Enerji Günlüğü - Alternatif enerji, Türkiye’deki en çok yabancı yatırımı alan beşinci sektörü konumunda.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından hazırlanan “Enerji Ekipmanları Dış Ticaretinde Mevcut Durum ve Fırsat Alanları” başlıklı bir rapor yayımladı. Rüzgar ve güneş başta olmak üzere alternatif enerji kaynakları ile kömür ekipmanlarının ithalatının incelendiği rapora göre, Türkiye yenilenebilir enerji ekipmanları ticaretinde yılda 2.4 milyar, kömür ekipmanları ticaretinde ise yılda 2.5 milyar dolar dış ticaret açığı veriyor.
Dış ticaret kalemlerinin detaylı bir biçimde incelenmesi sonucunda, Türkiye’nin düşük teknolojili ürün ihraç ettiği, buna karşılık yüksek teknolojili ürünleri ithal ettiği ortaya çıktı. Termik santral makine-ekipmanları içerisinde ileri teknolojili ürünler yüzde 5 ile düşük kalırken, yenilenebilir enerji makine-ekipmanlarının geneline bakıldığında yüzde 23’e denk geldiği ortaya konuldu.
Türkiye güneş enerjisi ihracatında dünya ortalamasının altında (%6) yüksek teknolojili ürün üretirken, çoğunlukla (yüzde 54) düşük teknolojili ürünler ihraç ediyor. Rapora göre, Türkiye’de en hızlı gelişen yenilenebilir enerji sektörü olan rüzgarda da durum farklı değil. Rüzgar enerjisi ekipmanlarında dış ticaret fazlası veren Türkiye, teknoloji kompozisyonunda yine geride kalıyor. İhracat genellikle orta-düşük teknolojili inşaat aksamlarından oluşurken, yüzde 18 oranında yüksek teknolojili ürün ithal ediyor.
DİKKAT ÇEKİCİ YATIRIMLAR
Enerji Ekipmanları Dış Ticaretinde Mevcut Durum ve Fırsat Alanları Raporu, Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanında dikkat çekici düzeyde yatırım yapıldığını ortaya koyuyor. 2003-2014 yılları arasında toplam 7.6 milyar doları yatırım alan yenilenebilir ve alternatif enerji sektörü, Türkiye’nin en yüksek yabancı yatırım aldığı 5. sektör.
TEPAV Makroekonomi Çalışmaları Direktörü Bengisu Özenç, Türkiye’nin daha etkin ve teknoloji geliştirmeyi teşvik eden politikalar ile yalnızca enerji sektörünü değil, sanayinin pek çok farklı alanını da geliştirebileceğine dikkat çekti. Özenç, “Yenilenebilir enerji teknolojilerinin geliştirilmesi, Türkiye’de sanayi dönüşümünü tetikleyebilecek alanlardan biri. Düşük karbonlu teknolojilere yönelim makroekonomik ölçekte enerji ekipmanlarında yerli üretimin teşvik edilmesinde, dolayısıyla orta vadede cari açığımızın azaltılmasında önemli rol oynayacak. Fosil yakıtlı enerji üretim biçimlerine yönelim ise Türkiye’yi orta gelir tuzağına perçinliyor” dedi.
KAMU POLİTİKALARI BİRİNCİ FAKTÖR
Daha önce 70’ten fazla şirketin katıldığı bir saha araştırması aracılığıyla firmaların enerji yatırım kararlarını incelediklerini kaydeden Özenç, “Bu çalışmada, yatırım kararlarını etkileyen unsurların başında kamu politikalarının geldiği ortaya konulmuştu. Kamunun, tüm paydaşların katılımıyla tasarlayacağı, tutarlı, uzun vadeli politikalar yatırımcıya yön gösterici olacak, yatırımları hızlandıracaktır” ifadelerini kullandı.
YEKA RÜZGAR VE GÜNEŞİN ÖNEMİNİ GÖSTERDİ
Raporu değerlendiren TEPAV İcra Direktörü Güven Sak, rapora ilişkin değerlendirmesinde Türkiye ekonomisinin geleceğini planlarken, küresel eğilimlerin takip edilmesine, bu eğilimlerle uyumlu ileri teknolojili ürünlerin geliştirmesine önem verilmesi gerektiğini vurguladı. Özenc, “Son aylarda yapılan Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) ihaleleri güneş ve rüzgarın ucuz ve yerli elektrik üretimi için önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Bu ihalelerde araştırma geliştirme ve yerli üretim unsurlarının dahil edilmesi Türkiye’nin ekonomik kalkınması açısından bütüncül değerlendirildiğinde çok önemli bir gelişme” dedi.