Türkiye'nin yenilenebilir enerji rotasında neler var?

Mehmet KARA

Değerli okuyucu,

Türkiye yıllardır enerjide yerli ve yenilenebilir kaynaklara öncelik veriyor. Bunun etkisiyle son 10 yılda güneş, rüzgar, jeotermal ve biyokütleye dayalı elektrik üretim yatırımlarının en hızlı büyüdüğü pazarlar arasında yer alıyor.

Bugün de enerjide dışa bağımlılıktan kurtulma hedefiyle, net sıfır hedefleri iç içe geçirilirken, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı yatırımlar destekleniyor. Bu yöndeki son adımlardan biri kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla sanayi işletmelerine güneş santrali kurmayı daha cazip kılacak kararlar oldu.

Uygun ve yeterli genişlikte çatı bulamadıkları için hareket edemeyen OSB’lerdeki sanayi işletmeleri de bu tip yatırımları yapabilir hale getirildi. Bu durumdaki işletmeler, bölge dışında arazi ya da çatı üstü GES’e uygun alan bulmaları halinde kendi ihtiyaçlarını karşılayacak yatırımlar yapabilecekler.

Türkiye’de yenilenebilir enerjiye yatırımları arttıracak bir başka faktör de, hibrit santral yatırımlarının önünün açılması oldu. Hibrit tesisler, yenilenebilir kaynaklarla elektrik üretilebilen süreyi genişletmeye imkan veriyor. Bu da dışa bağımlılığı azaltırken, maliyetleri aşağı çekecek adımlardan biri.

Hibrit santral yatırımları, mevcut barajlı hidroelektrik santrallerini de suyu daha verimli kullanabilir hale getirme imkanı sağlıyor. HES sahalarına rüzgar ve güneşe dayalı santraller kurularak ilave elektrik elde edilebiliyor. Ayrıca bu tesisler, elektriğin piyasada ucuz olduğu saatlerde rezervuardaki suyu harcamak yerine, şebekeye yardımcı kaynaklarla çalışan tesislerde üretilen elektriği aktarabiliyorlar.

Yenilenebilir enerji kaynaklarından daha fazla yararlanmayı sağlayacak yollardan bir diğeri ise elektrik depolama çözümleri. Saklama imkanı, güneş ve rüzgardan üretilen elektriği ihtiyaç duyulduğu anda kullanmaya imkan veriyor. Bundan faydalanılan yerlerden biri elektrikli araç bataryaları.

Yenilenebilir kaynaklarına dayalı yatırımlarla ilgili yenilikler konusunda tüm dünyada çalışmalar yürütülüyor. Bu tür çalışmalar özellikle ABD ve Avrupa ile Çin, Japonya ve Güney Kore’de somut ürün ve çözümler olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye’de de yerli elektrikli araç TOGG ve bu araçlarda kullanılacak bataryaların ve bataryaların temeli sayılan pil hücrelerinin yerli imkanlarla üretilmesi gibi konularda çalışmalar yürütülüyor. Yenilenebilir enerji teknolojileri kimi ülkelerde daha yoğun çalışmalara konu olsa da, bunların belli bir coğrafyaya sıkışıp kalmadığı söylenebilir.

Dünyada öne çıkan yenilenebilir ve temiz enerji konulu yeniliklerden biri de hidrojen teknolojileri. Bu alandaki çalışmalar, hidrojenin nasıl elde edileceğine odaklanmış durumda. Elektroliz yöntemiyle hidrojen açığa çıkarılabiliyor evet ama bu amaçla hangi kaynaktan üretilmiş elektriğin kullanılacağı en önemli mesele.