Türkiye'de enerji şirketi yöneticisi Bakan olursa...

Haluk DİRESKENELİ

Donald Trump, Enerji Bakanı olarak Liberty Energy’nin kurucusu ve CEO’su Chris Wright’ı aday gösterdi. Wright, siyasette herhangi bir deneyime sahip olmamasına rağmen, nükleer enerji ve fosil yakıtların güçlü bir savunucusu olarak tanınıyor. Ayrıca küresel ısınma konusundaki mesafeli tutumu dikkat çekiyor.

Türkiye’de ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) başkanlığı genellikle bürokrasi kökenli isimlere emanet ediliyor. Ancak, diğer bazı bakanlıklarda özel sektör deneyimine sahip kişilerin görev aldığı örnekler de mevcut. Örneğin, önceki Sağlık Bakanı sağlık sektöründen bir uzman doktor, mevcut Turizm Bakanı ise turizm sektöründe faaliyet gösteren başarılı bir girişimci.

Türkiye’de de Trump’ın bu yaklaşımına benzer bir şekilde özel sektör kökenli bir yatırımcı ya da üst düzey profesyonel yönetici Enerji Bakanı olarak atanırsa neler değişebilir? Örneğin, Aksa (Kazancı Holding), Enerjisa (Sabancı Holding), Çalık Enerji, Aydem Enerji, Zorlu Enerji, Akenerji (Akkök Holding), Entek (Koç Grubu), Çelikler, Kalyon ya da Kolin gibi şirketlerden bir yöneticinin bu göreve gelmesi durumunda enerji politikaları nasıl şekillenir? 

Fosil yakıtlı termik santral işletmecileri, yenilenebilir enerji yatırımları olan liderler veya yurtdışı enerji projelerinde deneyimli isimler, geniş sektörel bilgilerini ve özel sektör tecrübelerini bakanlık yönetimine taşıyabilirler. Böyle bir yaklaşım, bürokrasideki tıkanıklıkların aşılmasına ve karar alma süreçlerinin hızlanmasına katkı sağlayabilir. Ancak, bu tür bir adımın kamu politikalarına özel çıkarların ne ölçüde yansıyabileceği konusunda soru işaretleri doğuracağı da aşikârdır.

Kamu yararını önceliklendiren enerji politikaları geliştirmek ile piyasa odaklı bir yaklaşımı dengelemek, böyle bir durumda kaçınılmaz bir zorluk olacaktır. Yenilikçi projeler ve yatırım odaklı adımlar kamu yararını gözeterek mi uygulanacak, yoksa piyasa dinamikleri ön planda mı tutulacak?

Sizce, Türkiye’de özel sektör deneyimine sahip bir ismin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı görevine atanması, ülkenin enerji politikalarına nasıl bir yön verebilir? Kamu çıkarları mı, yoksa özel sektörün dinamizmi mi daha öncelikli olmalıdır?