Enerji Günlüğü - (ÖZEL) İran, fosil enerji kaynaklarına bağımlılığını azaltma hedefi çerçevesinde rüzgar başta olmak üzere yenilenebilir enerji kaynakları için yatırımcıları çağırıyor. Hukuki çerçeve iyileştirilirken, yatırımcılar uygulamanın zayıflığından şikayetçi.
Uluslararası yaptırımların kalkması ardından yabancı yatırımcıların ilgi odağına yerleşen İran, yenilenebilir enerji alanında yatırıma yoğunlaşarak, fosil enerji kaynaklarına bağımlılığını azaltmayı hedefliyor. Başkent Tahran'da düzenlenen 4. Rüzgar Enerjisi Konferansı bu çerçevede yabancı yatırımcıların ilgisiyle karşılanırken, Türkiye'den de TÜREB liderliğinde 15 kişilik heyet katıldı.
Konferansın açılışında konuşan İran Enerji Bakanı Hamid Chitchian, ülkede yenilenebilir enerji potansiyelinin 100 bin MW olduğuna dikkat çekerken, "Yenilenebilir enerjiye yönelerek hidrokarbon kaynaklarımızı geride bırakmayacağız. Geleceğimiz için, dünyanın geleceği için enerji üretiminde yenilenebilirin payını artırmak zorundayız" dedi.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre, toplam elektrik üretiminin yüzde 80'ini oluşturan 178 TWh'lik elektriği doğalgaz yakarak üreten İran, 2020 yılına kadar rüzgarda yılda 4.5 GW’lik kurulu güce ulaşmayı hedefliyor. Tahran yönetimi, yatırımları hızlandırmak için üretilen elektrik enerjisine 20 yıla varan alım garantisi yanında yerlilik oranına göre ek destekler de sağlıyor.
HEDEFLERE ERİŞİM MÜMKÜN MÜ?
Hükümetin teşvik edici adımlarına karşılık, rüzgar enerjisi alanındaki bu “iddialı” hedef kolay yakalanabilir görünmüyor. Nedeni ise İran'a yaptırımların kalkmasına rağmen, proje finansmanına destek verecek büyük bankaların eksikliği. Konuştuğumuz İranlı yetkililer, bu açmazın 6 ay içinde çözüleceğini dile getirirken, yatırımcı şirketler finansmana erişimi rüzgar türbin ve ekipmanlarının ithal edildiği ülkelerin eximbank destekleriyle aşmaya çalışıyor.
AVRUPALI TÜRBİNCİLER AKTİF
Bu alanda özellikle Danimarka Eximbankı ve Vestas gibi Danimarka firmalarının adım atmaya çalıştığı dikkat çekiyor. Ayrıca İran Ekonomi Bakanlığı ve İran bankaları sektöre finansmanın yollarını ararken, İran Enerji Bakan Yardımcısı Huşeng Felahetiyan da sektöre yatırım teşviklerini hızlandırıcı ek önlemler üzerinde çalıştıklarına işaret etti.
TÜRKİYE KATKI SUNABİLİR
İran'ın rüzgar yanında güneş enerjisi alanında büyük imkanlar sunduğunu kaydeden WindEurope CEO'su Giles Dickson da, ülkenin verimlilik, yeni teknoloji yanında yeterli bilgi birikimine sahip firmalara ihtiyacı olduğuna dikkat çekti. Bu noktada ise, Türk girişimcilerinin deneyimleri İran'a ciddi katkılar yapabilecek nitelikte görünüyor.
TÜREB DEVREYE GİRİYOR
TÜREB Başkanı Mustafa Ataseven, İran ve Türkiye'nin birbirine yakın kültürlere sahip olduklarına vurgu yaparak, ortak çalışma deneyiminin projelerin hayata geçirilmesini kolaylaştıracağını söyledi. Bu çerçevede İran Rüzgar Enerjisi Birliği ile niyet mektubu imzalayarak işbirliğini hızlandırmayı planladıklarını kaydeden Ataseven, "Bizim Türk firmaları olarak, 15 yıllık deneyimimizi İran'a getirmemiz ülkenin rüzgardaki potansiyelinin değerlendirmesine ciddi katkı yapabilir" dedi.
İRAN PROSEDÖRÜ KISA TUTMALI
TÜREB Başkanı Ataseven, Türkiye'de yatırım süresinin bürokrasi ve izin süreçleri nedeniyle 9 yıla uzanabildiğini belirterek, "Bu yüksek süre gerek yerli, gerekse yabancı yatırımcıların Türkiye'ye gelmesini güçleştiriyor. Bu çerçevede İran'ın da yatırım çekmek amacıyla bürokrasiyi asgari seviyede tutarak, yatırım süresini ortalama 4 yılda koruması yerinde olacaktır" dedi. Ataseven, Türkiye'deki uzun yatırım sürecinin de azami 2 yıla indirilmesi için hükümetle birlikte çalıştıklarını sözlerine ekledi.
DOĞALGAZ VERİMSİZ KULLANILIYOR
Fosil yakıtların yanına yenilenebilir enerjiye de önem veren İran, enerji verimliliğine de ağırlık vermek durumunda. Nitekim, dünyanın en büyük doğalgaz rezervine sahip olan İran, yılda 18BCM'lik miktarı verimsizlik nedeniyle boş yere 'yakıyor'. Bu rakam, İstanbul'un bir yıllık doğalgaz ihtiyacına eşdeğer.
İRAN'DA RÜZGAR POTANSİYELİ
Ortalama rüzgar gücü 8.5 m/saniye düzeyinde
Ülkenin doğusunda büyük rüzgar koridorları var
Rüzgar enerjisinde üretim hedefi 2020'ye kadar 4.5 GW
20 yıla varan alım garantisi RES’leri cazip kılmayı hedefliyor
Murat Başboğa / Enerji Günlüğü - TAHRAN