Enerji Günlüğü - Elektrik yatırımıyla herhangi bir ilgisi bulunmayan plastik sanayicileri, Almanya'nın 40 bin MW'lik GES kapasitesine ulaştıktan sonra benimsediği modeli, 6 bin MW'yi anca gören TR'ye önerdi.
Yenilenebilir Enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretimi kapasitesi Almanya'nın henüz 5'te biri seviyesine bile ulaşmayan Türkiye'ye, yenilenebilir enerji yatırımlarını destekleme konusunda Almanya modeli önerildi. Öneri, beklentilerin dışında bir sektörden, yani enerji yatırımcılarından değil, enerji tüketicilerinden geldi.
Önerinin sözcülüğünü yapan isim ise Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu. Piyasa Takas Fiyatı'nı (PTF) dikkate almaksızın, YEKDEM'in elektrik faturalarında astronomik artışa neden olduğunu ve sanayiciye yüklendiği sistemin sürdürülebilir olmadığını iddia eden Eroğlu, yenilenebilir enerjinin ihaleler ile desteklendiği Almanya modeline geçişi tavsiye etti.
Eroğlu, “Almanya’nın 2015 yılında uygulamaya başladığı sistem ülkemize de güzel bir örnek olabilecektir. Bu teşvikler ilk verildiğinde yenilenebilir enerji teknolojileri pahalıydı. Yıllar içinde gelişen ve ucuzlayan teknoloji sayesinde yatırım maliyetleri kat be kat azaldı ama döviz bazında teşvikli fiyatlar sabit kaldı. Sabit fiyat alım garantisi yerine Hükümetler ihaleler açıp yine özel fiyatla ama yenilenebilir enerjiyi de rekabete açarak yol alıyorlar. Almanya 2015’te ihale bazlı enerji teşvikine başladı ve 2017 yılında tam geçişi sağladı. Dünya çapında enerji ihaleleri artık sabit alım garantili fiyatlamanın yerini alıyor ve teşvik dönemi bitiyor… Sabit döviz bazlı, yüksek fiyata dayanan teşvikli YEKDEM sisteminin defterini 31 Aralık 2020’de bir daha açılmamak üzere kapatmalı ve 01 Ocak 2021’de yenilenebilir enerjide TL bazlı fiyat rekabetine açık yeni bir sayfa açmalıyız” ifadesini kullandı.
YEKDEM SANAYİCİYE YÜK DEĞİL FAYDA SAĞLIYOR
Öte yandan bir çok yenilenebilir enerji derneği ve finans kuruluşu, konuyu bütünsel bir yaklaşımla ele almak gerektiğini ve bu şekilde ele alındığında YEKDEM’in sanayiciye yük olmaktan ziyade son derece büyük yararlar sağladığı konusuna dikkat çekiyorlar.
Bu çerçevede Yenilenebilir enerji sivil toplum kuruluşları, YEKDEM olmasaydı elektrik fiyatlarının daha yüksek olacağını belirterek, YEKDEM'in sanayicilere uzun dönemde %15 fiyat avantajı sağladığını vurguluyorlar. Yine, Garanti BBVA Yatırım Bankacılığı ve Finans Müdürü Emre Hatem, YEKDEM sayesinde tüketicinin elektrik faturasının 2018-19 yıllarında 2,5 milyar dolar civarında düştüğünü açıkladı.
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM), 2010 yılında yürürlüğe girdi ve yenilebilir enerji yatırımlarının desteklenmesi amacıyla 10 yıl döviz bazında yüksek fiyatlardan devlet alım garantisi verildi. YEKDEM teşviklerinin süresi 31 Aralık 2020’de sona eriyor.