HALUK DİRESKENELİ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) Rüzgar Enerji Santrali (RES) lisansı için yarışma ilanını 13 Nisan günü Resmi Gazete'de yayımlayarak kamuoyuna ve ilgilenen taraflara duyurdu.
İhaleye başvurular 27 Temmuz 2017 tarihi saat 12:00’ye kadar yapılabilecek. Başvurular Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü’ne verilecek.
Başvuru aşamasında kesin, bir yıl süreli, tamamen ve kısmen nakde çevrilebilir, limit dışı ve 10 milyon ABD Doları tutarında geçici teminat mektubu İdareye sunulacak.
Yarışma başlangıç tavan fiyatı 7.00 dolar-cent/kWh, elektrik enerjisi alım süresi 15 yıl olacak. Yarışmaya tüzel kişi veya birden fazla tüzel kişi tarafından kurulan İş Ortaklıkları ve Konsorsiyumlar başvurabilecek.
Yarışmaya katılabilmek için, yarışmacı tarafından teknoloji sağlayıcıya ait 01 Ocak 2014 tarihinden 31 Aralık 2016 tarihine kadar toplam gücü en az 2000 MWe olan rüzgar türbini üretimini gösteren iş deneyimi, bitirme belgesi sunulması gerekiyor.
Daha önce ortada henüz son kesin resmi şartname olmadığı için, 1000 MWe YEKA RES taslak şartnameleri "çok gizli" kaydı ile paylaşılıyordu. Olsa olsa metodu ile bağımsız özel kişiler böyle taslak dökümanları hazırlayabiliyorlar.
Çok bilinen bir Türk-Yabancı ortak girişim şirketi Ankara Bölge müdürü, tecrübeli, üstad mühendis ağabeyimiz, bir gün bana şöyle söyledi: Eğer ihale evrakı satışa çıktıktan sonra çalışmaya başlarsan, o ihaleyi kesinlikle alamazsın.
Zaman içinde bu tavsiyenin ne kadar doğru olduğunu gördüm.
İhale şartnamesinin hazırlanmasında yer alacaksın. İdareye, alıcıya yardım edeceksin. Yardım talebi gelirse derhal cevap vereceksin. Çoğu idarenin, alıcının satınalma çalışanları yeterli tecrübeye, gerekli dökümanlara, zamana sahip değildirler. İhale evrakının hazırlığı için piyasa çalışanlarından yardım isterler. Hatta doğrudan onlara hazırlatırlar. İhale evrakının hazırlanmasında yardım etmen, olayın içinde olman gerek. Bu arada kendin pozisyon alacaksın. Yerli- yabancı ortak arayışına gireceksin. Bu işler için İngilizce taslak şartnameye ihtiyacın olacak. Ortada taslak varsa kullan, yoksa otur kendin yaz. İhale evrakları birbirlerine benzer. Uluslararası ihale şartnamelerinin standart maddeleri vardır. Hiç değişmez. Kapasite, yer, yakıt değerlerini biliyorsan, taslak ihale şartnamesini her zaman kendin yazabilirsin. Bu şartname ile uluslararası piyasalara çıkarsın. İşbirliği anlaşmaları imzalarsın. Zaman kazanırsın. Bir ortaklığın oluşması en az 6-ay ister. İhale evrakı satışa çıkınca çoğu zaman sana 90 gün süre verirler, alıcı en az 6 ay değerlendirme yapar. 90 günde hiçbir teklif hazırlanmaz.
Yıllar önce yerli imalat kömür yakıtlı termik santral şartnamesini bakanlık çalışanlarının talebiyle Türkçe İngilizce hazırlamıştım. Bize avantaj sağlasın diye kazan tasarımını Amerikan, gerekli standartları ASME, ASTM ile doldurmuştum. İhale şartnamesine, sonradan eşitlik olsun diye idare çalışanları tarafından Alman, Rus standartları eklenmişti.
Yabancılarla ön müzakere yapabilmek, erken hazırlanabilmek için yerli firmalara böyle taslak ön metinler gerekiyor, bunların resmi hiçbir değeri yok. Son resmi ihale şartnamesinin açıklanmasını beklemeye imkan yok, kapasite belli, yer belli, geçerli kurallar belli, ana metin belli.
YEKA RES 1000 MWe ihale şartname taslağı için, YEKA 1000 MWp Güneş şartnamesi esas alınmış. Şimdi artık ortada resmi şartname var. Taslak şartnamelerle hazırlanabilenler hazırlandı. Bundan sonra resmi şartname geçerli.
Son iki yılda 2000 MWe RES kurmuş üretici kaç tane var, biliyor musunuz? Biz sizler için ilk 10 büyük üreticinin isimlerini ve dünyadaki pazar paylarını burda açıklayalım.
Nordex Almanya %3.4
Ming Yang, Çin, %3.7,
United Power, Çin, %3.9
Gamesa, İspanya, %4.6
GE, ABD, %4.9
Sulzon Group, Hindistan %6.3
Siemens Almanya, %8.0
Enercon Almanya, %10.1
Goldwind, Çin %10.2
Vestas Danimarka, %13.2