SABİHA KÖTEK
Her ne kadar OPEC dün yayınladığı aylık bülteninde, petrol piyasası gözlemcilerini OPEC'i veya üyelerini yargılamak, eleştirmek konusunda çok aceleci davranmamaları konusunda uyarsa da, ben piyasaları takip eden biri olarak petrol konusunda pek iyimser değilim.
OPEC'in uyarısına rağmen, OPEC aşhanesinde petrol pilav tenceresinin altının yeniden yakıldığını ve epeydir ısıtılmaya devam ettiğini rahatlıkla söyleyebilirim.
Yaklaşık bir aydır OPEC ve OPEC üyesi olmayan petrol üreticisi ülkelerden, üretimin sınırlanması konusunda Eylül ayında Cezayir'de uzlaşma sağlandığı ve 30 Kasım'da da bu anlaşmanın tamamlanacağı konsunda son derece iyimser açıklamalar yapılıyor. Açıklamalarda, petrol arz fazlalığının azaltılacağı, üretimin kısılacağı ve bu sayede fiyatların toparlanarak piyasa dengesinin yeniden sağlanacağı ifade ediliyor.
Hergün yapılan onlarca iyimser açıklama ile içiçe gelen veriler ise tam tersi mesajlar veriyor. Mesela, demeç bombardımanının yapıldığı Ekim ayında OPEC'in petrol üretiminin Eylül ayına göre günde 50 bin varil arttığını gösteren veriler kafaları karıştırıyor. OPEC'in bu konuda en büyük destekçisi olan ve paralel açıklamalar yapmakta adeta OPEC ile yarışan Rusya'da da günlük petrol üretiminin Ekim ayında arttığını görüyoruz. Üstelik, Rusya'da 2017 için hazırlanan federal bütçe taslağı, Rusya'nın 2017 ve 2018'de petrol üretimini artırmayı beklediğini ortaya koyuyor.
Cezayir toplantısında petrol üretimini günlük 32,5-33,0 milyon varil seviyesinde sınırlamak konusunda anlaşan OPEC üyeleri, kimin ne kadar kısıntı yapacağı konusunda da pek anlaşabilecek gibi durmuyor. İç savaşın ve karışıklığın petrol piyaalarını tehdit ettiği Nijerya ve Libya'nın yanı sıra Irak ve İran'ın da üretimde yapılacak kısıntıdan muaf tutulmak istemeleri bunun en gözle görülür örnekleri.
Tam bir "hocanın dediğini yap yaptığını yapma" durumu...
Önemli bir nokta daha var. Daha önceki bazı yazılarımda da belirttiğim gibi petrol, önümüzdeki on yılda dünyadaki enerji kaynakları içindeki önemli konumunu sürdürmekle birlikte her geçen gün kan kaybedecek. Çünkü yenilenebilir enerji gerçekten gümbür gümbür geliyor ve gelişiminin hızını tahmin etme konusunda herkes gerçek hayatın çok çok gerisinde kalıyor. Dolayısıyla petrol piyasasında aslında elindeki kaynakları henüz geçer akçe iken bir an önce değerlendirme telaşı da var.
Petrolde kusursuz bir uzlaşma sağlanabilecek mi, sağlansa bile bunun etkileri ne derece fiyatlara yansıyacak, bekleyip göreceğiz.
Sabiha KÖTEK / Enerji Günlüğü / 4 Kasım 2016