ABD’de Başkanlık seçimleri yaklaşıyor. 3 Kasım 2020’deki oylama öncesi, adaylık yarışı devam ediyor. Demokrat Parti’de adaylık için yarışan isimlerden biri de Elizabeth Warren. Kendisi için şimdilik Demokrat Parti Başkan Aday Adayı unvanını kullanmak daha doğru.
Elizabeth Warren (70) 1949 Oklahoma City doğumlu. Borçlar hukuku ve özellikle iflas hukuku konusunda uzman bir isim olan Elizabeth Warren, Harvard Üniversitesi’nde Hukuk Profesörü. Beş önemli akademik kitabın yazarı olan Warren, altı adet kitabın içeriğine de katkı vermiş.
2013 yılından beri ABD Senatosunda Massachusetts Senatörü olarak görev yapan Elizabeth Warren, kamuoyu yoklamalarında Donald Trump ile başabaş gidiyor. Şimdilik iki Demokrat aday Joe Biden ve Bernie Sanders’in az arkasında görünse de...
Başkan Obama’nın iki dönem yardımcısı Joe Biden, şimdilik önde gözüküyor ama seçmenlere fazla ciddi yeni vaadi yok.
Bernie Sanders 2016 seçimlerinde Hillary Clinton’u geçebilseydi başkan olabilirdi, şimdi çok yaşlı, başkan olabilmesi çok zor.
Elizabeth Warren, Harward Üniversitesi’nin çok sevilen hukuk profesörü. Youtube konuşmaları seçmenlere çok etkileyici geliyor. İki evlilik yapmış, ilk evliliğinden bir kız bir erkek iki çocuğu var. İlk eşinin soyadını koruyor. Önce sağlam akademik kariyer yapmış, sonra Temsilciler meclisine, daha sonra Senato’ya girmiş.
Orta sınıfın zorluklarını kendi çocukluğundan biliyor. Önceleri iyi bir işi olan babası kalp krizi geçirince çalışamaz olmuş. Arabalarını satmışlar, maddi zorluğa düşmüşler. Annesi Sears katalogtan satış yapan şirkette asgari ücretle işe başlayınca aile zorunlu masraflarını ödeyebilir olmuş.
Elizabeth, üç erkek kardeşten sonra doğan tek kız çocuğu. Aile içinde çok eskiden Amerikan yerlisi kanı olduğu konuşulurmuş. Üniversiteye girerken kendi etnik kökenini Amerikan Yerlisi olarak deklare etmiş. Bunun kendisine akademik hayatında bir yararı olmamış, ona bir pozitif ayrımcılık sağlamamış. Ama Donald Trump 2016 seçim öncesi tartışmalarda Elizabeth Warren’ın geçmişine gönderme yaparak, kendisinden alaycı bir şekilde “Pocahontas” diye sözetmiş. Pocahontas, 16. yüzyılda yaşamış Amerikan Kızılderili kabile reisinin güzel kızı. Zamanında Avrupa’ya seyahat yapmış, İngilizce öğrenmiş, orda evlenmiş. Disney şirketi kendisi hakkında eğlenceli bir karton çizgi film (animasyon) yapmış.
Pocahontas alayına maruz kalınca, Elizabeth Warren kendisi ile ilgili olarak DNA gen testi yaptırmış. Test sonuçlarında büyük oranda Avrupa geçmişi olan ancak 6-10 kuşak öncesinden biraz Amerika yerlisi gen izleri bulunan sonuç çıkmış.
Donald Trump iddiayı kaybedince, 1 milyon doları Elizabeth Warren’ın önereceği sosyal yardım kuruluşuna yatırma taahhüdünden yan çizmiş. Bu arada Amerikan yerlileri Elizabeth Warren’ı sert eleştirmişler.
Genlerinde çok az miktarda Amerikan yerlisi izleri bulunan bir kişi öyle kolay Amerikan yerlisi kültürüne sahip olamaz demişler. Bunun için ayrıca kabilede yaşaması gerektiğini söylemişler. Warren bu konuda kendilerine hak vermiş ve onlardan özür dilemiş.
Elizabeth Warren çevreci politikalar sürdürüyor. Yenilenebilir enerji yatırımlarını destekliyor. LGBT haklarına destek veriyor, hatta yürüyüşlerine katılıyor. Fosil yakıtlı termik santrallere mesafeli. Fosil yakıtlı santral sahibi şirketlerden ve büyük ticari bankalardan seçim bağışı kabul etmiyor.
