Anadolu Ajansı’nın geçtiğimiz hafta yaptığı haberlerden birinin başlığı, “Türkiye doğal gaz ithalatında 9. sırada” şeklindeydi.
Habere göre; Türkiye geçtiğimiz yıl 45,2 milyar metreküp doğal gaz ithalatı gerçekleştirmiş ve böylelikle Dünya’da en fazla doğal gaz ithalatı yapan ülkeler arasında dokuzuncu olmuştu.
Haber biraz yanlış, biraz da eksik!
DOĞALGAZ İTHALATI SIRALAMASINDA DAHA YUKARIDAYIZ
Dünyada her yıl yaklaşık 3.4 trilyon metreküp doğal gaz üretilmekte ve bu miktarın yaklaşık 1 trilyon metreküpü de dış ticarete konu olmakta.
İthalattan en büyük payı yaklaşık 120 milyar metreküp ile Japonya almakta. Dolayısıyla birinci belli. Ama ikinci biraz tartışmalı. Çeşitli kaynaklarda farklılık göstermekle beraber, ABD ve Almanya 90 milyar metreküp civarında bir ithalat hacmiyle ikincilik için başa baş yarışmakta. İlk sekiz içerisine giren diğer ülkeler; İtalya, İngiltere, Güney Kore, Fransa, Türkiye ve bazı kaynaklara göre de 2013 yılında artık Çin.
Peki, Türkiye’nin sıralaması nedir?
Toplam ithalat miktarına bakıldığında, Türkiye’nin 2013 yılındaki sıralaması sekizincilik!
Ancak, bu sıralama yanıltıcıdır. Çünkü ithalat sıralamasında Türkiye’nin önünde görünen ABD ve İngiltere’nin aynı zamanda oldukça büyük miktarlarda ihracatları da söz konusudur. Dolayısıyla, bir sıralama yapılacaksa, ülkelerin yaptıkları ihracat miktarı çıktıktan sonra kalan “net ithalat” rakamları daha gerçekçi bir fikir verecektir.
Bu durumda, Türkiye’nin sıralaması ise net bir beşinciliktir.
TÜRKİYE PETROL İTHALATINDA KAÇINCI DURUMDA?
Başlamışken petrolle devam edelim.
Dünya 2013 yılı petrol üretimi yaklaşık 4.2 milyar ton. Bunun 2.2 milyar ton civarındaki kısmı uluslararası piyasalarda alınıp satılmakta.
Önemli miktarlarda ihracat da yapmasına karşın, net petrol ithalatında birincilik, yılda yaklaşık 360 milyon ton ile ABD’nin. Bu ülkeyi, enerji açlıkları bir türlü tükenmeyen dört Asyalı takip ediyor: Çin, Japonya, Hindistan ve Güney Kore. Almanya ve Fransa, bunlardan sonra geliyor.
Türkiye ise 35 milyon tona yaklaşan net petrol ithalatıyla sıralamada on üçüncü.
TÜRKİYE NET KÖMÜR İTHALATINDA KAÇINCI?
Gelelim kömüre.
Son 14 yıldır kesintisiz artmakta olan küresel kömür üretimi 2013 yılında yaklaşık 8 milyar ton olarak gerçekleşti. Bu miktarın uluslararası ticarete konu olan kısmı ise yaklaşık 1.3 milyar ton.
Kömürde ithalatın ilk beşi, yine bildik Asyalılar. İlk sıra, 2012 yılında 300 milyon tona varan ithalat büyüklüğüyle açık ara Çin’e ait. Arkasından Japonya, Hindistan, Güney Kore ve Tayvan diziliyorlar. Daha sonra ise Almanya ve İngiltere geliyor.
Türkiye ise 30 milyon tonu aşan ithalatıyla, dünyanın net kömür ithalatı en fazla olan sekizinci ülkesi.
PETROKOK İTHALATINDA ZİRVE YAKIN
Bitmedi. Bir de petrol koku var.
Dünya petrol koku üretimi yılda yaklaşık 115 milyon ton ve küresel ticaret hacmi ise 45 milyon ton civarında.
En büyük ithalatçı, yaklaşık 8 milyon ton ile Çin. Bu ülkeyi Japonya ve Brezilya takip ediyor.
Türkiye ise son yıllarda hızla artarak 4 milyon ton düzeyine yükselmiş olan ithalatıyla, en fazla petrol koku ithal eden ülkeler arasında dördüncü sıraya yerleşmiş durumda.
TÜRKİYE NET ENERJİ İTHALATINDA 11’İNCİ
Gelelim son toplama.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın hesaplamalarına göre; dünyada “net enerji ithalatı” en fazla olan ülke 468 milyon ton petrol karşılığı enerjiyle Çin. Bu ülkeyi, yakın ara Japonya takip etmekte. Daha sonra ise sırasıyla; ABD, Hindistan, Güney Kore, Almanya, İtalya, Fransa, İspanya ve Tayvan gelmekte.
Türkiye’nin dünya “net enerji ithalatı” ligindeki sırası ise 89 milyon ton petrol karşılığı enerjiyle 11’inciliktir.
Ankara/Eylül 2014
nejattamzok (at) yahoo.com