Enerji Günlüğü - Nükleer sektöründe, radyokaktif atık yönetimi özel hesaplarını koordine etmek üzere Hesaplar Yönetim Kurulu oluşturuldu.
Radyoaktif Atık Yönetimi Özel Hesabı ve İşletmeden Çıkarma Özel Hesabı ile Hesaplar Yönetim Kuruluna İlişkin Yönetmelik, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmelik, Türkiye Cumhuriyeti egemenlik alanı içinde nükleer santral ve nükleer santral dışındaki tesisleri işletmek ile radyoaktif atık üretilen radyasyon uygulamalarını yürütmek üzere yetkilendirme için başvuru yapan ve yetkilendirilen kişilerin hesaplarının Hesaplar Yönetim Kurulu koordinasyonunda işleyişini düzenliyor.
Bu kapsamda işletmelerin özel hesap gelirlerinin elde edilmesi, takibi, tahsili, nemalandırılması, giderleştirilmesi, muhasebeleştirilmesi, denetimi, özel hesapların işleyişi, işletmeden çıkarmaya ilişkin maliyet planı, radyoaktif atık yönetimine ilişkin maliyet planının hazırlanması ve sunulmasına ilişkin hususlar ve Hesaplar Yönetim Kurulunun çalışma usul ve esaslarına ilişkin hususlar ile kamu temsilcileri dışındaki temsilcilerin seçilmelerine ilişkin usul ve esasları düzenleniyor.
HESAPLAR YÖNETİM KURULU
Buna göre Hesaplar Yönetim Kurulu (Kurul), Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığından ikişer temsilci; Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumundan (TENMAK) bir temsilci ve bu kurumların dışında toplam sayısı üçü geçmemek üzere Türkiye Cumhuriyeti sınırları dâhilinde nükleer santral işleten tüzel kişilerin birer temsilcisi ile nükleer santral dışındaki tesisler ve radyasyon uygulamaları için bir temsilciden oluşacak.
Kurul üyeleri 3 yıl görev yapacaklar ve Kurulun başkanı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı tarafından belirlenecek. Kurulun sekretarya işleri ise Nükleer Enerji ve Uluslararası Projeler Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek.
GELİRLER VE HARCAMALAR
Özel hesapların gelirleri; ödenecek katkı payları ve teminatlar, özel hesap gelirlerinin değerlendirilmesiyle elde edilen gelirler ile bağış ve diğer gelirlerden oluşacak. Radyoaktif atık yönetimi özel hesabından, aşağıdaki giderler için TENMAK’a ödeme yapılacak.
- Radyoaktif atık bertaraf tesisi kurulabilecek sahaların belirlenmesi ve ilgili saha çalışmaları.
- Radyoaktif atık bertaraf tesisinin tasarımı, yetki alınması, inşası, işletilmesi, bakımı, kapatılması ve düzenleyici kontrolden çıkarılması.
- Bu amaçlara yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetleri.
İşletmeden çıkarma özel hesabından da nükleer santraller ile nükleer santral dışındaki tesislerin işletmeden çıkarılması sırasında ortaya çıkan radyoaktif atıkların bertarafının maliyetleri de dâhil olmak üzere işletmeden çıkarılması işlemleri ve tesis sahasının yeniden kullanım koşullarıyla uyumlu hale getirilmesi işlemleri için yetkilendirilen kişiye ödeme yapılacak.
Kurul üyelerine, görev yapılan toplantılar için her ay toplamda 20.000 gösterge rakamının memur maaş katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutar kadar huzur hakkı ödenecek. Kurul üyelerine yapılan ödemeler ile özel hesapların işleyişine ilişkin bağımsız denetim ve danışmanlık hizmetleri kapsamında yapılacak ödemeler ise idari giderler ve yargılama giderleri ilgisine göre Kurul tarafından belirlenen özel hesaptan karşılanacak.
KATKI PAYLARI VE TEMİNATLAR
Nükleer santraller için özel hesaplara ödenecek katkı payları üretilen birim elektrik (kilovatsaat) başına, teminat miktarları ise kurulu güç (megavat) başına, diğer tesis ve uygulamalar için ise özel hesaplara ödenecek katkı payları ile teminat miktarları, tesisin ve uygulamanın türü, atığın sınıfı, miktarı ve aktivitesi gibi hususlar dikkate alınarak Kurul tarafından belirlenecek.
Kurul tarafından onaylanması şartıyla aşağıdaki varlıklar teminata konu olabilecek.
- Türk Lirası, konvertibl döviz veya altın cinsinden nakit olarak değer.
- Kurula muhatap düzenlenmiş ve herhangi bir kısıtlama içermeksizin ilk talepte derhal ödeme taahhüdünü içeren, Türkiye’de yerleşik bir veya birden fazla bankadan temin edilen banka teminat mektubu.
Katkı payları ile teminat miktarları her yıl gözden geçirilecek ve öngörülen giderleri karşılayacak şekilde güncellenecek. Ayrıca özel hesap mevcut değeri dikkate alınarak söz konusu teminat miktarı, yetkilendirilen kişinin talebi üzerine yeniden belirlenecek. Kullanım dışı kalan radyasyon kaynaklarının, mahrecine iade edilmesi durumunda ise özel hesaplar için ödenen katkı payları iade edilecek. Nükleer santraller, nükleer santral dışındaki tesisler ve radyasyon kaynaklarının devredilmesi halinde özel hesaplar için ödenen katkı payı devralan kişi tarafından özel hesaba aktarılmış sayılacak.