Enerji Günlüğü - Güney Gaz Koridoru'nun en önemli parçası olan 1850 km uzunluğundaki TANAP, 01 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla Azerbaycan gazını Avrupa’ya iletmek üzere hazır hale geldi.
Hazar gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşımak üzere geliştirilen Güney Gaz Koridoru’unun önemli etaplarından biri olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) tamamlandı. Ardahan’ın Posof ilçesinden Türkiye’ye giriş yapan ve 20 il, 67 ilçe ve 600 köyden geçtikten sonra Edirne’nin İpsala ilçesinden Avrupa’ya bağlanan toplam 1.850 kilometre uzunluğundaki boru hattı, 1 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla Azerbaycan gazını Türkiye-Yunanistan sınırında teslim alarak Avrupa’ya iletimini yapacak Trans Adriyatik Boru Hattı’na (TAP) gaz verilmesi için hazır hale getirildi.
Azerbaycan’ın Şahdeniz-2 sahasında üretilen doğal gazı öncelikle Türkiye’ye ve ardından Avrupa’ya taşıyacak olan TANAP’ın, Türkiye-Gürcistan sınırından Eskişehir’e kadar olan kısmının açılışı 12 Haziran 2018’de uluslararası bir törenle yapılmış ve 30 Haziran 2018 tarihi itibarıyla Türkiye’ye ticari gaz akışı başlamıştı.
TAP’IN TAMAMLANMASI 2020’DE
Boru hattının Eskişehir ile Türkiye-Yunanistan sınırındaki Avrupa bağlantı noktası arasında kalan bölümünde ise mekanik tamamlanmaya 2018 yılı sonunda ulaşılmış ve Nisan 2019’da da hat dolumuna ve gazlı testlere başlanmıştı. 1 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla Avrupa’ya gaz akışına tamamen hazır hale gelen TANAP, ‘Türkiye, Ortadoğu ve Avrupa’nın en uzun ve en geniş çaplı doğal gaz boru hattı’ oldu. Türkiye-Yunanistan sınırında TANAP ile birleşen TAP Boru Hattı’nda yapılan çalışmalar tamamlandıktan sonra, Azerbaycan gazı önümüzdeki yıldan itibaren Avrupa pazarlarına da ulaşacak.
Öte yandan proje kapsamında ortaya konan çevreye ve topluma saygı anlayışı uyarınca bugüne dek Türkiye’nin dört bir yanında yaklaşık 1.000 adet sosyal ve çevresel sorumluluk projesi uygulandı; boru hattı kalitesi, çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği alanlarında uluslararası standartlar sağlandı.
ÖNGÖRÜLEN BÜTÇEDEN %40 TASARRUF EDİLDİ
Nihai yatırım kararı alındığında 11,7 milyar dolara mal edileceği tahmin edilen proje, inşa sürecinde ulaşılan maksimum verimlilik sayesinde, %40 tasarruf elde edilerek 7 milyar doların altında bir maliyetle tamamlandı.
SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev, konuyla ile ilgili yaptığı açıklamada, “Güney Gaz Koridoru ve TANAP bugün itibariyle tamamlanmıştır. Geçtiğimiz yıl Azerbaycan ve kardeş ülkemiz Türkiye’nin saygıdeğer Cumhurbaşkanları’nın iştirakiyle gerçekleştirilen törenle, TANAP üzerinden Türkiye’ye ilk gazın teslimine başladık. Bugün ise TANAP artık Avrupa’ya da doğal gaz teslimi için hazır vaziyettedir. Sadece TAP Boru Hattı’ndaki çalışmaların tamamlanması bekleniyor. Azerbaycan bugün bütün dünyaya tekrar göstermiştir ki; biz sadece yurtiçinde değil, yurtdışında da büyük projeleri zamanında ve yüksek verimlilikle gerçekleştirme konusunda son derece başarılıyız. TANAP’ın tamamlanması sürecinde SOCAR ortaklarıyla birlikte 5 milyar dolara kadar tasarruf sağlanarak, projenin toplam maliyeti %40 azaltılmıştır. Bu da başta Cumhurbaşkanımız Sayın İlham Aliyev ve kardeş Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere böyle bir tarihi görevi bize vermiş olan Azerbaycan ve Türkiye halklarının büyük gururudur” dedi.
TANAP’ın hukuki altyapısının temelleri 2012 yılında atıldı. Projenin nihai yatırım kararı 2013 yılında alındı. 2015 yılında Azerbaycan ve Türkiye Cumhuriyet’inin Cumhurbaşkanları İlham Aliyev ve Recep Tayyip Erdoğan’ın teşrifleriyle Kars’ta gerçekleştirilen temel atma töreninin ardından inşaat faaliyetleri başladı. TANAP’ın Türkiye-Gürcistan sınırından Eskişehir’e kadar olan ilk fazı Haziran 2018’de tamamlandı ve 12 Haziran 2018 tarihinde TANAP’ın açılış töreni gerçekleştirildi. Eskişehir’deki çıkış noktasında Türkiye’ye ilk ticari gaz akışı 30 Haziran 2018’de başladı. Eskişehir’den Türkiye-Yunanistan sınırına kadar olan ikinci fazı da 2019 Haziran sonunda başarıyla tamamlandı.
TANAP’ın hissedarları SOCAR ve Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı'nın ortak girişimi olan Güney Gaz Koridoru AŞ (SGC – %51), BOTAŞ (%30), BP (%12) ve SOCAR Türkiye Enerji A.Ş. (%7) şirketlerinden oluşuyor.
