Enerji Günlüğü - Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tehlikeli maddelerin; insan sağlığı ve diğer canlı varlıklar ile çevreye zarar vermeden güvenli ve düzenli bir şekilde kamuya açık karayoluyla taşınmasını sağlamak; bu faaliyetlerde yer alan gönderenlerin, alıcıların, dolduranların, yükleyenlerin, boşaltanların, paketleyenlerin, taşımacıların ve tehlikeli maddeleri taşıyan her türlü taşıt sürücüleri veya operatörlerinin hak, sorumluluk, yükümlülük ve çalışma koşullarına ilişkin usul ve esasları belirleyen bir yönetmelik yayınladı.
31/3/2007 tarihli ve 26479 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmeliğin yürürlükten kaldırılmasıyla yerine uygulanacak olan yeni yönetmelik 1 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe girecek.
YÖNETMELİĞİN KAPSAMI
Karayolu ile yapılan tehlikeli madde taşımacılığını, tehlikeli maddeleri gönderenleri ve bu maddelerin alıcılarını, tehlikeli maddeleri dolduran, yükleyen, boşaltan ve paketleyenleri, maksada uygun teknik özelliklere sahip her türlü taşıt ile taşıma yapan taşımacıları, tehlikeli madde yüklü her türlü taşıtı kullanan sürücü ve operatörleri, işletmecileri ve bu faaliyetlerde kullanılan her türlü taşıt, araç, gereç, paket ve benzerleri yönetmeliğin kapsamına giriyor.
Aynı zamanda Türkiye sınırları içerisindeki karayolları üzerinde yabancı plakalı taşıtlarla yapılan uluslararası taşımaları, yetki belgesi alma zorunluluğundan muaf olan ve kendi iştigal konusu ile ilgili özmal taşıtlarıyla tehlikeli madde taşımacılığı yapan veya yapacak kamu kurum ve kuruluşlarını,Türk Silahlı Kuvvetler (Jandarma Genel Komutanlığı dahil) adına yapılan, ancak silahlı kuvvetlerin doğrudan sorumluluğu veya danışmanlığı altında olmayan, ticari yükleniciler tarafından yapılan tehlikeli mal taşımacılığını kapsıyor.
GENEL KURALLAR
Tehlikeli maddeler kamuya açık karayolunda, bu Yönetmelik veTehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması hükümlerine uygun olarak taşınması gerekli. Buna göre, taşıması yasaklanan tehlikeli maddeler taşınamayacak, taraflar gerekli tedbirleri alacaklar, ADR Bölüm 6’da tanımlanan ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluş tarafından test edilip UN Numarası verilerek sertifikalandırılmış olan ambalajların kullanılacak vetanımlanan etiket, işaret ve turuncu plakaların kullanılacak.
YETKİ BELGESİ SAHİBİ OLMA ZORUNLULUĞU
Bu Yönetmelik kapsamında taşıma yapacak yetki belgesi sahipleri ile kamu kurum ve kuruluşları, ilgili veya yetkili mercilerden izin almak zorundalar. Söz konusu izinler, izin alma tarihinden itibaren en fazla bir yıl geçerli olacak şekilde düzenlenecek.
Ayrıca ulusal ve uluslararası karayollarında tehlikeli yük taşımacılığı yapacak şoförlerin de Tehlikeli Mal Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5)/ADR Şoför Eğitim Sertifikasına sahip olmaları zorunlu.
YÜKÜMLÜLÜKLER TARAFLAR İÇİN AYRI AYRI DÜZENLENİYOR
Taşımacılık Faaliyetinde Yer Alan Tarafların Hak, Sorumluluk ve Yükümlülükleri Gönderenin, yükleyenin, paketleyenin, dolduranın, taşımacının, taşıt sürücüsünün ve araçta bulunan diğer görevlilerin, alıcının, boşaltanın ve tank-konteyner/taşınabilir tank işletmecisinin yükümlülükleri olmak üzere ayrı ayrı ele alınarak ayrıntılı belirleniyor.
MUAFİYET VE ÖZEL İZİN VERİLECEK HALLER
Kamu menfaati veya kamu güvenliğinin söz konusu olduğu durumlarda, teknik gelişmeler nedeniyle taşınmasının ADR ve bu Yönetmelik kapsamı dışına çıkarılması gerektiği belgelenen durumlarda vegelişmiş teknolojilerle üretilen ve tehlikeli madde özelliği ihtiva eden yeni ürünlerin, UN numarası alma veADR’nin ilgili bölümüne dâhil edilme sürecinde, güvenlik tedbirleri alınmak suretiyle taşınması talep edilen tehlikeli maddelerin taşınmasına Bakanlık özel izin verebilecek.
Muafiyet veya özel izin verilebilmesi için başvuru sahibi, güvenlik danışmanı tarafından hazırlanmış tehlikeli madde taşınması sırasında alınması gereken güvenlik tedbirlerini içeren bir raporu ibraz etmek zorunda. Bakanlık başvuru sahibinden daha kapsamlı rapor sunmasını isteyebilecek.
Bakanlık tarafından tanınan muafiyet, en fazla beş yıl süre ile geçerli olacak ve en fazla bir yıl uzatılabilecek.
TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASINDA ÖZEL KURALLAR
Tehlikeli madde taşımalarında ADR’nin yanı sıra uyulması zorunlu özel hükümler de yönetmelikte düzenleniyor.
Buna göre, patlayıcı madde ve gaz yüklü taşıtların, Türk boğazları bölgesindeki köprü ve tüp geçitlerden geçişlerine, ilgili valiliklerce, Karayolları Genel Müdürlüğünün görüşü dikkate alınarak belirlenen usul ve esaslar dâhilinde izin verilecek.
Belirlenmesive işaretlenmesi Karayolları Genel Müdürlüğünce yapılan karayolları üzerindeki tünellerden tehlikeli madde taşıyan araçların geçişlerine ilişkin hususlar Bakanlık tarafından belirlenecek.
Karayolu üzerindeki tünel geçişlerinde, bir taşıtta birden fazla farklı sınıfta tehlikeli madde taşınıyor ise, bu tehlikeli maddelerden en yüksek tünel sınırlama koduna sahip tehlikeli madde sınıfının tünel kodu dikkate alınacak.
Patlayıcı madde taşıyan taşıtların otoyol, çevreyolu, devlet yolu veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş güzergâhlar dışında meskûn mahaller içerisinde seyretmesine izin verilmeyecek. Bu taşıtların; meskûn mahaller içerisindeki boşaltma noktalarına gitmesine trafik polisi veya zabıtası nezaretinde izin verilebilecek.
Tehlikeli madde yüklü veya bu yükleri boşaltılmış ancak usulüne uygun şekilde temizlenmemiş taşıtların meskûn mahallerde yükleme ve boşaltma süreleri hariç, yönetmelikte belirtilen park yerleri dışındaki alanlara park edemeyecekler.