Bu yılın 17 Şubat’ında, Avrupa`nın en büyük liman şehri Rotterdam`da Hollandalı “Dutch Windwheel” firması tarafından “Pervanesiz Rüzgâr Türbini Projesi”nin tanıtımı yapıldı.

Klasik rüzgâr türbinlerinden farklı olarak pervaneleri bulunmayan proje, bu alanda yeni bir üretim sistemine öncülük yapmakta. Söz konusu sistem, EWICON adı verilen “Elektrostatik Rüzgâr Enerjisi Dönüştürücüsü” teknolojisi sayesinde dönen pervaneler yerine çelik tüplerden oluşan bir çerçeveden elektrik gücü sağlamakta.

RÜZGARSIZ DA ÇALIŞABİLEN RÜZGAR TÜRBİNİ

Tekerlek benzeri tasarımı sayesinde yağmur sularından da enerji üretimi yapabilen sistem, tamamen rüzgâra bağlı olmadığı için üretim kesintilerini en aza indirebilmekte.

Ses kirliliğine yol açmayan ve pervaneler olmadığı için kuşlara da zarar vermeyen sistemin mini modellerinin önümüzdeki yıl üretilmesi, sanayi modelinin ise 2018 yılı içinde tamamlanması planlanıyor.

Aynı gün, Türkiye’nin gündeminde de “sistem” vardı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İkinci Muhtarlar Toplantısı`nda sisteme ilişkin görüşlerini dile getirdi: “Başkanlık sisteminin Türkiye`yi şaha kaldıracağını düşünüyorum. Bu mesele, benim şahsi meselem değildir. Bu ihtiyaç milletimizin binlerce yıllık devlet geleneğinin tabii bir sonucudur. Mevcut sistem artık Türkiye`ye dar geliyor, yetersiz geliyor. Dünya değişiyor, bölgemiz değişiyor, her şey değişiyor. Bizdeki birtakım çevreler ısrarla, inatla yerinde sayıyor.”

ELEKTRİK ÜRETEBİLEN ARABA TEKERLEĞİ

Bu yılın 9 Mart’ında, Cenevre Uluslararası Otomobil Fuarı’nda lastik üreticisi Goodyear tarafından elektrik enerjisi üreten tekerlek sistemi tanıtıldı.

Geliştirilen sistemde, BH03 tasarımı lastikler vasıtasıyla, dururken ya da hareket ederken enerji üretilebilmekte. Siyah renkli malzemeden üretilen lastikler, güneş ışığından aldıkları ısıyı elektrik enerjisine dönüştürmekte ve elde edilen elektrik doğrudan arabanın bataryasına iletilerek arabanın şarj edilmesi sağlanmakta. Hareket halinde ise lastiğin içinde bulunan materyaller yuvarlanma direnci ile elektrik üretebilmekte.

Söz konusu sistem, bugün için hareket menzilleri oldukça sınırlı olan elektrikli arabaların geleceği bakımından son derece önemli.

Aynı gün, Türkiye’de de “sistem” bir numaralı gündem maddesiydi.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, ABD gezisi dönüşünde bulunduğu uçakta başkanlık sistemini değerlendirdi. Yatırımcıların başkanlık sistemini bir risk olarak görmediklerini ifade eden Başbakan “Türkiye`deki sistemde bir sıkıntı var... Yeni anayasanın içinde başkanlık sistemi (de) etkin bir denetimle birlikte yer alır” dedi.

UZAYDAN DÜNYAYA KABLOSUZ ELEKTRİK

Bu yılın 11 Mart’ında, “Uzay Tabanlı Güneş Enerjisi Sistemleri” üzerine çalışan “Japon Uzay Araştırma Ajansı” (JAXA) tarafından kablo kullanılmaksızın elektrik enerjisi transferinin gerçekleştirildiği duyuruldu.

Gelecekte uzaya güneş panelleri kurarak elde ettikleri enerjiyi dünyaya aktarmayı hedefleyen Japonlar, böylelikle 1,8 kilovat enerjiyi kablo kullanmadan mikrodalgalar yardımıyla 55 metre uzağa taşımayı başardılar.

