Enerji Günlüğü - Elektrik piyasasında birden çok kaynaklı tesisler ve birleşik tesisler mevzuattaki yerini aldı. Buna bağlı olarak Yönetmelikte bir dizi değişiklik yapıldı.
Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yayımlandı. Değişiklikler 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren yürürlük kazanacak.
YENİ KAVRAMLAR MEVZUATTA
Değişiklikle birlikte aşağıdaki yeni kavramlar mevzuata girmiş oldu.
- Birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisi
- Birleşik elektrik üretim tesisi
- Birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisi
- Birlikte yakmalı elektrik üretim tesisi
- Destekleyici kaynaklı elektrik üretim tesisi
- Ana kaynak
- Yardımcı kaynak
- Yüzer GES.
YARDIMCI KAYNAK ANA KAYNAĞA DÖNÜŞTÜRÜLEMEYECEK
Yönetmeliğin “Önlisans ve lisans alma yükümlülüğü” başlıklı 5. maddesinin birinci fıkrasına eklenen cümleyle; birden çok kaynaklı elektrik üretim tesislerinde kullanılan yardımcı kaynak ünitesinin, ana kaynağa dayalı tesisin ünitesi olarak kabul edileceği ve tesisin tek bir önlisans veya lisans kapsamında değerlendirileceği hükme bağlandı.
Aynı maddeye eklene 4. fıkra da birleşik elektrik üretim tesisi ve birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisinde yardımcı kaynağın hiçbir koşulda ana kaynağa dönüştürülemeyeceği belirtildi.
HİDROLİK KAYNAKLARDA DSİ GÖRÜŞÜ ALINACAK
“Önlisans başvuru usulü” başlıklı 12. maddedeki ek 5. fıkraya eklenen “e” bendi ise birleşik elektrik üretim tesisi ile birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisi önlisans başvurularında bazı yükümlülükler için ana kaynak ve yardımcı kaynak kurulu güçlerinin toplanarak, ana kaynak üzerinden birlikte değerlendirileceği belirtildi.
Aynı maddenin 6. fıkrasının “c” bendimdeki değişikliğe göre; hidrolik kaynaklara dayalı önlisans başvurularında DSİ ile yapılmış Su Kullanım Hakkı Anlaşmasının veya Su Kullanım Hakkı Anlaşması imzalayabilmeye hak kazanıldığına ilişkin belgenin sunulması, yardımcı kaynaklara dayalı üniteler için de DSİ’nin uygun görüşünün sunulması gerektiği bildirildi.
12. maddenin 7. fırkasına eklenen “ç” bendiyle de birleşik elektrik üretim tesisi ile birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisi için yapılan önlisans başvurusu kapsamında yardımcı kaynak için; son sekiz yıl içinde elde edilmiş, standardına uygun rüzgar veya güneş ölçümünün yapılmış olması şartı haricinde 12. maddenin tüm hükümleri uygulanacak.
“Önlisans başvurularının değerlendirilmesi” başlıklı 15. maddeye eklenen 7. fıkraya göre; birleşik elektrik üretim tesisi ile birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisi için yapılan önlisans başvurularının yardımcı kaynakları için; 15. maddede düzenlenen yarışma hükümleri dışındaki tüm hükümler uygulanacak.
DSİ SÖZLEŞMELERİNİN KAPSAMI DEĞİŞTİ
“Önlisans süresi içerisinde tamamlanması gereken iş ve işlemler” başlıklı 17. maddenin birinci fırkasının 2. bendi de değiştirildi. Buna göre başvurucular, hidrolik kaynağa dayalı üretim tesisleri için DSİ ile yapılmış Su Kullanım Hakkı Anlaşmasının, Yüzer GES’ler veya hidroelektrik kaynaklara dayalı tesislerin kanal yüzeylerinde veya rezervuar alanında azami su kotu ile işletme kotu arasında kalan yerlerde kurulacak güneş enerjisine dayalı üniteler için DSİ ile yapılan kiralama sözleşmesini yapmakla yükümlü olacak.
Ayrıca birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisi kurmak amacıyla başvuruda bulunan önlisans sahibi tüzel kişiler, 17. maddenin birinci ve ikinci fıkralarındaki yükümlülüklerini yerine getirecekler. Bu yükümlülükler, kaynak bazında ayrı ayrı veya birlikte yerine getirilebilecek.
ÇOK KAYNAKLI TESİSE DÖNÜŞÜM ÖNLİSANS ŞARTLARI
“Önlisansın tadil edilmesi” başlıklı 18. maddeye eklenen 12. fıkra önlisansa konu üretim tesisinin birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisine dönüştürülmesi kapsamında yapılan tadil başvurusunun hangi şartlarda kabul edilebileceğini hükme bağladı. Buna göre;…
a) Önlisansa derç edilmiş sahanın dışına çıkılmaması,
b) Önlisansa derç edilmiş tesis toplam elektriksel kurulu gücünün değişmemesi,
c) Önlisansa derç edilmiş mevcut bağlantı şekli ile bağlantı noktası ve gerilim seviyesinin değişmemesi,
ç) Yardımcı kaynağı rüzgar veya güneş enerjisine dayalı olan önlisanslar için yardımcı kaynaklara ilişkin Enerji İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan teknik değerlendirmenin uygun olması,
d) Hidroelektrik kaynaklara dayalı önlisanslar için DSİ tarafından uygun görüş verilmesi, Yüzer GES’ler veya hidroelektrik kaynaklara dayalı tesislerin kanal yüzeylerinde veya rezervuar alanında azami su kotu ile işletme kotu arasında kalan yerlerde kurulacak güneş enerjisine dayalı üniteler için DSİ ile kiralama sözleşmesinin yapılmış olması kaydıyla uygun bulunabilecek.
