Enerji Günlüğü - Korona krizi sonrası Avrupa ekonomisinin toparlanması için hazırlanan ve yeşil dönüşümün hızlandırılmasına odaklanan AB kurtarma paketinin vergi artışları ve korumacı önlemler nedeniyle iyileşme potansiyelini sınırlayacağı kaydediliyor.
Avrupa Birliği'nin geçtiğimiz hafta kamuoyu ile paylaştığı “Next Generation EU” adlı 750 milyar euro değerindeki kurtarma paketinin odak noktalarından biri de kıtanın yeşil enerjiye geçişini hızlandırmak. Enerji dönüşümünden doğan maliyetler için 40 milyar dolarlık özel bir fon bile ayrıldı. Paket ile karbon yoğun sınai ürünlere ithalat vergisi gelecek. Bazı uzmanlara göre bu durum, ihracatının yarısını AB’ye yapan Türkiye gibi AB ile yoğun ticari ilişkiler içinde olan ve Paris İklim Anlaşması’nı imzalamamış ülkeler için bir sorun yaratabilir. Bu durumun talebi olumsuz etkileyerek iyileşme potansiyelini sınırlayacağı ve ek bir ticaret savaşı olasılığını artıracağı kaydediliyor.
ESAS SORU: BORÇ MU HİBE Mİ?
Yeni tip koronavirüsü Covid-19 krizi nedeniyle resesyon tehdidiyle karşı karşıya kalan AB ülkelerine yardım edilmesini öngören fonun kurulması için 27 AB ülkesinin onayı gerekiyor. Teklif onaylanırsa, AB ülkelerinin borçları federal bir borç gibi konsolide edilerek Avrupa Merkez Bankası tarafından fonlanacak. Borç batağındaki AB ülkelerinin sorumluluğunu almak istemeyen tutumlu dörtlü Hollanda, Danimarka, İsveç ve Avusturya’nın bu koşullarda onay vermesinin çok zor olduğu kaydediliyor. Bu nedenle hibe ve kredi arasındaki dengenin önümüzdeki dönemde müzakerelerde başrol oynaması bekleniyor.
AB Komisyonu korona krizi sonrası Avrupa ekonomisinin toparlanması için Next Generation EU adı altında açıkladığı 750 milyar euroluk yardım planının 500 milyar euroluk kısmı hibe, 250 milyar euroluk kısmı ise kredilerden oluşacak.AB Komisyonu'nun teklif ettiği fonun, salgından en fazla etkilenen AB ülkelerinden İtalya'ya 81,8 milyar euroluk hibe ve 90,9 milyar euroluk kredi, İspanya'ya 77,3 milyar euro hibe, 63,1 milyar euro kredi ve Fransa'ya 38,7 milyar euro hibe sağlaması planlanıyor.
PLANIN ÜÇ TEMEL SAC AYAĞI
“Next Generation EU” planı üye ülkelerin toparlanma sürecini desteklemek, özel sektör yatırımlarını teşvik ederek AB ekonomisini canlandırmak ve pandemiden çıkarılacak derslerle sağlık sistemini güçlendirmek olmak üzere 3 temel unsur üzerine kurulu. 750 milyar euro değerindeki toparlanma fonunun 610 milyar eurosu uyum politikası ve kalkınma faaliyetleri, 69,8 milyar eurosu Horizon Europe, Invest Europe ve EU Solvency Instrument aracılığıyla yatırım faaliyetleri, 45 milyar eurosu tarım politikası ve yeşil dönüşümün hızlandırılması, 15,5 milyar eurosu AB partnerlerine destek ve insani yardım, 9,7 milyar eurosu ise sivil koruma ve yeni sağlık programı için ayrılacak.
AB liderleri, 2021-2027 dönemi bütçesini ve toparlanma fonu teklifini 19 Haziran’daki zirvede ele alacak. Teklif onaylanırsa 1 Ocak 2021 itibarıyla uygulamaya konulacak. AB’nin sermaye piyasalarından topladığı paranın ise 2028-2058 yılları arasında geri ödenmesi planlanıyor.
