Nobel Ekonomi Ödülü ve ekonomik kalkınmada kurumların kritik rolü

Haluk DİRESKENELİ

2024 yılı Nobel Ekonomi Ödülü, ekonomi alanındaki araştırmaların sosyal ve politik yapıların ekonomik kalkınma üzerindeki etkisini anlamada ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.

2024 yılı Nobel Ekonomi Ödülü, Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson’a verildi. Bu ödül, ödül sahiplerinin kurumların bir ülkenin refahını nasıl oluşturduğunu ve etkilediğini ortaya koyan çalışmaları nedeniyle takdir edildi. 

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından yapılan açıklamada, bu üç ismin “toplumsal kurumların bir ülkenin refahı üzerindeki önemini” gösterdikleri vurgulandı. Akademi, hukukun üstünlüğünün zayıf olduğu ve nüfusun sömürüldüğü toplumların büyüme veya olumlu değişim yaratamadığını belirterek, bu araştırmaların bu durumu anlamamıza büyük katkı sağladığını ifade etti.

Ekonomi Bilimleri Ödülü Komitesi Başkanı Jakob Svensson, yaptığı açıklamada, “Ülkeler arasındaki gelir farklılıklarını azaltmak, zamanımızın en büyük zorluklarından biridir. Ödül sahipleri, bunu başarmak için toplumsal kurumların kritik rolünü gösterdiler” şeklinde konuşmuştur. Svensson’un bu açıklaması, ekonomik eşitsizliğin giderilmesinde sağlam kurumların önemine dikkat çekmektedir.

Toplamda 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1 milyon dolar) olarak belirlenen Nobel ödülü, kazananlar arasında eşit olarak paylaştırılacaktır. Bu ödül, ekonomi alanındaki araştırmaların sosyal ve politik yapıların ekonomik kalkınma üzerindeki etkisini anlamada ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne sermektedir.