Rusya ders çıkarmıyor

Selçuk OKTAY

Düşen petrol fiyatları ile ilgili olarak farklı yönlerden birçok analiz yapılıyor. Kimi jeopolitik analizlere göre, Rusya`nın Ukrayna`ya müdahelesinden rahatsız olan Batı, Rusya`yı hizaya getirmek için petrol fiyatlarının aşağıya çekilmesine önayak oldu.

The Economist`in dikkat çektiği BNY Mellon analisti Simon Derrick`in petrol fiyatları ve Rusya`nın yurtdışı askeri müdahaleleri ile ilgili tarihsel analizi yukarıda bahsettiğimiz yorum açısından ilgi çekici veriler sunuyor.

Derrick`in yaptığı analize göre dünyada petrol fiyatlarının zirve yaptığı dönemlerle Rusların yurt dışındaki askeri müdahaleleri aynı döneme denk geliyor. Bununla birlikte Rusların askeri müdahalelerinin ardından da petrol fiyatları çok keskin bir düşüş yaşıyor.

Sovyet Rusya, Afganistan`a müdahale ettiği dönemde brent petrolün fiyatı 80 dolar seviyesindeydi, müdahaleden sonra petrolün fiyatı hızlı bir düşüş gördü. 1980`li yıllar boyunca petrol fiyatları düşük bir seviyede seyretti. Benzer bir eğri Rusya`nın Gürcistan`a yaptığı müdahale döneminde de görüldü.

Rusya`nın Ukrayna`ya müdahale ettiği dönemde de aynı gelişmelerin yaşandığını doğrudan gözlemliyoruz. Petrol fiyatlarının yükseldiği dönemde Rusya`nın Ukrayna`ya müdahalesi geldi. Müdahaleden sonra da dünya piyasalarını sarsan petroldeki fiyat değişimleri yaşanmaya başladı.

Derrick`in yaptığı analizlerden, Rusya`nın petrol gelirlerinin yükselmesine dayanarak askeri harcamalarını artırmaktan çekinmediği ve ardından da yurtdışı müdahalelerinin geldiğini çıkarmak mümkün. Bununla birlikte askeri müdahale sonrası petrol fiyatlarında oluşan yeni seviyenin ülke ekonomisini zora soktuğu da bir gerçek.

Afganistan müdahalesinden sonra oluşan seviyenin ülke ekonomisini krize soktuğu, bu durumun da Sovyetlerin dağılmasını beraberinde getirdiği analizleri de yapılıyor.

Rusya ekonomisi benzer şekilde yine bir krizin eşiğinde. Tarihte daha önce yaşadığı deneyimlerden ders çıkarmayan ülkenin irredentist hesapları yine büyük zarar yaratma potansiyeli taşıyor.

Bu tarihsel analizlerden kısaca şu ders çıkarılabilir: Yurt dışı askeri müdahaleler krizdir...