Bu gelişme, geleceğin güç üretim sistemlerinden biri olması beklenen uzay tabanlı güneş enerjisi sistemleri (SSPS) için temel teknolojiyi sunmakta. Japonya, söz konusu sistem vasıtasıyla uzaydan hiç tükenmeyecek bir enerji kaynağının dünyaya taşınmasını planlanıyor.
Sistemin temeli; ay yüzeyine sabit uzay istasyonlarının kurulmasına, istasyonlara fotovoltaik sistemlerin yerleştirilmesine ve bu sistemlerle elde edilen enerjinin dünyaya aktarılmasına dayanmakta.

Aynı gün, Türkiye’de de “sistem” konuşuluyordu.

Anadolu Ajansı Editör Masası`na konuk olan Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, "Biz başkanlık sisteminden yana tercihte bulunan bir hükümetiz, partiyiz. Niye bunu istiyoruz? Türkiye`nin istikrara ihtiyacı var. İstikrar her zaman önemli ama özellikle iddialı bir ülkeyseniz önemli hedeflere hızlı bir şekilde ulaşmanız gerekiyorsa, yönetimde istikrar çok daha fazla önem taşıyor. Ekonomik hedefler açısından olsun, çözüm süreci bakımından olsun, dış politikada etkinlik bakımından olsun biz başkanlık sisteminin ve yönetimde istikrarın çok daha yararlı olacağına inanıyoruz" dedi.

AY YÜZEYİNE GÜNEŞ PANELİ YÜZÜĞÜ

Bu yılın 22 Mart`ında, Japon Shimizu Firması tarafından Ay’ın ekvator bölgesine yüzük şeklinde bir güneş panelleri sistemi yerleştirmek için çalışmalar yapıldığı duyuruldu.

Tamamen uzaktan kumandalı robotlarla kurulacak olan “Ay Yüzüğü”, yaklaşık 11.000 kilometre uzunluğunda ve 400 kilometre genişliğinde olacak. Toplanan güneş enerjisi mikrodalgalar ve lazerlerle dünyaya yansıtılacak ve elektriğe dönüştürülecek. 2035 yılına kadar inşaata başlayacağını duyuran firma, 2020 yılına kadar da bir pilot gösteri planlıyor.

Dünyanın azalan enerji kaynaklarına çözüm bulmak amacıyla yapılan bu girişim bir ilk değil. NASA da çok uzun süredir uzay tabanlı güneş enerjisi sistemleri üzerinde çalışmakta.

Aynı gün, Türkiye’nin gündemi de yine “sistem”di.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bir toplu açılış töreninde yaptığı konuşmada, "7 Haziran seçimlerinin gündemi yeni Türkiye olmalıdır, yeni Türkiye olacaktır... Yeni Türkiye`nin inşası için de yeni anayasaya ve başkanlık sistemine ihtiyacımız var” dedi.

KARBON SALIMINA AMERİKAN ÇÖZÜMÜ

Bu yılın 22 Nisan’ında, ABD Enerji Bakanlığı, “karbon tutma ve depolama sistemleri”ne sahip projeler sayesinde o güne kadar toplam 10 milyon metre küp karbondioksitin güvenli bir şekilde depolanabildiğini duyurdu.

Söz konusu miktar, ABD karayollarındaki 2 milyon taşıtın bir yılda atmosfere saldığı karbondioksit miktarına eşit. Bu gelişme, ABD’nin karbon emisyonlarını azaltma hedefine yönelik olarak bir dönüm noktası olarak kabul edilmekte.

Büyük ölçüde kömürün yakılması sonucunda ortaya çıkan ve küresel ısınmanın en başta gelen nedenlerinden sayılan karbondioksit emisyonları yüzyılın başından bu yana yüzde 40’a yakın artış gösterdi.

