Enerji Günlüğü - Enerji diplomasisi ve stratejileri uzmanı Mehmet Öğütçü, Türkiye'nin Karadeniz'de petrol aramak yerine, yakın coğrafyalarda çok ucuza çıkarılabilen petrole yatırım yapması gerektiğini söyledi.
Londra merkezli Global Resources Corporation Başkanı Mehmet Öğütçü, ICCI 2014 bünyesinde Enerji Hukuku Araştırma Enstitüsü'nün düzenlediği oturumda dünya ve Türkiye'de enerji oyununu değerlendirdi. Küresel enerji talebinin eskiden çoğunlukla OECD ülkelerinde gelirken bugün artık Çin ve Hindistan'ın başını çektiği Doğu Asya'dan geldiğini vurguladı. Enerji kaynakları zengini Körfez Bölgesi'Nde de muazzam bir talep oluştuğunun altını çizen Öğütçü benzeri şekilde dünyadaki enerji arz bölgelerinin de değiştiğini anlattı. Ögütçü şunları söyledi:
"Eskiden Körfez Bölgesi derdik, Sovyet coğrafyası derdik, biterdi? Bugün artık petrolde, doğalgazda Mozambik'ten tutun Angola'ya, Türkmenistan'a kadar değişik bölgelere yayılmış durumda. Amerika bugün dünyanın hem petrolde hem doğalgazda üretimdeki lideri olma yolunda. 2017'den itibaren dünya petrolünün en büyük bölümü Amerika'dan çıkacak."
ENERJİ REKABET GÜCÜNÜ ETKİLİYOR
ABD'de yaklaşık 3-4 dolar maliyeti olan kaya gazına Avrupa'da 14-15 dolar, Türkiye'nin 12 dolar Japonya'nın 18 dolar ödediğini anlatan Öğütçü, bu fiyat farklarının ülkelerin rekabet gücünü doğrudan etkilediğine işaret etti. Öğütçü "Yani Amerikalı sanayici bugün enerjiyi çok daha ucuza kulanıp ürettiği malı dünya piyasalarında daha rahat satabiliyor" dedi.
TR'NİN UCUZA ENERJİ TÜKETMESİ MÜMKÜN
Irak, İran, Rusya, Azerbaycan ve Doğu Akdeniz'de muazzam kaynaklar bulunduğunu aktaran Mehmet Öğütçü, Türkiye'nin bu yakın coğrafyalarda hem yatırımcı olarak hem de ticaretin koşullarını bilen, siyasi olarak elindeki 'manivela' gücünü kullanabilen bir ülke olarak akıllı bir stratejiyle kendi içinde enerji maliyetlerini düşürebileceğini söyledi.
ENERJİ VERGİLERİ YÜKSEK
Türkiye'de enerji tüketiminde vergilerin maliyetleri çok artırdığına dikkat çeken Öğütçü, "Rekabet gücünü çok olumsuz etkileyen vergilerdir. Özellikle şimdi Kırım'da, Ukrayna'da yaşanan krizden sonra Avrupa Birliği'nin enerjiye bakışı değişecek. Yeni kaynak ülkelerin, talep ülkelerinin ortaya çıkmasıyla enerjinin akış yönü değişecek. Türkiye tam bu noktada aslında ideal bir konumda bulunuyor. Ukrayna sonrası süreci mevcut hükümetin ve önde gelen Türk şirketlerinin değerlendirmesi lazım."
TÜM TÜRK ŞİRKETLERİ, 1 PETRONAS ETMİYOR
Mehmet Öğütçü, Türkiye'de enerji şirketleri arasındaki yönetişimin zayıf olduğunu ileri süren Öğütçü "Tüm Türk enerji şirketlerini toplayın, toplam varlık değerine bakıyorsunuz, Malezya'daki bir tek petrol firmasının değerine ulaşamıyoruz" dedi. Öğütçü şöyle devam etti:
"Dünyada 2035 yılına kadar 37 trilyon dolar enerji yatırımı gerekiyor. Türkiye içinse önümüzdeki 10 yılda 150 milyar dolar lazım. Bu parayı nereden bulacaksınız? Türkiye'nin devlet kaynakları bu parayı bulması mümkün değil. Özel sektörü zaten söyledim. Türkiye'deki tüm özel sektör enerji şirketlerini toplasanız bir Petronas etmiyor? Nereden bulacaksınız bu parayı? Bu konuda Türkiye'nin strateji geliştirmesi gerekiyor."
TÜRKİYE ENERJİ MALİYETİNİ DÜŞÜREBİLİR
Yaşanan gelişmelerin, hem doğalgazda hem petrolde muazzam bir bolluk yaşanacağını gösterdiğini savunan Öğütçü, "Böyle bir ortamda Türkiye çok daha rahat kontak müzakereleri yapabilir. Daha ucuza temin edebilir" diye konuştu. Türkiye'nin Çin'in ve Güney Kore'nin yaptığı gibi çevre ülkelerde yatırım yapması ğgerektiğini anlatan Öğütçü şunları ekledi:
"Doğu Karadeniz'de 3 milyar dolar harcayıp petrol aramanın anlamı yok. Çünkü bugün Irak'ta Kürt Bölgesi'nde bir varil petrolü 2.5 dolara çıkartıyorsunuz. Libya'da, Suudi Arabistan'da, Kazakistan'da 3 aşağı 5 yukarı aynı oranlara çıkarabiliyorsunuz. Onun için Türkiye'nin bu finansal yatırım çerçevesini iyi çizip, kendi ihtiyaçları doğrultusunda ilerlemesi lazım."
ENERJİ YUTAN SEKTÖRLERİ BIRAKIN
Türkiye'nin batı ülkelerinin yaptığı gibi enerji yoğun endüstrilerden çıkıp daha smart, az enerji kullanan, katma değeri yüksek sektörlere kayması gerektiğini de dile getiren Öğütçü, "Yok çimentoydu, demir- çelikti, alüminyumdu? Girmeyin böyle şeylere. Çünkü bunlar muazzam enerji tüketiyor. Enerji zengini ülkeler bile girmek istemiyorlar" diye konuştu.
YENİLENEBİLİR ÖNEMLİ AMA ABARTMAYIN
Mehmet Öğütçü, çok önemli olmakla birlikte yenilenebilir enerjiyi çok da abartmamak gerektiğini ileri sürdü. Öğütçü "Elbette yenilenebilir enerji çok önemli ama abartmamak lazım. Bugün yenilenebilir enerjinin hidroelektriği devre dışı bırakırsanız eğer Türkiye'nin enerji karışımındaki payı son derece küçük" ifadesini kullandı.
NÜKLEERDE YÜZDE 10 PAY ŞART
Türkiye'nin nükleer enerji konusundaki tutumunu "akıllıca" bulduğunu dile getiren Öğütçü, "Yani istediğiniz kadar nükleer yandaşı ya da karşıtı olun biraz objektif baktığınızda, Türkiye gibi enerji kaynağı olmayan bir ülkenin enerji bileşiminde en az yüzde 10'luk bir nükleer payı olmak zorunda" dedi.