Enerji Günlüğü - Enerji Günlüğü Yazarı Haluk Direskeneli’nin ‘The Maritime Executive’den derlediği habere göre, Türkiye’nin Somali’deki petrol ve gaz arama faaliyetleri ile yeni bir dönem başlıyor.
Türkiye, 2024 yılında Somali ile imzalanan petrol ve gaz iş birliği anlaşmasının ardından Oruc Reis sismik araştırma gemisini Somali’ye gönderdi. Bu görev, Oruc Reis’in 2017’de hizmete girmesinden bu yana ilk kıtalararası misyonu olma özelliğini taşıyor ve Türkiye’nin enerji keşif yeteneklerini önemli ölçüde genişletiyor. Türk Cumhurbaşkanı, geminin Somali açıklarında lisans alınan üç alanda sismik araştırmalar yapacağını açıkladı. Her bir blok, yaklaşık 5.000 kilometrekarelik geniş bir alanı kapsıyor.
ÖNEMLİ BİR ADIM
Cumhurbaşkanı, Oruc Reis’in Somali’de gerçekleştireceği keşiflerin, yıllardır çatışmalar ve istikrarsızlıklarla anılan bu bölgeyi ekonomik kalkınmaya yönlendireceğini vurguladı. Geminin Somali sularına bu ay sonunda ulaşması bekleniyor ve sismik çalışmalar yedi ay sürecek. Elde edilecek veriler, olası petrol ve gaz sondaj sahalarının belirlenmesine yardımcı olacak. Oruc Reis’in iki Türk donanma fırkateyni eşliğinde Somali’ye gönderilmesi, Türkiye’nin Afrika Boynuzu’ndaki varlığını ve etkisini artırmak için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
BÖLGEDE GERGİNLİK YAŞANIYOR
Bölge şu sıralar gerginlik yaşıyor. Özellikle Etiyopya, Somaliland üzerinden Kızıldeniz’e erişim sağlama çabalarını sürdürüyor. Bu durum, Mogadişu’nun Mısır ve Türkiye gibi ülkelerle savunma ilişkilerini güçlendirmesine neden oldu. Türkiye ile Somali arasındaki savunma anlaşması, deniz desteğini de içeriyor ve Türkiye’ye Afrika’nın en uzun sahil şeridi olan Somali kıyılarına erişim sağlıyor. Somali’nin ulusal kıyı şeridi, toplamda 3.000 kilometreden fazla uzunluğa sahip.
ZENGİN PETROL VE GAZ REZERVİ
2024’te TGS tarafından gerçekleştirilen 2D sismik çalışmalarına göre, Somali’nin deniz sahalarında 30 milyar varilden fazla petrol ve gaz rezervi bulunabileceği tahmin ediliyor. Bu potansiyel, 1991’deki iç savaş nedeniyle terk edilen 15 blokta yoğunlaşıyor. Enerji kaynaklarının büyük bölümü hâlâ keşfedilmemiş olan Somali, küresel petrol ve gaz aramaları için son sınır olarak kabul ediliyor.
TÜRKİYE ÖNCÜ KONUMDA
Türkiye’nin bu sektöre girmesi, diğer uluslararası petrol ve gaz devlerinin de ilgisini çekecek gibi görünüyor. Chevron, Eni ve ExxonMobil gibi şirketler 1950’lerden itibaren Somali’de keşif faaliyetleri yürütmüş, ancak 1991’deki iç savaş nedeniyle ülkeden ayrılmak zorunda kalmışlardı. 2022 yılında Somali hükümeti, açık deniz petrol ve gaz lisanslamasıyla ilgili düzenlemeler getirdi. Bu yasa, şirketler ve hükümet arasında gelir paylaşımını da kapsıyor.
Türkiye, Somali’de petrol ve gaz geliştirme faaliyetlerinde şimdiden öncü bir konumda. Bu fırsatın Türkiye’nin Hint Okyanusu’ndaki jeopolitik çıkarlarına nasıl hizmet edeceği ise merak konusu.
BÖLGEDEKİ GÜÇ DENGELERİ DEĞİŞEBİLİR
Oruc Reis’in Somali’deki faaliyetleri, sadece ekonomik kazanımlar açısından değil, aynı zamanda Türkiye’nin bölgedeki stratejik etkisini artırma girişimi olarak da değerlendiriliyor. Türkiye’nin bu yeni hamlesi, Somali’nin enerji kaynaklarını küresel arenaya taşırken, bölgedeki güç dengelerinde de önemli değişiklikler yaratabilir.