Karbon tutma ve depolama sistemleri sayesinde, başta elektrik santralleri olmak üzere sanayi tesislerinde yakma sonucunda ortaya çıkan karbondioksit emisyonu atmosfere karışmadan tutulacak ve yeraltının derinliklerine gönderilerek orada muhafaza edilecek.

Karbondioksit emisyonlarının azaltılması iklim değişikliği sorununun çözülmesi bakımından hayati önemde görülmekte. Bu nedenle karbon tutma ve depolama sistemlerinin mevcut ya da yeni kurulacak sanayi tesislerine adaptasyonu son derece önemli.

Aynı gün, Türkiye gündeminin ilk sırasında da “sistem” vardı.

Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, düzenlediği sohbet toplantısında, “Bugün geldiğimiz noktada başkanlık sistemi Türkiye’nin daha etkin bir yönetim modeline kavuşması için ortaya konan bir tekliftir. Türkiye, geldiği seviye itibariyle, iyi tasarlanmış, dengeleri kurulmuş, devletin bütün kurum, kuruluş, seçilmiş başkanının da hesap verdiği bir mekanizmanın kurulmasıyla başkanlık sistemini oluşturmak mecburiyetindedir” dedi.

Aynı gün, G20 ve B20 toplantıları için Washington’da bulunan Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ise, orada bulunan gazetecilere, “Şu ana kadar başkanlık sistemi konusunda (bana) soru soran olmadı” açıklamasını yaptı.

Ertesi gün 23 Nisan kutlamaları için Meclis`te yapılan özel oturuma katılan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu üstü kapalı olarak başkanlık sistemini eleştirdi ve “Bu milletin, bundan sonra egemenliğini bir kişiye vermesi kesinlikle mümkün değildir. Bu ülkede egemen olan millettir. Ve millet egemenliğini kurumlar aracılığıyla kullanır” dedi.
Aynı oturumda söz alan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de başkanlık sistemi önerisini eleştirerek "Türkiye Cumhuriyeti’nin üzerine bina edildiği parlamenter sistemi kötüleyenler, bir defa ilk Meclisi özde hazmedemeyenlerdir. Rejim ve sistem değişikliği teklifi, Türkiye Cumhuriyet’ine sivil mahiyetli bir darbe olup, aynı zamanda İlk Meclisi yok sayma teşebbüsüdür" dedi.

KURTLU ELMA`DAN (APPLE) ENERJİ TASARRUFU PROJESİ

Bu yılın 2 Haziran’ında, Apple’ın (Kurtlu elma) “Akıllı Ev Platformu” olan “HomeKit Sistemi” için geliştirilen ilk ürünler ABD’de satışa sunulmaya başlandı.
Söz konusu ürünler sayesinde, ev ya da işyerlerinde aydınlatma ya da ısıtma/soğutma sistemleri kontrol edilmekte ve farklı bölümlerdeki sıcaklık dengede tutulabilmekte.

Aynı ürünlerle; evdeki nem oranı, basınç durumu ya da enerji tüketen eşyaların tüketim durumları uzaktan izlenebilmekte. Mekânın aydınlatması, Apple’ın sanal asistanı olan Siri vasıtasıyla sesli olarak kontrol edilebilmekte ve örneğin mekâna girdiğiniz anda konumunuzun belirlenerek en yakın ışığın yanması sağlanabilmekte. Sonuçta ise “HomeKit Sistemi” ile ciddi bir enerji tasarrufu elde edilmekte.

Aynı gün, Türkiye’nin gündeminde de “sistem” vardı.

Başbakan Davutoğlu, 8 Haziran`dan sonra ele alacakları 10 konudan birinin yeni anayasa olduğunu belirterek, "Özgürlükçü, içinde etkin bir yönetim olması itibariyle başkanlık sistemi de olan sivil anayasa için harekete geçeceğiz" dedi.

UZAYDAN MADEN İNDİRMEK: ASTREROID MADENCİLİĞİ

Bu yılın 16 Temmuz’unda, Planetary Resources şirketine ait Arkyd 3 Reflight (A3R) uzay aracı Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan başarıyla fırlatıldı. Aracın 90 günlük görevi asteroid madenciliği sistemlerini test etmek. A3R, bu amaçla, havacılık elektroniğini, kontrol ve yazılım sistemlerini test edecek.

