Enerji Günlüğü - Paris'te küresel ısınmayı 2 santigrat yerine 1.5 santigrat derece ile sınırlama hedefi de seçenekler arasına girdi.
Paris İklim Müzakereleri ilk haftasını geride bıraktı. Anlaşma öncesi 43 sayfalık taslak metinde uzlaşıldı. Taslak metin 900’den fazla paragraf içeriyor. Paragraflar farklı tarafların metne girmesini önerdiği alternatif metin ve kelimeleri içeriyor.
SINIR KAÇ DERECE OLACAK?
Paris Zirvesi'nin ilk haftasında öne çıkan gelişmeler arasında, küresel ısınmanın kaç derece ile sınırlandırılması tartışması öne çıkan başlıklar arasında yer aldı. Afganistan, Vanuatu, Vietnam gibi ülkelerin oluşturduğu V20 Forumu'nun (iklim değişikliğinden en çok hasar görecek 20 ülke) bastırdı, kabul edilebilir küresel sıcaklık değişiminin 2 santigrat derece yerine 1.5 santigratta tutulması önerisi seçenekler arasına girdi. Bunun gerçekleşmesinde, V20 Forumu'na hükümet dışı kuruluşlar ile AB’den gelen destek de etkili oldu.
FOSİL YAKITA SINIR HEDEFİ
Paris Zirvesi'nde ekonomilerin fosil yakıtlardan arındırılması için bir hedef yıl belirlenmesi de ana tartışma konuları arasında. 2050 yılına kadar fosil yakıtların terk edilerek sera gazı emisyonlarının sınırlandırılması konuşuluyor. Ancak Çin’in de aralarında bulunduğu bazı ülkeler, karbonsuzlaşma yerine düşük karbonlu ekonomiye geçiş için 2050 yılının hedeflenmesi gerektiğini düşünüyor.
TAAHHÜTLERDE SIKINTI
İklim değişikliğiyle mücadelenin uzun vadeli hedefleri konusundaki bir başka tartışma noktası ise doğrudan iklim finansmanıyla ile ilgili. Gelişmiş ülkeler uzun vadeli bir hedef konmasından yana. Ancak gelişmekte olan ülkeler, özellikle de geçiş ekonomileri, gelişmiş ve tarihi sorumluluğu yüksek ülkelerden finansal destek sözü almadan iddialı bir uzun vade planı taahhüdünde bulunmak istemiyor.
KAÇ PARA AYRILACAK?
İklim değişikliğiyle mücadeleye ayrılacak finansman miktarı da Paris gündeminin en çok tartışılan konularından. Aslında gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan ülkeler 2020 yılına kadar bu mücadeleye 100 milyar dolarlık bir kaynak ayrılmasında konusunda uzlaştılar. Ancak bu kaynağın nasıl kullanılıp denetleneceği noktasında sorunlar var. Ayrıca, 2020 yılı sonrası uzun vadeli karbonsuzlaşma hedefine ulaşmak için ayrılacak kaynak konusunda da her hangi bir uzlaşmaya varılamadı.
NASIL BİR ANLAŞMA?
Paris İklim Zirvesi'nden çıkacak anlaşmanın yapısının nasıl olacağı üzerine de tartışmalar sürüyor. Özellikle sivil toplum temsilcileri anlaşmanın esnek bir yapıda olmasını savunuyor. Bu savununun arkasında, gelecekte değişebilecek dinamiklere uyum sağlayabilme kaygısı yatıyor. Anlaşmanın 5 yıllık aralıklarla değiştirilebilecek bir yapıda olması öneriliyor.
VERİLEN SÖZLERİN TUTULMASI VE DENETİMİ
Ülkeler Paris iklim zirvesine gelmeden önce, ulusal niyet beyanı (INDC) adı verilen hedefler açıklamışlardı. Birleşmiş Milletler’e göre bu niyet beyanlarının toplamıyla şu anda küresel iklim değişikliği 4.5 dereceye kadar çıkabilir. Paris Anlaşması'nın 2020 yılında yürürlüğe gireceği göz önünde bulundurulursa ülkelerin gelecek beş yılda iklim değişikliğiyle mücadele konusunda ne yapacakları açısından bu beyanlar önemli. Bu yüzden ulusal niyet beyanlarının nasıl takip edileceği ve bu beyanların nasıl revize edileceği de Paris İklim Zirvesi'nde ikinci haftanın önemli tartışma başlıklarından biri.
...