Enerji Günlüğü - Rusya Ulusal Araştırma Üniversitesi Enerji Politikaları Merkezi Başkanı Dr. Vitaliy Yermakov, Rusya, Suudi Arabistan ve ABD’nin stratejik çıkar çatışmalarının küresel petrol pazarını dalgalandırabileceğini söyledi.
Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi’nin (IICEC), Rusya Ulusal Araştırma Üniversitesi – Enerji Politikaları Merkezi Başkanı Dr. Vitaliy Yermakov tarafından hazırlanan, “Rusya, Suudi Arabistan ve ABD: Üç Büyük Petrol Üreticisi Arasında Tedarik Dinamikleri” konulu raporu İstanbul’da düzenlenen bir toplantıda kamuoyu ile paylaşıldı.
Toplantıya ev sahipliği yapan Sabancı Üniversitesi IICEC Direktörü Prof. Carmine Difiglio, açılışta yaptığı konuşmada “Enerji ve iklim alanlarındaki kilit paydaşları bir araya getiren, seçkin bir platform olan Sabancı Üniversitesi IICEC, bu hedef doğrultusunda sektörün önemli isimlerine ev sahipliği yapmaya devam edecek” dedi.
Raporun yazarı Dr. Vitaliy Yermakov ise toplantıda yaptığı değerlendirmede; Rusya, Suudi Arabistan ve ABD’deki petrol piyasasının son on yılda tecrübe ettiği gelişmelerin petrol sektörünü yeniden şekillendirdiğini ifade etti. Bu üç ülkenin toplam üretiminin tüm dünyadaki petrol üretiminin hemen hemen 3’te birine karşılık geldiğini anlatan Dr. Yermakov şunları söyledi:
“Üretimdeki artış petrol fiyatlarını düşürdü. Amerika’nın üretim artışı ise herkes için sürpriz oldu. Petrol ticareti yeni coğrafyalara kaydı, özellikle Amerika, Avrupa ve Asya pazarlarını hedeflemeye başladı. Diğer taraftan Suudi Arabistan OPEC’te daha etkin rol oynamaya başladı.”
Rusya ve OPEC arasında yapılan petrol üretim kısıntısına ilişkin anlaşmanın beklenenden daha uzun soluklu olduğuna işaret eden Dr. Yermakov, “Bu anlaşmayla stok fazlası petrol tüketilmiş oldu. Böylece piyasaya yeni bir denge geldi. Rusya’nan sıkıntılarla geçen son 2-3 yılda Ruble’nin değerini düşürmesi de uzun vadede petrol üretimi konusunda bu ülkeye istikrar sağladı” dedi.
Abdullah Bin Hamad Al-Attiyah Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma Vakfı Enerji Danışmanı Howard Bevan, paneldeki konuşmasında “OPEC ile Rusya arasındaki antlaşmanın uzun soluklu oluşunu sadece bu iki tarafın başarısına bağlamamak gerektiğini düşünüyorum. Bu durumu ortamda olan negatiflikler ve diğer ülkelerde yaşanan olumsuzlukların yarattığı bir şans olarak değerlendiriyorum” diye konuştu.
Engie Türkiye CEO’su Denis Lohest ise petrol piyasasında parçalanma ihtimali olup olmadığına odaklanmak gerektiğini belirterek “Hangi etkenlerin bu piyasayı ne denli etkileyeceği önemli. Artık petrol üretimi piyasa üzerinde çok etkili” ifadesini kullandı.
IICEC RAPORU’NDAN NOTLAR
IICEC Enerji ve İklim Araştırmaları serisinin “Rusya, Suudi Arabistan ve ABD: Üç Büyük Petrol Üreticisi Arasında Tedarik Dinamikleri” başlıklı raporunda, Rusya, ABD ve Suudi Arabistan’dan oluşan üç büyük küresel petrol üreticisinin günümüz dünya petrol piyasasının şekillenmesi üzerindeki etkileri değerlendiriliyor. Rapora göre, dünya düşük karbonlu bir geleceğe geçiyor ve bu geçiş, küresel petrol pazarında stratejik çıkar çatışmasına dayalı dramatik ve yıkıcı fiyat dalgalanmasına yol açabilir. Bu noktada, geçmiş-şimdi-gelecek zaman zincirini düşünmek; “üç büyük”teki yeni petrol piyasası gelişmelerinin petrol sanayiini nasıl şekillendirdiğini, stratejilerin neden ve nasıl değiştiğini ve bu değişikliklerin ne anlama geldiğini anlamak önem kazanıyor.
Rapor, “üç büyük” küresel üreticinin karşılaştığı zorlukları ortaya koyarak, küresel petrol piyasasındaki gelişmeleri kapsamlı bir şekilde inceliyor. Dr. Yermakov’un raporda en çok dikkat çektiği temel problem ise farklı gelir ihtiyaçları ve farklı finansal dayanıklılık düzeylerine sahip üretici ve ihracatçı ülkelerin, nasıl uzlaşma sağlayabileceği.