Nihai amacı güneş sistemimizdeki asteroidlerde değerli hammaddeleri aramak, bulmak ve üretmek olan ve Google kurucuları Larry Page ve Eric Schmidt ile ünlü yönetmen James Cameron gibi isimlerin de destek verdiği Planetary Resources firması, test ettiği bileşenleri daha sonra uzayın derinliklerine göndermeyi ve roket yakıtı temin etmek üzere hidrojen ve oksijene ayıracağı su ile platin dahil değerli metallerin peşine düşmeyi planlamakta.

Şirket, geliştirdiği madencilik sistemleri vasıtasıyla, değerli maden taşıyan asteroidi tespit ettiğinde bunu Ay’ın yörüngesine çekerek üretimi burada yapmayı tasarlamakta.

Aynı gün, Türkiye’de de “sistem” tartışmaları sürdürülmekteydi.

Bir televizyon kanalının canlı yayınına katılan Başbakan Ahmet Davutoğlu, "10 Haziran akşamı istifanızın ardından seçimin sonucunu değerlendirirken başkanlık sistemi tartışması sona ermiştir, parlamenter sistemin güçlendirildiği bir anayasa tespitinde bulundunuz" sorusuna karşılık "Ben ne söylediğimi çok iyi biliyorum. Başkanlık sistemi bitti demedim. Bu seçim neticeleri ile başkanlık sisteminin mümkün olmadığı aşikâr dedim. Halk bunu vermemişse bunu empoze etme imkânımız yok” yanıtını verdi.

YOLDA ŞARJ EDİLEBİLEN ELEKTRİKLİ ARAÇ

Bu yılın 12 Ağustos’unda, İngiltere Hükümeti, elektrikli otomobillerin otoyolda ilerlerken kablosuz olarak şarj edilebilmesini sağlayacak "elektrikli yol sistemi"nin test çalışmalarına önümüzdeki yıldan itibaren başlanacağını duyurdu. Testlerin bir buçuk yıl süreceği ve ardından sistemin trafiğe açık yollarda uygulanacağı bildirildi.

Söz konusu sistemde; yolun altına döşenen elektrik kabloları elektromanyetik alan yaratmakta ve araçların içindeki bir bobin de bunu elektriğe dönüştürmekte.

Şarj istasyonlarının eksikliği durumunda bataryalarının tükenip yolda kalacakları şeklindeki endişeler nedeniyle tercih edilmeyen elektrikli araçların bu sistem sayesinde yaygınlaşması ve giderek fosil yakıtlı araçların tarihe karışması beklenmekte.

Aynı gün, Türkiye, “sistem” konuşmaya devam etti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Sekizinci Muhtarlar Buluşması`nda başkanlık sistemine değindi: "Ne diyorlardı, `seni başkan yaptırmayacağız`. Bu sözün aslında ‘Türkiye’yi 2023 hedeflerine ulaştırmayacağızı’ ifade etiğini çok iyi biliyoruz.”

Buna karşın, aynı gün Diyarbakır’da basın toplantısı düzenleyen HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ise "2023 vizyonunuz başkanlık sistemiyse yaptırmadık, yaptırmayacağız da..." şeklinde cevap verdi.

SOLAR POTANSİYELİNİ GOOGLE`DAN BULMAK

Bu yılın 17 Ağustos’unda, Google, yeni projesi “Sunroof Sistemi”ni duyurdu.

Söz konusu sistem, belirli bir mekânda kurulmak istenen bir güneş enerjisi sisteminin tüm detaylarını dijital ortamda sunmakta ve kurulum maliyeti ya da elde edilecek enerji tasarrufu konularında da net bilgiler vermekte.

