Enerji Günlüğü - ABDli TerraPower, sadece Rusya’nın tedarik ettiği zenginleştirilmiş uranyum yakıtı nedeniyle 345 MW’lık Natrium nükleer reaktörünü faaliyete geçirebilmek için en az iki yıllık bir gecikme bekliyor.

Rusya’nın yüksek ayarlı düşük zenginleştirilmiş uranyum üretiminde tekel olması, Ukrayna’daki savaşın tetiklediği enerji kriziyle yeniden canlanan nükleer enerjinin geliştirilmesinin önünde bir engel olarak duruyor. Fosil yakıtlardan temiz enerjiye geçişi hızlandırabileceği düşünülen küçük yeni nesil reaktörlerin güvenilir bir kaynak olmadan geliştirilmeleri çok mümkün görünmüyor. 

Nitekim, Microsoft'un kurucu ortaklarından Bill Gates'in kurduğu enerji şirketi TerraPower, şu anda yalnızca Rusya'da üretilen özel bir yakıt olan ‘yüksek ayarlı düşük zenginleştirilmiş uranyum’ (HALEU) tedarikindeki sorunlar nedeniyle bir nükleer enerji projesinin öngörülen tarihten en az iki yıl geç tamamlanacağını beklediğini açıkladı.

ABD hükümeti şirketle 2028 yılına kadar 345 MW kapasiteli Natrium nükleer reaktörü inşa etmesi ve maliyetlerin paylaşılması için anlaşma yapmıştı. Ancak Rus yakıtı olmadan bu tarihe kadar reaktörün yetişmesi mümkün değil. TerraPower, Natrium yeni nesil nükleer enerji reaktörünü Wyoming eyaletinde yer alan Kemmerer şehrinde kuracak.

Karbon emisyonlarını azaltmak için yeni nesil küçük nükleer santraller geliştirmeye çalışan şirketin ihtiyaç duyduğu yakıtı satan Rusya merkezli şirket dışında ABD'deki başka bir şirketin de üretim yaptığı ancak istenen ölçeğe ulaşamayacağı belirtiliyor.

Yüksek ayarlı düşük zenginleştirilmiş uranyum (HALEU) çoğu nükleer santral için gereken yüzde 5 zenginleştirilmiş uranyum yerine yüzde 20’ye kadar zenginleştirilmiş uranyum anlamına geliyor. Sadece Rus devletinin konrolundaki nükleer enerji şirketi Rosatom bünyesinde olan TENEX bu oranda zenginleştirilmiş uranyumu ticari olarak satıyor.