200 doların üstünde seçim bağışı almıyor. ABD orta gelir kuşağına daha adil vergi vaat ediyor. Zengin şirketlerden, büyük bankalardan daha çok vergi almak gerektiğini anlatıyor.
Toplam 1.6 trilyon doları bulan öğrenci kredisi borçlarını hepten silmeyi düşünüyor. 45 milyondan fazla üniversite mezununa ait ortalama 30 bin dolar tutarındaki tüm kredileri silmek, ödemek bu kadar kolay mı? Ortalama ABD seçmeni bu paranın kendi vergilerinden ödenmesini kabul edecek mi? Bu ödemeyi karşılayabilmek için çok kazananlardan daha yüksek oranda vergi koymayı planlıyor. Zenginler artık vergiden kaçınmayı en önemli işleri edindiler. Kimse kolay vergi ödemiyor. Savaş konusunda ise Pentagon’daki işlere fazla burnunu sokmayacak görünüyor.
ABD ekranlarında Demokrat Başkan adayları arasında TV tartışma programları (Debate) devam ediyor. Destekleri azalan adaylar yarışı bırakıyorlar. Öne çıkan adaylar arasında tartışmalar sertleşiyor.
Sanders özel bir görüşmede “Bir kadın asla ABD başkanı olamaz” lafını ettiği, Sanders’ın bunu doğrulamadığı için son Iowa karşılaşması sonunda Warren, Sanders’in elini sıkmadı. Iowa tartışması sonrası Warren ile Sanders arasında yalancılık suçlaması yaşandı. Ama Martin Luther King anma güründe beraber kolkola yürüyüşe katıldılar.
Donald Trump, Cumhuriyetçi Parti’nin tek adayı. Hakkında Demokratların çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisinden Ukrayna skandalı konusunda adaleti engellemekten soruşturma (impeachment) kararı çıktı. Ama karar Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senato onayından geçmeyecek.
Donald Trump, her ne kadar uçuk kaçık medyatik tavırları ile eleştiri alsa da ABD seçmeni için daha radikal kararları ortaya koyuyor. Bizlere ters gelse bile ABD seçmeni için çok cazip kararlar bunlar.
Kayıtsız yabancı göçmenlerin kendi yurtlarına iadesi, ABD orta bölgesindeki kömür madenlerinin daha çok işletilmesi, Çin ve diğer ülkelerle dengeli ticaret arayışları ABD seçmenine daha çok iş imkanı sağladı. Son dört yıl içinde ABD içinde işsizlik azaldı, enflasyon düştü, ABD dış ticaret dengesi düzeldi.
Donald Trump, ABD için dış dünyadan daha uzak izole, daha kendi içine dönmüş, yabancı topraklarda macera aramayan bir dış siyaset vaat ediyordu. Ancak her ne kadar asker çekmeyi planlasa da, Suriye, Irak, Afganistan savaşları hâlâ devam ediyor. İranlı komutan Kasım Süleymani suikastının tetiklediği diğer olayların faturası kendisine kesilecek.
Cumhuriyetçi Parti destekçisi Amerikan silah üreticileri, bizim coğrafyaya bol konvansiyonel silah satıyor. Güney sınırımızdaki savaş ile başbaşa kaldık. Arkasından Libya geliyor. Doğu Akdeniz münhasır ekonomik alan restleşmesi devam ediyor.
Bizler için ABD’ye, ABD pazarına girişler zorlaştı. İthalata yüksek vergiler koyuldu. Yabancılar için ABD giriş vizesi almak güçleşti. ABD firmaları ile iş yapmak zorlaştı. Ama enerji santral ekipmanları satışlarında bir problem yok. Paranız varsa, finans bulabiliyorsanız, ABD üreticileri size her zaman gaz türbini, buhar türbini, buhar kazanı, yazılım, tasarım satarlar.
Ancak kontrat görüşmelerini ABD içinde yapmanız zorlaştı. Bu kadar karikatür, resim, heykel Donald Trump için çok işe yaradı, çok popüler oldu. TV ve sosyal medyayı iyi kullanan Donald Trump, yaklaşan 3 Kasım 2020 ABD Başkanlık seçimlerini tekrar kazanabilir.
Bizce onun en güçlü rakibi Demokrat Senatör Elizabeth Warren olacak. Başkan Elizabeth Warren döneminde daha az fosil yakıt, daha çok yenilenebilir enerji yatırımı olacak.