Şimdilik sadece ABD’nin sınırlı bölgelerinde kullanılabilen dijital sistem ile kullanıcılar yüksek çözünürlüklü haritalar vasıtasıyla kendi adreslerinin yıl boyunca ne kadar güneş ışığı aldığını, çatılarının eğimini, çevresindeki binaları ve hava durumunu da göz önünde bulundurarak güneş enerjisi potansiyellerini ve ayrıca sistemin verdiği bilgiler ışığında tasarlayacakları “en iyi güneş sistemi planı” ile tasarruf edecekleri miktarı hesaplayabilmekteler.

Aynı gün, Türkiye’nin gündeminde yine “sistem” vardı.

Partisinin MYK toplantısı öncesinde gazetecilere açıklama yapan HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, “Olası bir genel seçimde seçmenin önüne referandum pusulası konulması yönünde Meclis`e bir kanun teklifi sunabiliriz. Parlamento bu konuda karar alabilirse `başkanlık sistemini istiyor musunuz` diye, tek soruluk bir referandum... Bu tartışma da böylece netleşmiş olur. Türkiye toplumu başkanlığı istiyorsa saygı duyarız, istemiyorsa saygı duymaları lazım” dedi.

Özet: Sadece Türkiye değil, tüm dünya sistem tartışmaları yapıyor. Ama bizdeki tartışma biraz farklı. Biz "başkanlık" sistemine takılıp kalmışken, dünya insanoğlunun hayatını ve geleceğini "başkalaştırma" potansiyeli taşıyan yeni sistemler geliştirmeye kafa yoruyor.

Dr. Nejat Tamzok
Ankara, Eylül 2015
e-Posta: nejattamzok |at| yahoo.com

KAYNAKÇA:
1 - Phys.org, “Dutch Windwheel draws energy innovations”, <http://phys.org/news/2015-02-dutch-windwheel-energy.html#jCp>, February 17, 2015.
2 - Mail Online, “Forget charging stations, this TYRE could soon power your electric car as you drive”, <http://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-2986301/Forget-charging-stations-TYRE-soon-power-electric-car-drive.html#ixzz3UA8WTFQ1>, March 9, 2015.
3 - Phys.org, “Japan space scientists make wireless energy breakthrough”, <http://phys.org/news/2015-03-japan-space-scientists-wireless-energy.html>, March 12, 2015.
4 - Declara.com, “Japan demoes wireless power transmission for space-based solar farms”, <https://declara.com/content/V5W0nnaP>, Mar 16, 2015.
5 - Higher Perspective, “Japan Plans To Turn The Moon Into One Huge Solar Power Plant”, <http://higherperspectives.com/japan/>, March 22, 2015.
6 - Energy.gov, “In Milestone, Energy Department Projects Safely and Permanently Store 10 Million Metric Tons of Carbon Dioxide”, <http://energy.gov/articles/milestone-energy-department-projects-safely-and-permanently-store-10-million-metric-tons>, April 22, 2015.
7 - PennEnergy, “DOE: Projects reach carbon capture and storage milestone”, <http://www.pennenergy.com/articles/pennenergy/2015/04/doe-projects-reach-carbon-capture-and-storage-milestone.html>, April 24, 2015.
8 - Forbes, “First Apple HomeKit-Certified Smart Home Devices Launch”, <http://www.forbes.com/sites/aarontilley/2015/06/02/first-apple-homekit-smart-home-devices/>, June 2, 2015.
9 - Space.com, “Asteroid Mining Company`s 1st Satellite Launches from Space Station”, <http://www.space.com/29975-asteroid-mining-planetary-resources-satellite-launch.html>, July 17, 2015.
10 - Popular Science, An Asteroid Mining Test Vehicle Just Launched From The Space Station, <http://www.popsci.com/asteroid-mining-test-vehicle-just-launched-space-station>, July 16, 2015.
11 - BBC, “England to test charge-as-you-drive `electric motorways`”, <http://www.bbc.com/news/technology-33886180>, August 12, 2015.
12 - Energy Digital, “Google boosts solar energy with new Project Sunroof endeavor”, <http://www.energydigital.com/greentech/3916/Google-boosts-solar-energy-with-new-Project-Sunroof-endeavor>, August 19, 2015.

...