ve toplumun bazı kesimleri için gerekli dijitalleşme ve dönüşümü, bir ulusal dönüşüm stratejisi, politikası ve hatta felsefesi haline getirmeye çalışıyor.

Yakın zamana kadar(ve halen) bilgi toplumunda(Toplum 4.0) insanlar internet üzerinden siber uzayda bir bulut hizmetine erişip bilgi ya da veri arar, alır ve analiz ederdi. Toplum 5.0’da ise fiziksel uzaydaki sensörlerden gelen büyük miktarlardaki bilgi, siber(sanal) uzayda birikiyor ve yapay zeka yoluyla da analiz edilerek, analiz sonuçları değişik formlarda/biçimlerde sunuluyor. Bir başka ifadeyle insanlar, nesneler ve sistemler siber uzayda bir araya geliyor, ancak analizler insanlar tarafından değil, insan kapasitesinin çok üzerindeki gelişmiş yapay zeka tarafından, çok daha hızlı ve daha az hatayla yapılıp, elde edilen bilgiler ihtiyaç sahiplerine aktarılıyor. Böylece, endüstriye ve topluma daha önce mümkün olmayan şekillerde yeni değerler sunulabiliyor.

Toplum 5.0’in bazı önemli özelliklerini şöyle sıralamak mümkün:

Problem çözme ve değer yaratma(değerin yaratıldığı toplum),

Çeşitlilik(kişinin değişik kabiliyetlerini uygulama alanı bulabildiği bir toplum),

Desantralizasyon(kişinin herhangi bir yer ve zamanda fırsatlar elde edebildiği toplum),

Esneklik ve dayanıklılık(insanların güvenli bir biçimde yaşayıp zorluklarla baş edebildiği bir toplum),

Sürdürülebilirlik ve çevreyle uyum(doğa ile uyumlu biçimde yaşanabilen bir toplum).

Sosyal medyanın gelişimiyle, artık dünyanın herhangi bir yerinde olan bir olay, birkaç saniye sonra binlerce kilometre uzaktan duyulabiliyor; etkileri çok hızlı bir biçimde sosyal, ekonomik, çevresel vb. bütün boyutlarıyla gözlemlenebiliyor. Bu açıdan bakıldığında, tüm ekonomik faaliyetlerinin odağına insan/toplum ve çevre faktörünü koymak bir anlamda zorunluluk olarak ortaya çıkıyor.

Sonuçta Toplum 5.0, ekonomik kalkınmanın toplumsal ve çevresel sorunların çözümü ile dengelenmeye çalışıldığı bir toplum yapısını amaçlıyor. İnsanlığın bu konuda ne kadar başarılı olduğunu ise bize zaman gösterecek.

Hepinize esenlikler dilerim.

Saygılarımla,