Uygun bulma Kurul kararının tebliğ tarihinden itibaren Kurul kararında belirlenen süre içerisinde, beşinci fıkrada belirlenen yükümlülüklerin tamamlanması ve rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisleri için Teknik Etkileşim İzni belgesinin alınması amacıyla ilgili kurumlara başvuru yapıldığına ilişkin belgenin Kuruma sunulması kaydıyla önlisans tadili yapılacak.
“Lisans başvurusu” başlıklı 20. maddedeki 6. fıkraya bir cümle eklendi ve birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisi ile birleşik elektrik üretim tesisi üretim lisansı başvurularında bazı yükümlülükler için ana kaynak ve yardımcı kaynak kurulu güçleri toplanarak ana kaynak üzerinden birlikte değerlendirileceği bildirildi.
TESİS DÖNÜŞÜMÜNDE LİSANS TADİLATI
“Lisans tadil başvurularının incelenmesi, değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması” başlıklı 24. maddeye eklenen 17. fıkra üretim lisansına konu tesisinin birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisine dönüştürülmesi kapsamında yapılan tadil başvurusunun hangi şartlarda kabul edilebileceğini hükme bağladı. Buna göre;…
a) Lisansa derç edilmiş sahanın dışına çıkılmaması,
b) Lisansa derç edilmiş tesis toplam elektriksel kurulu gücün değişmemesi,
c) Üretim lisansına derç edilmiş mevcut bağlantı şekli, bağlantı noktası ve gerilim seviyesinin değişmemesi,
ç) Yardımcı kaynağı rüzgar veya güneş enerjisine dayalı olan lisanslar için yardımcı kaynaklara ilişkin Enerji İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan teknik değerlendirmenin uygun olması,
d) Hidroelektrik kaynaklara dayalı lisanslar için DSİ tarafından uygun görüş verilmesi, Yüzer GES’ler veya hidroelektrik kaynaklara dayalı tesislerin kanal yüzeylerinde veya rezervuar alanında azami su kotuyla işletme kotu arasında kalan yerlerde kurulacak güneş enerjisine dayalı üniteler için DSİ ile kiralama sözleşmesinin yapılmış olması kaydıyla uygun bulunabilecek.
Uygun bulma Kurul kararının tebliğ tarihinden itibaren Kurul kararında belirlenen süre içerisinde, bazı yükümlülüklerin tamamlanması ve rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisleri için Teknik Etkileşim İzni belgesinin Kuruma sunulması kaydıyla lisans tadili yapılacak.
KURULU GÜCÜN SIFIRA İNMESİ SONLANDIRMA TALEBİDİR
Birleşik elektrik üretim tesisi ile birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesislerine konu önlisans veya üretim lisansında yer alan ana kaynağa dayalı ünitelerin kurulu gücünün sıfıra indirilmesi suretiyle ilgili önlisans veya üretim lisansının tadil talebi; önlisans veya üretim lisansının sonlandırılması talebi olarak değerlendirilecek.
DÖNÜŞÜMDE AKTİF ÇIKIŞ GÜCÜ VE ÖDEMELER
Birleşik elektrik üretim tesisi ile birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesislerinde sisteme verilebilecek aktif çıkış gücü, ana kaynağa dayalı geçici kabulü yapılmış olan ünitelerin toplam elektriksel kurulu gücünü aşamayacak.
Üretim miktarının ana kaynağa dayalı geçici kabulü yapılmış ünitelerin kurulu gücüne karşılık gelen enerji miktarından fazla olması halinde, söz konusu miktardan fazla olan üretimler için herhangi bir tahakkuk ve ödeme yapılmayacak. Ancak bu durum katılımcının ilgili mevzuattaki yükümlülüklerini ortadan kaldırmayacak.
YÜKÜMLÜLÜK ERTELEME BAŞVURUSU
Mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerin ertelenmesi, askıya alınması veya kaldırılması kararının verilebilmesi için, önlisans veya lisans sahibinin;
a) Mücbir sebebin başlama tarihini ve mahiyetini,
b) İlgili mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerine olan etkilerini,
c) Mümkün olması halinde etkilerin tahmini giderilme süresini, içeren başvurusunu, Kuruma veya EPDK Başvuru Sistemi üzerinden elektronik yazılı olarak bildirmesi gerekecek.
LİSANS BEDELİ VE TEMİNAT İADESİ
Birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisi ile birleşik elektrik üretim tesisi için lisans bedelleri, ana kaynak ve yardımcı kaynak kurulu güçleri toplanarak ana kaynak üzerinden birlikte değerlendirilecek.
Birleşik elektrik üretim tesisi ile birleşik yenilenebilir elektrik üretim tesisinde yardımcı kaynağa dayalı olarak kurulan ünitenin, ana kaynağa dayalı ünite işletmeye geçmeden önce işletmeye geçmesi halinde; yardımcı kaynağa dayalı ünite için Kuruma sunulan teminat, ana kaynağa dayalı ünite işletmeye geçinceye kadar iade edilmeyecek.
